‘Alpha-gal’ mag dan stoer klinken, maar het is de bijnaam van ‘galactose-alpha-1,3-galactose’, een suikermolecuul dat iemand allergisch voor vlees kan maken.
Het suikermolecuul wordt verspreid door de beet van Amblyomma americanum, een teek die in de VS door de opvallende witte stip in het midden van zijn rugschild de ‘Lone Star’-teek wordt genoemd, naar de eenzame ster op de Texaanse vlag. Wanneer iemand door de ‘Lone Star’-teek wordt gebeten, wordt zijn immuunsysteem in de war geschopt.
“Je loopt door het bos en die teek heeft net een maaltijd van koeienbloed of van bloed van een ander zoogdier gehad,” legt Cosby Stone uit, expert op het gebied van allergieën en immunologie aan de Amerikaanse Vanderbilt University. “De teek draagt nu het alpha-gal in zich en bijt jou, en daardoor slaat jouw immuunsysteem op hol.”
Het lichaam produceert antilichaampjes tegen alpha-gal en is nu helemaal gericht op het bestrijden van dit suikermolecuul. De meerderheid van de mensen die deze vorm van alpha-gal-allergie ontwikkelen, beseffen pas dat ze de ziekte hebben wanneer ze vlees eten, dat rijk is aan alpha-gal. De suiker is ook aanwezig in sommige medicijnen waarin gelatines als stabilisatoren zijn gebruikt.
“De allergische reactie doet zich vertraagd voor,” zegt Stone, wat kan verklaren waarom mensen niet altijd een directe reactie vertonen. “De alpha-gal moet eerst het spijsverteringsstelsel doorlopen om in de bloedbaan terecht te komen. Pas uren later kunnen patiënten wakker worden door huiduitslag, kortademigheid, overgeven en diarree.”
In zeldzame gevallen moeten patiënten op de intensive care worden opgenomen.
“Sommige patiënten moeten kunstmatig worden beademd omdat hun bloeddruk zó laag is dat ze een gerede kans lopen te overlijden,” zegt Stone, die mensen met een dergelijke reactie heeft behandeld.
“De meeste patiënten weten niet wat ze hebben,” legt hij uit. Er zijn vaak meerdere allergische reacties voor nodig om een verband te leggen tussen hun dieet en de allergische reactie. Herhaalde blootstelling aan tekenbeten kan de ernst van de reactie vergroten: mensen die meer antilichaampjes tegen alpha-gal hebben opgebouwd als gevolg van meerdere beten, vertonen de ernstigste reacties.
Tot dusver kunnen alleen de symptomen van de allergie worden bestreden; tegen de aandoening zelf is nog geen remedie of vaccin gevonden.
Groeiend gevaar?
De ziekte kwam oorspronkelijk alleen in het zuidoosten van de VS voor maar heeft zich met het stijgen van de gemiddelde temperaturen mogelijk naar het noorden en westen van het land uitgebreid. Ziektegevallen als gevolg van tekenbeten zijn tot op het noordelijke Long Island in de staat New York en in het westelijke Minnesota opgedoken.
De Centers for Disease Control houden gevallen van alpha-gal-allergie niet bij, dus berichten over een toename van de ziekte zijn voorlopig niet betrouwbaar.
“Vijf jaar geleden kwamen we zo’n vijftig patiënten met alpha-gal[-allergie] tegen. Nu zien we er ongeveer tweehonderd,” aldus Stone. De eerste gevallen zijn pas tien jaar geleden voor het eerst geïdentificeerd, dus er is nog amper iets bekend over de oorsprong van deze vleesallergie.
“Men is zich nu meer bewust van het bestaan van alpha-gal,” zegt Stone. “Het is ook mogelijk dat er in het algemeen meer allergieën zijn en dat de reactie op alpha-gal dus eveneens toeneemt.”
Uit onderzoek is gebleken dat de steeds hogere temperaturen hebben geleid tot een toename van planten met allergene pollen en dus tot een toename van allergieën.
Stone denkt dat de grotere hygiëne het natuurlijke immuunsysteem waarmee we allergieën bestrijden op sommige punten heeft verzwakt.
In een interview met de krant USA Today waarschuwt Purvi Parikh van het Allergy and Asthma Network dat teken hun verspreidingsgebied als gevolg van de opwarming van de aarde verder naar het noorden uitbreiden.
Afgezien daarvan komen mensen vooral bij warm weer vaker in contact met teken. Stone denkt dat het gevaar van alpha-gal op dezelfde manier als andere ziekten door tekenbeten kan worden vermeden: door de blote huid met een insectenwerend middel in te smeren en kledingstukken met insectenwerend wasmiddel te wassen, en door het lopen door hoog gras en dicht struikgewas te vermijden.
