Germanicus was de golden boy van het oude Rome. De jeugdige held had alles wat nodig was om de volgende keizer te worden. Maar op 34-jarige leeftijd stierf hij plotseling, en zijn dood leidde tot talloze geruchten over moord en samenzwering. Was hij het slachtoffer van een politieke intrige?

De belofte van Germanicus

Het was duidelijk dat keizer Augustus wilde dat Germanicus ooit het keizerschap zou overnemen. Hij liet zijn directe opvolger, Tiberius, de jongen op 19-jarige leeftijd adopteren. Het was een signaal dat Augustus Germanicus verkoos boven Tiberius’ biologische zoon, Drusus Julius Caesar.

Leestip: Wat waren de verschillen tussen het Byzantijnse en het Romeinse Rijk?

Toen Augustus in 14 n.C. stierf, werd Tiberius de nieuwe keizer. Vlak na zijn benoeming stuurde hij Germanicus naar het gebied ten oosten van de Rijn om de Romeinse macht te herstellen, nadat Germaanse troepen daar overwinningen hadden geboekt.

Na een indrukwekkende overwinning op de Germaanse stammen in 16 n.C. kreeg Germanicus een eervolle ceremonie in Rome. Maar zijn succes leidde tot geruchten dat Tiberius zich bedreigd voelde. Was de jaloezie van de nieuwe keizer de oorzaak van Germanicus’ tragische einde?

Het conflict met Piso

Ondanks de geruchten over jaloezie, stuurde Tiberius de jonge Germanicus naar de Griekssprekende provincies in het oosten van het Romeinse Rijk, om daar orde op zaken te stellen. Tegelijkertijd benoemde hij Gnaius Calpurnius Piso tot gouverneur van de provincie Syria.

De belangrijkste stad in Syria was Antiochië, waar de legioenen het rijk beschermden tegen aanvallen van de Parthen.

Leestip: Hoe wreed waren Romeinse keizers?

Naar verluidt was Germanicus helemaal niet tevreden met de aanstelling van Piso, een man die erom bekend stond ontzettend streng te zijn. Piso had op zijn beurt niets op met Germanicus’ diplomatieke houding tegenover de Parthen. Daardoor zou het Romeinse Rijk alleen maar verzwakken, meende hij. Daarom startte Piso een lastercampagne tegen Germanicus.

Ziekte en verdenkingen

De spanningen tussen de twee escaleerden verder toen Germanicus besloot Egypte te bezoeken. Eenmaal aangekomen, werd hij warm onthaald door de bevolking. Daarop opende hij de keizerlijke graanschuren om de gevolgen van het lokale graantekort te verlichten.

In Rome leidde dit tot onrust over een mogelijk voedseltekort, wat Tiberius aan het twijfelen bracht over Germanicus’ leiderschap. Dat gevoel werd versterkt door de negatieve berichten van Piso. De twee groeiden uit elkaar.

Toen Germanicus terugkeerde naar Antiochië, werd hij plotseling ernstig ziek. Voor zijn vrienden en familie was het onvoorstelbaar dat een gezonde man van 34 jaar zo snel achteruit kon gaan. Ze vermoedden opzet, en al snel viel de verdenking op Piso. Ook Germanicus zelf suggereerde dat hij vergiftigd was, wat de geruchten alleen maar verder aanwakkerde.

een verzameling figuren in een rijkelijk versierd interieur, waar een belangrijk moment zich ontvouwt
BPK/SCALA, FLORENCE
In dit 17e-eeuwse schilderij van Gérard de Lairesse zien we Agrippina, de vrouw van Germanicus, en haar kinderen rondom zijn sterfbed. Het Romeinse volk had veel sympathie voor Agrippina en stond achter haar, terwijl ze Tiberius juist steeds meer wantrouwden.

De dood van Germanicus

Na zijn dood zochten artsen naar sporen van vergiftiging, maar ze konden niets vinden. Toch bleef het vermoeden bestaan dat Germanicus’ dood niet natuurlijk was. Zijn vrienden beweerden bewijs te hebben van magische rituelen en vloeken die zijn overlijden hadden veroorzaakt. Zijn overlijden werd een mysterie dat het publiek volop bezig hield.

Leestip: Zo werd Julius Caesar een van de bekendste Romeinse keizers ooit

Het Romeinse volk rouwde massaal, maar Tiberius bleef onverschillig en liet alleen bescheiden ceremonies toe. Een besluit dat hem niet in dank werd afgenomen. De rouw van het volk verontrustte hem echter zo, dat hij zijn pijlen op Piso richtte.

Piso moest voor de Senaat verschijnen, waar hij werd beschuldigd van moord en verraad. Hij werd ter dood veroordeeld, maar pleegde zelfmoord voordat hij zijn straf kon ondergaan.

Onopgeloste vragen

De vraag of Germanicus daadwerkelijk werd vermoord, blijft onopgelost. Sommige historici denken dat hij misschien een natuurlijke dood stierf, maar de omstandigheden rondom zijn ziekte en dood roepen nog steeds vragen op.

Piso blijft de belangrijkste verdachte, maar ook Tiberius, die later steeds harder werd in zijn vervolging van politieke tegenstanders, wordt beschuldigd.

Tiberius adopteerde Germanicus’ zoon Gaius Julius Caesar Germanicus, die de volgende keizer zou worden. Hij is beter bekend als Caligula, die de naam heeft de wreedste keizer ooit te zijn. De dood van zijn vader Germanicus blijft een mysterie dat we misschien wel nooit zullen ontrafelen.

Steun de missie van National Geographic en krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium. Word nu lid!