Een onlangs benoemde soort sauropode is niet alleen de grootste bekende dinosaurus, maar is nu ook recordhouder als het grootste dier dat ooit op land rondliep.

Dat is de conclusie van de eerste wetenschappelijke beschrijving van een uitzonderlijk grote titanosaurus, die tijdens het Krijt rondliep in wat nu Argentinië is.

De gigant met de lange nek, met de naam Patagotitan mayorum, leefde ongeveer 102 miljoen jaar geleden en was waarschijnlijk zo'n veertig meter lang en 69 ton zwaar. Dat is ongeveer even zwaar als twaalf Afrikaanse olifanten (momenteel de grootste landdieren).

Gezien die maten wint Patagotitan het net van de vorige ‘grootste dinosaurus ooit,’ een andere titanosaurus genaamd Dreadnoughtus.

Toen paleontologen José Luis Carbadillo en Diego Pol van het Egidio Feruglio Paleontology Museum de eerste sporen van het fossiel zagen op een boerderij in het gebied Patagonië in Argentinië, wisten ze al dat ze met iets groots te maken hadden.

Het onderzoeksteam was ruim een jaar bezig om het fossiel zeer behoedzaam op te graven. Kenneth Lacovara, paleontoloog aan de Amerikaanse Rowan University en ontdekker van de Dreadnoughtus, voelt met ze mee.

“Ik denk dat ik, meer dan de meeste mensen, weet hoeveel zweet, hard werk, frustratie en ellende het kost om botten van deze omvang en in deze hoeveelheid uit de grond te krijgen, en veilig over te brengen naar een museum.”

Dinosauriërs de maat nemen

Een volledig model van de enorme titanosaurus werd begin 2016 opgenomen in een belangrijke permanente collectie van het American Museum of Natural History in New York. Maar de onderzoekers beschreven de nieuwe soort pas onlangs in een artikel dat deze week werd gepubliceerd in Proceedings of the Royal Society B.

De officiële schatting van het gewicht werd gebaseerd op de enorme botten in de voor- en achterpoten: alleen al het dijbeen is bijna 2,5 meter lang en weegt zo'n vijfhonderd kilo.

Lacovara wijst erop dat er sprake is van een foutmarge bij het schatten van de omvang van het dier, waardoor 69 ton geen absoluut gegeven is: “zie het als een komma, niet als een punt,” stelt hij.

Maar dit exemplaar is ook bijzonder omdat het opmerkelijk volledig is, met ruggenwervels, ribben, botten van voor- en achterpoten en delen van de heup.

“We hebben nu voor het eerst de mogelijkheid om te bekijken hoe deze reuzen gebouwd waren, welke aanpassingen er waren in hun anatomie en hoe zij zich konden redden met dat gigantische gewicht,” legt Pol uit.

Het fossiel draagt ertoe bij dat paleontologen kunnen uitzoeken hoe en wanneer titanosauriërs zo enorm werden. Sommige wogen slechts zes ton, waarmee ze de kleinste van de sauropoda waren.

Uit de nieuwe analyse van deze reus blijkt dat in het gebied Patagonië een voorheen onbekende groep van uitzonderlijk grote titanosauriërs leefden. “Een subgroep van titanosauriërs lijkt op hol te zijn geslagen en groeide uit tot gigantische proporties,” aldus Pol.

Toch denkt Pol dat dinosauriërs, en mogelijk alle landdieren, met wezens zoals Patagotitan de maximaal mogelijke omvang hadden bereikt.

“Alle dinosoorten die meedoen in de strijd om de titel voor grootste dinosaurus waren ongeveer even groot, ze schelen zo'n tien tot vijftien procent van elkaar,” stelt hij. “Daaruit kun je afleiden dat daarmee de maximaal mogelijke lichaamsomvang voor een landdier zo'n beetje werd bereikt. Dat was tot voor kort onbekend en dat is een opwindende ontdekking.”