In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, was de tirannieke hagedissenkoning niet voor snelheid gebouwd. Volgens een rigoureus nieuw computermodel kon de machtige Tyrannosaurus rex er hooguit stevig de pas inzetten.

De topsnelheid van een T. rex is al geruime tijd onderwerp van discussie onder paleontologen. Eerder werd geraamd dat de grote hagedis tussen de zeventien en drieënvijftig kilometer per uur kon rennen.

Bij een denkbeeldige wedstrijd tussen de snelste mens, die ongeveer drieënveertig kilometer per uur neerzet, en de iconische dinosauriër, zou de T. rex de mens er dus uitlopen.

Paleontoloog William Sellers van de Universiteit van Manchester en zijn collega's hebben op basis van nog uitgebreidere informatie alle cijfers nog eens onder de loep genomen.

Hun resultaten, die onlangs in het tijdschrift PeerJ werden gepubliceerd, wijzen uit dat de laagste schatting eerder de juiste is: de T. rex kon waarschijnlijk niet harder rennen dan negentien kilometer per uur. Als hij sneller zou gaan, zouden zijn botten verbrijzelen.

Langzaam, maar gestaag

Decennia geleden stelden paleontologen op grond van afzonderlijke delen van het skelet van de T. rex dat de dinosauriër of heel snel of juist traag was. Een oppervlakkige vergelijking van de poten van de T. rex met die van een struisvogel zou er bijvoorbeeld op wijzen dat de twaalf meter hoge dinosauriër snel was.

Door de komst van complexere biomechanische modellen kunnen wetenschappers echter dichter bij een antwoord komen.

“Je moet alle onderdelen in ogenschouw nemen om een volledig beeld te krijgen. Als je alleen naar de lichaamsbouw kijkt, bereik je niets,” zegt John Hutchinson, deskundige op het gebied van evolutionaire biomechanica aan het Royal Veterinary College in Londen. Hij was niet bij het onderzoek betrokken.

Botstress is een van de nieuwe factoren waarmee in dit model rekening is gehouden. Een bot kan tijdens het rennen slechts een bepaalde druk aan voordat het versplintert. Voor de ontwikkeling van hun nieuwe model gebruikten Sellers en zijn team het totale lichaamsgewicht van een T. rex (ongeveer zevenduizend kilo) en de mechanische eigenschappen van bot.

Hutchinson vertelt dat deze benadering afwijkt van wat in het verleden is gedaan.

“In dit onderzoek wordt vooronderstelt dat bij een maximumsnelheid niet de spieren de beperkende factor zijn. Volgens dit model zouden de voetbotten van de T. rex bij de eerder voorgestelde topsnelheid verbrijzelen.”

Zoals Sellers in het onderzoek aangeeft, was de T. rex niet een van de meest 'atletische' dinosauriërs uit het Krijt. Voor de meeste paleontologen komt dat niet als een verrassing.

“In films wordt een verkeerd beeld geschapen van de T. rex,” aldus Stephen Brusatte, paleontoloog aan de Universiteit van Edinburgh. Hij was niet bij het onderzoek betrokken. “Dit is paleontologen het afgelopen decennium wel duidelijk geworden en wordt benadrukt door het nieuwe onderzoek dat tot op heden het meest geavanceerde computermodelonderzoek is.”

Hutchinson merkt op dat een degradatie van een ‘beroemde dinosauriër’ zoals de T. rex zeer ernstig wordt opgenomen. “Hij moet snel zijn, anders is hij niet stoer. Mensen hebben een emotionele band met de dinosauriër.”

Dit wordt bevestigd door Brusatte, die eraan toevoegt dat de favoriete filmfragmenten van dinoliefhebbers door dit onderzoek in een ander daglicht komen te staan.

Brusatte: “Een T. rex had die jeep in Jurassic Park nooit kunnen achtervolgen als deze op hoge snelheid reed. Misschien als de auto in de eerste versnelling reed, maar ook dat is maar de vraag.”

Lees ook: ‘Had de T. rex veren in plaats van schubben?’.