Marien ecoloog Pelayo Salinas was op de weg terug van een twaalfdaagse onderzoeksmissie met een patrouilleboot van het Nationale Park van de Galápagos toen de kapitein om zes uur ’s ochtends een schip op de radar zag. De toegang tot deze wateren is voor onbevoegden streng verboden, en dus riep hij het schip op, om uit te zoeken wat het hier te zoeken had.
Geen antwoord. Salinas, die voor de Charles Darwin Foundation werkt, en een Ecuadoraanse marineofficier aan boord probeerden het nogmaals. Nog steeds geen antwoord. Ze waarschuwden het schip dat het volgens de wet moest antwoorden. Stilte.
Salinas en drie anderen sprongen daarop in de vier meter lange zodiac die aan het park was gedoneerd en zetten de achtervolging in. Ze identificeerden het schip als een Chinees vaartuig en hadden het sterke vermoeden dat het een illegale vissersboot was.
Dit gedeelte van het Nationale Park van de Galápagoseilanden – een zeereservaat waar absoluut niet gevist mag worden – is het zeegebied met de grootste haaienpopulatie ter wereld. Dat moet deze wateren tot doelwit hebben gemaakt van de vissers, die probeerden de grote Aziatische markt voor haaienvinnen en -vlees van nieuwe waar te voorzien. Overal ter wereld nemen haaienpopulaties in omvang af en meer dan een kwart van alle haaien- en aanverwante soorten wordt met uitsterving bedreigd.
Hun kleine zodiac was niet uitgerust voor een wilde achtervolging, maar toch wisten ze het schip te naderen. Daarna braken ze de achtervolging af en rapporteerden het aan de autoriteiten van het park.
Later die dag werden een marinehelikopter en een schip van de kustwacht naar het gebied gestuurd. Ze haalden het Chinese schip genaamd Fu Yuan Yu Leng 999 in en gingen aan boord. Wat ze daar aantroffen, verblufte iedereen.
“Er lagen duizenden, zo niet tienduizenden haaien in het schip,” vertelt Salinas. “Dit zal historisch zijn. Het is zeker de grootste vondst van haaien in de geschiedenis van de Galápagoseilanden.”
De twintigkoppige bemanning is gearresteerd en de Ecuadoraanse autoriteiten zijn bezig met een volledige inventarisatie van de lading. Het is illegaal om zonder toestemming in deze wateren te varen en het is ook illegaal om hier haaien te vangen, te verhandelen of te vervoeren. De autoriteiten weten nog niet waar de haaien werden gevangen, aldus een verklaring van het Ecuadoraanse ministerie van Milieu.
Salinas denkt dat het schip een ‘moederschip’ is, een koelschip waarin de vangst van kleinere boten wordt overgeladen, zodat de boten langer op zee kunnen blijven. Het Chinese schip is ruim negentig meter lang en heeft zes laadruimten, waarvan sommige tot de nok toe gevuld waren met haaien, zegt hij.
Uit het logboek van het schip blijkt dat het was geladen met zo’n driehonderd ton vis, aldus de verklaring. Salinas zelf is nog niet aan boord geweest, maar op foto’s van de laadruimten zag hij exemplaren van de bedreigde soort de geschulpte hamerhaai, naast zijdehaaien en tonijnen.
Puur geluk
“Helaas is dit schering en inslag op de wereldzeeën,” zegt Salinas. “Duizenden van dit soort schepen schuimen de zee af.”
Het incident benadrukt dat zelfs de best bewaakte wateren ter wereld te maken hebben met illegale, niet-geregistreerde en ongereguleerde visserij.
Het was puur geluk dat dit schip werd betrapt, zegt Salinas. Om een of andere reden (per ongeluk, denkt hij), had de bemanning van het vaartuig het AIS – het Automatic Identification System dat door alle schepen wordt gebruikt – niet uitgezet, wat bij illegale activiteiten om vanzelfsprekende redenen altijd wordt gedaan. Door die vergissing konden de autoriteiten het schip opsporen.
Ondank zijn wereldwijde toeristische en wetenschappelijke reputatie beschikt het Nationale Park van de Galápagoseilanden niet over voldoende middelen om het ecosysteem afdoende te beschermen.
“De middelen zijn beperkt,” zegt Salinas. “De slechteriken verdienen elke dag veel geld. Patrouilleren is kostbaar, vooral voor een land in economische crisis.” Hij wijst op de zodiac als voorbeeld. Als ze een snelle rubberboot voor achtervolgingen hadden gehad, hadden ze het schip meteen kunnen inhalen en aanhouden. (Salinas is een crowdfundingactie begonnen voor de aankoop van twee speedboten voor het park.)
De gearresteerde bemanningsleden kunnen ieder drie jaar cel krijgen en natuurbeschermers hopen dat de zaak voortvarend zal worden aangepakt. China is Ecuadors grootste kredietverlener en financiert zestig procent van de overheidsleningen. Critici hebben Ecuador ervan beschuldigd te laks tegenover China te zijn in de bescherming van bossen en andere natuurlijke hulpbronnen in het regenwoud van het Amazonegebied.
“Ecuador heeft met zijn visie leiderschap getoond” door het zeereservaat in te stellen, zegt Enric Sala, de gastonderzoeker van National Geographic die de expeditie Pristine Seas naar de Galápagoseilanden leidde. “Maar nu moet het land zijn engagement laten zien door de wet te handhaven.”
Op een persconferentie zei de Ecuadoraanse minister van Milieu, Tarsicio Granizo, dat de regering dat inderdaad zal doen. “We hebben een zero tolerance-beleid voor het vervoer van en de handel in beschermde diersoorten,” zei hij.
Lees meer artikelen over wildcriminaliteit op Wildlife Watch van National Geographic. Stuur tips, commentaren en voorstellen voor artikelen naar ngwildlife@natgeo.com.
