Van de hoveniers van een tuin op het terrein naast Alnwick Castle in Northumberland (Engeland) wordt meer gevraagd dan alleen groene vingers. Ze beheren niet zomaar een verzameling planten, maar de grootste giftuin in zijn soort. Achter een statige ijzeren poort versierd met schedels staat het vol met plantensoorten die zó dodelijk zijn dat je er niet zonder begeleiding naar binnen mag.
Giftige planten als moordwapen
Voordat je aan een rondleiding door de giftige tuin begint, krijg je een reeks waarschuwingen van de gidsen: niets aanraken, likken of plukken. Ondertussen vertellen ze hoe de giftige planten en bomen in de tuin in het verleden als wapens dienden.
Zo is er het verhaal van de Teacup Poisoner, die in de jaren zestig zijn zus vergiftigde met Atropa belladonna. Doctor Death was een arts die werd veroordeeld voor de moord op vijftien patiënten met een medicijn dat afkomstig was van de papaver.
Van toeristische trekpleister tot onderzoeksveld
De gifplantentuin werd twintig jaar geleden geopend als toeristische attractie, maar is nu vooral in trek bij onderzoekers. Van wetenschappers die nieuwsgierig zijn naar exotische gifstoffen tot schrijvers van misdaadromans die hier komen om inspiratie op te doen.
Alnwick Castle is al meer dan zevenhonderd jaar in het bezit van een Engelse familie. Het kasteel en de aangrenzende tuin van zeventien hectare waren van oudsher de zetel van de hoogste aristocraat in de regio en zijn via verschillende graven en hertogen overgegaan op de huidige eigenaar. Ralph Percy is de twaalfde hertog van Northumberland en kwam er halverwege de jaren negentig wonen met zijn vrouw Jane.
De hertogin begon met het opknappen van het vervallen landgoed en voegde fonteinen, doolhoven en uitgestrekte gazons toe aan de tuin. Ze richtte een liefdadigheidsinstelling op met de naam Alnwick Garden, waar ook de gifplantentuin deel van uitmaakt.
Leestip: Dit is de manzanilla, de giftigste boom ter wereld
Sommige planten in de tuin doen dienst als geneesmiddel of tegengif, zoals de roze maagdenpalm. Deze plant kan bij inname levertoxiciteit veroorzaken, maar wordt ook gebruikt bij de behandeling van leukemie. Daar was de hertogin echter niet zo van onder de indruk. Ze zei ooit: ‘Het verhaal over hoe planten kunnen genezen, vind ik eigenlijk best saai. Het is veel interessanter om te weten hoe een plant doodt.’
Van de Romeinen tot Harry Potter
In de kantine van de tuinmannen van Alnwick Garden staat op een whiteboard een lijst met de taken voor die dag: het gras langs een toegangsweg maaien en een twintigtal dodelijke mandragora’s verzorgen.
‘De mandragora is zo verweven met de menselijke geschiedenis,’ zegt hovenier Mikey Leach. Hij legt uit dat de farao’s mandragora gebruikten als bedwelmend middel, de Romeinen zetten het in als verdoving op het slagveld. Recentelijker verschenen mandragora’s in de Harry Potter-reeks, met magische wortels die lijken op huilende menselijke baby’s.
Een giftuin vol inspiratie
Het is duidelijk waarom schrijvers van thrillers graag naar Alnwick komen. Toen de Britse schrijfster Jill Johnson er voor het eerst kwam, verkende ze de met brandnetels begroeide lanen, haar handen nerveus in haar zakken gestoken.
Leestip: De Leidse gifmoorden van Goeie Mie: Nederlands grootste seriemoordenares
Zo ontstond een idee: een botanicus-detective die haar tuin gebruikt als hulpmiddel bij het oplossen van misdaden, vergelijkbaar met het geliefde personage Miss Marple van Agatha Christie. Johnsons eerste boek in serie, Devil’s Breath, kwam uit in 2023, en sindsdien keerde ze meermaals terug naar Alnwick voor inspiratie. Het is ‘een ongelooflijke goodiebag vol giftige wonderen die me nog heel lang zal inspireren om meer karakters te vermoorden met behulp van meer dodelijke planten,’ zegt ze.
Volgens medewerkers van Alnwick Garden heeft ten minste één politiedienst geïnformeerd naar een bezoek van de tuin om ‘het gebruik te bespreken van planten en gifstoffen die mogelijk op een watchlist staan, stoffen waar ze in de toekomst op moeten letten’.
De politie weigerde commentaar te geven, maar er zijn verschillende opvallende vergiftigingszaken geweest in het Verenigd Koninkrijk, waaronder de beroemde moord in 2009 op een man wiens curry was vermengd met wolfskers. Leach wijst erop dat er slechts een klein stukje mandragora-wortel nodig is om iemand te doden.
Een van de pijnlijkste planten ter wereld
De tuin wordt voortdurend aangevuld met nieuwe planten, maar tot voor kort ontbrak een van de pijnlijkste soorten ter wereld. Dendrocnide moroides, ook wel gympie-gympie genoemd, is een ongelooflijk gevaarlijke Australische brandnetel. Zelfs een lichte aanraking kan je doen overgeven en de plant verzorgen moet altijd in een beschermend pak, te zien in de video hieronder.
Na het bekijken van YouTube-video’s van slachtoffers van de plant, probeerde gids John Knox er een te kweken uit een zaadje dat hij online had gekocht. Toen dat mislukte, nam hij contact op met een man die een exemplaar ter grootte van een tuinkabouter in een vogelkooi in zijn woonkamer had staan.
Knox vervoerde de plant naar Alnwick in een hondenkooi bedekt met vuilniszakken om contact met de stekels te vermijden. Het aanraken van de plant omschrijft hij als volgt: ‘alsof je in brand wordt gestoken, geëlektrocuteerd wordt en met heet zuur wordt overgoten, allemaal tegelijk’
De giftige plant, die nu een paar meter groot is, staat in een doorzichtige, afgesloten kist aan het uiteinde van de tuin. ‘We openen die kist niet zonder een veiligheidspak,’ legt Leach uit. ‘Stel je voor dat er een windvlaag in waait!’
Leach had zijn huiswerk gedaan voordat hij de giftige plant naar de Engelse tuin bracht. ‘Het waren drie of vier weken pure pijn,’ vertelt hij. ‘Het is een nachtmerrie. En hoe beheer je een verzameling die nachtmerries bevat?’ Hij begon als kind tuinieren, omdat het zo ongeveer het minst enge was dat hij zich kon voorstellen. Nu werkt hij in de giftigste tuin ter wereld.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
