Nu er vanwege de feestdagen weer veel wordt gereisd, zijn we een beetje jaloers op dieren met wangzakken oftewel ingebouwde reistassen.
We vroegen ons af welke dieren wangzakken hebben en hoe deze werken.
Bepakt en bezakt
Wangzakken zijn elastische zakken in de bek. Deze beginnen in de wang en lopen soms helemaal over de schouders, zoals bij hamsters, of over de zijkant van de hals, zoals bij apen. De meeste dieren gebruiken hun wangzakken als boodschappentas. Als er een roofdier opduikt, kunnen ze hun vege lijf en hun lunch redden.
Hamsters hebben extreem elastische wangzakken. Deze kunnen bijna verdrievoudigen in omvang. Deze eigenschap houdt verband met het koude klimaat en de barre omgeving waarin ze leven. Het opslaan van voedsel is heel belangrijk. Door de elasticiteit en het feit dat de zakken bloedvaten hebben, zijn ze interessant voor onderzoek op het gebied van transplantatie en microcirculatie, zegt La'Toya Latney van de School of Veterinary Medicine van de University of Pennsylvania.
Vogelbekdier
Australischevogelbekdierenkunnen verrassend veel meenemen in hun zakken. Vogelbekdieren voeden zich met wormen, slakken en schelp- en schaaldieren die op de rivierbodem leven. Ze scheppen ze samen met wat kiezels in hun wangzakken.
De kiezels fungeren als natuurlijke mixer en vermalen het eten voor de tandeloze vogelbekdieren die hun meeneemmaaltijd aan het wateroppervlak opeten.
Hamsters, wangzakeekhoorns en eekhoorns
Veel knaagdieren hebben wangzakken en die van hamsters worden indrukwekkend groot voor zo'n klein dier. Wanneer ze vol zijn, dijen ze uit tot “over de schouderbladen”, aldus Latney.
Latney: “Bij goudhamsters, een grotere soort, heb ik hele babywortels in de wangzak zien verdwijnen.”
Hamsters dragen ook nestmateriaal met zich mee en “als het nest wordt verstoord, kunnen ze hun jongen erin naar een andere plek brengen,” vertelt Ed Spevak, verzorger van ongewervelde dieren in de St. Louis Zoo.
Als je dacht dat alle eekhoorns wangzakken hebben, dan heb je het mis. Alleen grondeekhoorns hebben wangzakken, zoals wangzakeekhoorns, marmotten en prairiehonden.
Wangzakeekhoorns kunnen hun lichaamsgrootte aan voedsel in hun overmaatse gezichtstassen vervoeren. Dat is handig, omdat ze hun voorpoten nodig hebben om voor roofdieren te kunnen vluchten. Volgens Spevak lijkt het er dan wel op alsof ze “met een heuptasje voor hun mond” rennen.
Goffers
Goffers zijn rebellen. Niet alleen zitten hun tanden aan de buitenkant van de bek waardoor ze tijdens het graven geen hap zand binnenkrijgen, maar ook hun zakken zitten aan de buitenkant van de wang.
De wangzakken van deze Noord-Amerikaanse dieren zijn met bont gevoerd. Spevak zegt dat ze waarschijnlijk zijn geëvolueerd als verlenging van de behaarde wangplooi.
Apen
Een hele onderfamilie van de apen, de meerkatachtigen, waaronder echte meerkatten, bavianen en makaken, heeft wangzakken die over de zijkant van de hals lopen. Dankzij deze handige voorraadzakken kunnen de 45 soorten van de zogeheten ‘wangzakapen’ fruit in open gebied rapen.
Deze wangzakken bevatten hetzelfde enzym dat ook voorkomt in menselijk speeksel en dat zetmeel helpt af te breken en de spijsvertering op gang brengt.
Fruit, noten en zaden worden in de zakken gestopt, maar insecten niet.
“Insecten zijn een snelle, gemakkelijke maaltijd,” zegt Spevak. Daarom wordt alleen voedsel opgeslagen dat lastiger te openen is, zoals noten.
Vleermuizen
Sommige vleermuizen vliegen met hun maaltijd.
Grote hazenlipvleermuizen bijvoorbeeld, grijpen een visen vliegen verder, zodat ze door kunnen vissen.
Voedselveiligheid
Gezien het feit dat ze zo effectief zijn, vraag je je af waarom niet meer dieren deze accessoires hebben.
Dat heeft volgens Spevak te maken met de verschillende aanpassingen aan voedsel.
Herkauwers zoals koeien hebben een ander soort zak, namelijk een maag met meerdere kamers waarmee ze voedsel later kunnen herkauwen. Vogels daarentegen hebben een krop. Dat is een holte in de slokdarm die op vergelijkbare wijze werkt.
Eén ding weten we nog niet. Mogen ze deze gratis meenemen in het vliegtuig of rekenen luchtvaartmaatschappijen een tarief per wang?
Bekijk ook: Noem je dát schattig? 10x verrassend schattige schepsels
Lees ook: Waarom een eekhoorn 20 kilo dennenappels in een auto stopte
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
