Een romantischer beeld dan twee zwanen die met hun nek een hartje vormen midden op het water bestaat bijna niet. Bovendien staan zwanenkoppels erom bekend tot aan de dood bij elkaar te blijven. Maar niet alle monogame vogelsoorten zijn even monogaam. Hoewel eerder bekend was dat niet alle vogels hun partner eeuwig trouw blijven, blijkt nu dat het één van de voornaamste redenen is voor monogame vogelsoorten om toch te ‘scheiden’.

Vreemdgaande mannetjes vaker afgestraft

In een Duits-Chinese studie, begin juli 2023 gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Proceedings of the Royal Society B, werden 186 vogelsoorten met elkaar vergeleken op basis van eerder onderzoek naar ‘scheidingen’, oftewel het switchen van liefje terwijl de voormalige partner ook nog in leven is.

Ze vonden daarvoor twee oorzaken: langeafstandsmigratie, waardoor het paar soms niet tegelijk of op andere broedplekken aankomt, of overspel van de kant van het mannetje. Al is de vogel zogenaamd monogaam, komt het vaker voor dat een mannetje tijdens het broedseizoen paart met een vrouwtje terwijl zijn eigenlijke partner ook al een nestje van hem heeft.

Natuurlijk zijn ook niet alle vrouwtjes heilig, maar in het vogelrijk worden ze daar niet gelijk op afgerekend: zodra de taak van het vaderschap in het geding dreigt te komen omdat de prioriteiten van het vrouwtje ergens anders blijken te liggen, gaan mannetjes harder hun best doen zich toch te bemoeien met de opvoeding van de jonkies, aldus de onderzoekers.

Welke vogels bedriegen hun partner het meest?

De biologen keken ook wélke vogelsoorten het vaakst buiten de pot pissen. Zwanen scoren nog steeds hoog op de monogamiemeter, samen met ganzen, stormvogels en albatrossen. Zwaluwen, merels en plevieren daarentegen blijven minder vaak trouw aan hun partner en ‘scheiden’ dus ook regelmatiger.

Het onderzoek laat zien dat vogelpaartjes niet alleen uit elkaar gaan door seksuele selectie of het bij toeval kwijtraken van een partner, maar dat tegengestelde seksuele belangen en een stressvolle omgeving mogelijk ook een rol spelen.

Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.