Toen er maandagochtend in Australië heftige beelden van de bloedende voeten van een tiener werden gepubliceerd, ontstond er beroering onder de strandgangers in het land. Sommige mensen stelden op social media dat ze nooit meer in zee zouden zwemmen.
De zestienjarige Sam Kanizay belandde zaterdag met ernstig bloedende benen in een ziekenhuis in Melbourne. Op foto’s die ter plaatse werden genomen zit Kanizay in een ziekenhuisbed terwijl zijn onderbenen en voeten bijna volledig rood zijn door zijn verwondingen.
De tiener was na een potje voetbal in het water gaan staan. Zijn benen deden zeer en hij hoopte dat het koude water zou helpen. Naar zijn zeggen voelden zijn benen een beetje verdoofd en prikten ze een beetje, maar hij dacht dat dat kwam door het koude water. “Ik had niet het gevoel dat ik werd opgegeten,” zei hij tegen de Australische krant The Age.
Artsen vertelden plaatselijke media dat de benen van Kanizay waren verbonden, dat hij was gecontroleerd op parasieten en antibiotica had gekregen. Op het moment dat dit artikel werd gepubliceerd, hadden artsen nog geen commentaar geleverd op zijn aandoening. Volgens hen was het daarvoor nog te vroeg.
Sinds de berichten over het letsel van de tiener is er al veel gespeculeerd over wie of wat zich tegoed heeft gedaan aan zijn vlees.
In eerste instantie werd gedacht aan zeeluizen. Deze naam wordt vaak gebruikt om kleine, externe parasitaire kreeftjes te beschrijven die zich voeden met huid en bloed, of met de larven van kwallen. Ze worden meestal op vissen aangetroffen en ze kunnen in grote aantallen schadelijk zijn voor vissen, doordat ze wonden veroorzaken. Zeeluizen komen voor op stranden over de hele wereld, van Australië tot Florida. Ze wurmen zich vaak in zwemkleding, maar veroorzaken zelden meer dan een jeukende uitslag.
Jarrod Kanizay, de vader van Sam, ging op zoek naar mogelijke oorzaken voor het mysterieuze letsel van zijn zoon. Hij ging terug naar de plek aan het strand waar Sam was gebeten. Hij gebruikte, gekleed in een wetsuit, een schepnet en stukken steak om duizenden beestjes op te vissen.
In een jeuk opwekkende video zijn beelden te zien van vlokreeftjes, ook wel zeevlooien genoemd, die van het vlees eten dat werd gebruikt om ze uit het water te lokken.
Zoöloog Jon Norenburg, voorzitter van het Department of Invertibrate Zoology bij het Smithsonian’s National Museum of Natural History in Amerika, legt uit dat de twee dieren vaak met elkaar worden verward.
“Vlokreeftjes worden heel vaak aangezien voor ‘zeeluizen’,” stelt hij in een e-mail aan National Geographic. Hij legt uit dat er honderden soorten zijn, die over de hele wereld voorkomen. De meeste vlokreeftjes zijn herbivoor, terwijl andere alleseters zijn en “sommige non-parasitaire soorten zijn vooral gek op bloed, als dat beschikbaar is.”
Marien wetenschapper Genefor Walker-Smith onderzocht de diertjes die Jarrod Kanizay ving, en bevestigde dat het inderdaad om zeevlooien ging, en niet om zeeluizen. Zij gaat ervan uit dat hiermee bewezen is dat vlooien de boosdoeners zijn.
Waar kwamen ze op af?
In een interview met het Australische The Age, opperde Walker-Smith dat de vlokreeftjes mogelijk waren afgekomen op een wondje in de huid van de tiener, of dat hij misschien in de buurt stond van een vissenkarkas waardoor de vleesetende dieren eerder waren aangetrokken.
Volgens Walker-Smith komen deze vlooien heel veel voor in het gebied waar het incident plaatsvond. Dat de vader van de jongen er zo veel wist te vangen door een stuk vlees in het water te houden, verbaasde haar dan ook niet. Als Kanizay in het water had bewogen, dan hadden de vlokreeftjes vermoedelijk niet op zijn huid kunnen blijven zitten. Ze doen zich meestal tegoed aan dode vissen.
De ernst van zijn letsel werd waarschijnlijk veroorzaakt door het feit dat hij juist stilstond in het water, om zijn pijnlijke spieren rust te geven. Sommige onderzoekers opperden dat de vlokreeftjes een antistollingsmiddel inspoten toen ze de tiener beten. Dat soort reacties is ook te zien bij beten van bloedzuigers en andere soorten kreeftjes.
Norenburg vraagt zich af of dat het geval was. Hij kent geen gevallen waarin deze soort vlokreeftjes daartoe in staat bleken. Hij vermoedt dat Kanizay mogelijk een aandoening kan blijken te hebben waardoor zijn bloed slecht stolt, of dat hij een bijzonder heftige reactie vertoonde.
Andere mogelijkheden?
Hoewel de boosdoeners dus waarschijnlijk zeevlooien waren, is de twijfel nog niet helemaal weggenomen. Uit de video blijkt alleen dat zeevlooien voorkomen aan het strand waar Kanizay werd gebeten.
“We hadden ze moeten kunnen zien of vangen terwijl ze bezig waren met de benen van de tiener,” aldus Norenburg.
In een interview met de New York Times gaf associate professor Alistair Poore van de Australische University of New South Wales aan te twijfelen. “Er zijn veel dieren in zee die op rauw vlees afkomen,” stelde zij.
In 2015 liepen een vader en zoon hetzelfde letsel op, zij het in een minder ernstige vorm, toen zij met hun voeten in het water stonden. Net als Kanizay vertelden ze dat ze geen pijn hadden gevoeld, en pas doorhadden dat ze bloedden toen ze het water uitgingen. Bij het afspoelen van hun voeten zagen ze “kikkervisjesachtige diertjes”, wat meer overeenkomt met een beschrijving van zeeluizen.
Een woordvoerder van het Australische Department of Environment, Land, Water and Planning liet weten dat zeevlooien gewoon deel uitmaken van het ecosysteem. Letsel is te vermijden door het dragen van een wetsuit of beschermend schoeisel, of door niet te lang stil te staan.
