Het mediterrane dieet is veelgeprezen, maar het traditionele eetpatroon van mensen in Denemarken, IJsland, Noorwegen, Finland en Zweden biedt veel van dezelfde voordelen. ‘Het Noordse dieet lijkt sterk op het mediterrane, maar het bestaat uit voedsel dat in koude streken groeit,’ vertelt Dawn Jackson Blatner, een geregistreerde diëtist en auteur van The Superfood Swap. Wat zijn de verschillen? En welke gezondheidsvoordelen biedt het Noordse dieet?

Geen openbaring

Het Noordse dieet werd in 2004 samengesteld door een groep voedingsdeskundigen, wetenschappers en koks. Het is gebaseerd op lokaal geproduceerd en seizoensgebonden voedsel, met een sterke nadruk op gezondheid, smaak en duurzaamheid.

Leestip: Nergens ter wereld worden mensen zo oud als in deze 5 ‘blue zones’

‘Het Noordse dieet is geen openbaring op het gebied van gezond eten,’ vertelt David Katz, specialist in preventieve geneeskunde en coauteur van het boek How to Eat. ‘Het heeft een hoop gemeen met andere gezondheidsbevorderende diëten. Alle goede eetpatronen bestaan uit echt voedsel, voornamelijk planten. Het Noordse dieet is een variatie hierop, met gezondheidsvoordelen die zich laten vertalen in algehele vitaliteit en een langer leven.’

Dit maakt het Noordse dieet zo gezond

Die voordelen kwamen ook naar voren in een studie die in oktober 2025 werd gepubliceerd in de European Journal of Nutrition. Daarin analyseerden onderzoekers 47 studies naar de gezondheidsuitkomsten die gelinkt worden aan het volhouden van het Noordse dieet.

Wat bleek? Mensen die het dieet strikt volgden, hadden 22 procent minder kans om überhaupt vroegtijdig te overlijden, 16 procent minder kans om te overlijden aan hart- en vaatziekten en 14 procent minder kans om te sterven aan kanker, vergeleken met mensen die het dieet niet strikt volgden.

Voordelen van het eetpatroon

Maar wat maakt dat het dieet zo gezondheidsbevorderend is? Dat komt door de combinatie van voedsel dat zowel ontstekingsremmend als rijk aan antioxidanten is, en daarnaast veel vezels en gezonde oliën bevat. Dat is belangrijk, want volgens Katz liggen ontstekingen aan de basis van alle chronische ziektes.

‘De onderdelen van het Noordse dieet, zeker het fruit en de groenten, zijn rijke bronnen van antioxidanten,’ vertelt voedingswetenschapper Laura Chiavaroli van de University of Toronto (Canada). De granen, groenten en peulvruchten zijn daarnaast een rijke bron van vezels, waardoor je sneller vol zit en je darmflora gezond blijft.

Wil je niets missen van onze verhalen? Volg National Geographic op Google Discover en zie onze verhalen vaker terug in je Google-feed!

Daarnaast is de glykemische index van volkoren granen laag, wat weer helpt bij de regulatie van de bloedsuikerspiegel. Dat zegt Andrea Glenn, geregistreerd diëtist en als docent verbonden aan New York University (VS). De omega 3-vetzuren zijn daarnaast goed voor je hart en brein, aldus Blatner.

Volgens Katz helpt het dieet ook bij ‘het balanceren van hormoonlevels, voornamelijk van insuline, de stresshormonen als adrenaline, cortisol en noradrenaline, en [hongerhormonen] ghreline en leptine.’

Het hele plaatje

Om de gezondheidsvoordelen te ervaren, is het wel belangrijk het gehele dieet te volgen, en niet af en toe losse ingrediënten te eten. ‘Het is waarschijnlijk de combinatie van de verschillende soorten voedsel die ontstekingsremmend werkt en de kans op vroegtijdig overlijden verkleint,’ zegt Joan Salge Blake, diëtist en voedingshoogleraar aan Boston University (VS).

Leestip: Dit dieet wordt gelinkt aan een langer en gezonder leven – en het is niet het mediterrane

Je kunt het dieet natuurlijk wel aanpassen aan je eigen situatie. Als verse vis te duur is, kun je ook de bevroren variant kopen. En ligt er geen traditioneel roggebrood in de supermarkt? Ga dan voor een ander soort volkorenbrood. Volgens Glenn is het belangrijkste dat je zo min mogelijk bewerkt voedsel consumeert.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!