Zangvogels schudden hun liederen niet zomaar uit de mouw, aldus een onderzoek dat in december 2023 is gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Communications. Sterker nog, mannelijke zangvogels trainen hun stembanden dagelijks. Als de vogels zich niet houden aan dit strakke trainingsschema gaan hun prestaties al snel achteruit – en dat kan vervelende gevolgen hebben voor de vogel in kwestie.
Stembanden in topconditie
‘Zingen is van groot belang voor zangvogels,’ zegt Iris Adam, bioloog aan de Zuid-Deense Universiteit en hoofdauteur van het onderzoek. ‘Ze zingen om indruk te maken op toekomstige partners, om hun territorium te verdedigen en om sociale banden te onderhouden.’
Het onderzoeksteam ontdekte dat de vogels hun liedjes regelmatig moeten oefenen om de stembanden in topconditie te houden. Zangvogels die hun vocale spieren niet gebruikten, boetten na enkele dagen al in op snelheid en kracht. En zelfs bij de vogels die niet zongen, maar wel andere geluiden maakten, verloren de vocale spieren na een week de helft van hun kracht. ‘Het verraste ons dat de spierprestatie zo ongelooflijk snel achteruitgaat,’ zegt Adam.
Wat als een vogel niet oefent?
Wat zijn de gevolgen voor een vogel die zijn liedjes niet goed heeft geoefend? Hoewel de gemiddelde mens het onderscheid tussen getrainde en minder getrainde vogels niet zal merken, lijkt het voor de vrouwtjesvogels wel degelijk een verschil te maken.
Het onderzoeksteam liet vrouwelijke zebravinken luisteren naar opnamen van zingende mannetjes. Hun oordeel was duidelijk, stelt Katharina Riebel, een expert in diergedrag aan de Universiteit Leiden die meewerkte aan het onderzoek: ‘75 procent gaf de voorkeur aan de zang van getrainde mannetjes.’
De resultaten helpen mogelijk te verklaren waarom vogels in de lente en zomer elke ochtend massaal beginnen te zingen. Dit ochtendkoor zou zomaar een grote trainingssessie kunnen zijn, vergelijkbaar met de inspanning van mensen die voor dag en dauw in de sportschool staan om spieren te kweken. Tja, in de dierenwereld moet je er nu eenmaal wat voor over hebben om kans te maken op een partner.
