In de Middeleeuwen was Craco een levendige stad. Maar wie nu iets wil terugzien van de allure van welleer, moet een flinke dosis fantasie gebruiken. De huizen zijn overgenomen door de natuur en een hek moet nieuwsgierige bezoekers op afstand houden. Hoe kon Craco veranderen van een belangrijk hertogdom in een vervallen spookstad?

Een rijk verleden

Craco ligt op een heuvel in de Zuid-Italiaanse regio Basilicata. Al in de zesde eeuw werd hier voor het eerst gebouwd, toen de Grieken zich hier vestigden. De oudste nog bestaande bebouwing stamt echter uit de tijd van de Normandiërs. Vanaf de twaalfde eeuw bouwden ze een kerktoren, omringd door woningen, palazzo’s en kronkelende straatjes.

Leestip: Op bezoek in Doel: het Belgische spookdorp dat geen spookdorp is

In de eeuwen die volgden, groeide Craco uit tot levendige stad waar handel werd gedreven. Er was zelfs een universiteit. Op het hoogtepunt telde Craco meer dan 2500 inwoners. Al snel bleek echter dat de steile helling waarop de stad was gebouwd niet bestand was tegen de groeiende bevolking.

Hoe werd Craco een spookdorp?

Net als veel andere steden in het zuiden van Italië had Craco in de negentiende eeuw sterk te lijden onder de Italiaanse eenwording. De economie raakte in het slop en veel Italianen vertrokken naar het noorden of het buitenland, in de hoop op een beter leven. Ook Craco liep langzaam leeg.

craco in italie
Wikimedia Commons
Craco in 1960, 3 jaar voor de aardverschuiving.

Aan het begin van de twintigste eeuw werd de stad nog bewoond door zo’n 2000 mensen, maar in 1963 sloeg het noodlot toe: Craco werd getroffen door een verwoestende aardverschuiving. De steile heuvel waarop de stad was gebouwd, bleek erg vatbaar voor erosie. Werkzaamheden aan de riolering en afwatering hadden de aardverschuiving waarschijnlijk in de hand gewerkt, met enorme schade tot gevolg.

Leestip: Spookdorpen in Frankrijk waar je stil van wordt

Een groot deel van de bevolking werd geëvacueerd naar dorpen in een nabijgelegen dal. Sommigen weigerden de stad te verlaten en besloten er het beste van te maken. Veel huizen stonden op instorten, en landbouw was nagenoeg onmogelijk.

een open deur laat de binnenkant van de san nicola kerk zien waar planten groeien op het koor
KONTROLAB//Getty Images
In de verlaten San Nicola-kerk in het centrum van Craco heeft de natuur vrij spel. Helaas zijn veel relikwieën uit de kerk geroofd. Op de muren zijn echter nog steeds restanten van middeleeuwse fresco’s te zien.

In 1970 werden de achterblijvers opnieuw opgeschrikt door natuurgeweld, ditmaal een overstroming. Nog maar nauwelijks opgekrabbeld van deze ramp zorgde een aardbeving in 1980 voor de genadeklap: de stad werd onbewoonbaar verklaard en compleet verlaten.

Een bezoek aan Craco

Over het verlaten Craco deden al snel de wildste verhalen de ronde. Zo zou de lokale herberg vroeger door een heks zijn gerund. Ze zou bezoekers naar binnen hebben gelokt om hen in azijn te veranderen. Doordat de wind er vrij spel heeft, hoor je er geregeld fluitende geluiden tussen de gebouwen.

Leestip: Deze fotograaf waagde zich in een paar van de vele spookdorpen in Italië

Tussen de ruïnes staan nog steeds woningen en kerken overeind. De San Nicola-kerk laat zien hoe de natuur de stad langzaam overneemt: op de plek waar ooit het koor stond, groeien nu planten onder het opengebroken dak. In de bakkerij zijn nog achtergelaten meubelstukken en betegelde muren te vinden – sporen van bewoners die hier niet zo lang geleden nog woonden.

Benieuwd geraakt? Je kunt deze spookstad ook zelf bezoeken, maar alleen onder begeleiding van een gids. Zo krijg je de kans om de vervallen gebouwen van dichtbij te bekijken en meer over mysterieuze verhalen van Craco te horen. Tijdens je tocht door de verlaten straten is het wel verplicht een veiligheidshelm te dragen.

een straat in de verlaten stad craco wordt bewandeld door een groep toeristen met veiligheidshelmen
KONTROLAB//Getty Images
De verlaten straten van Craco zijn een populaire toeristenbestemming geworden. Ook werd de spookstad talloze keren gebruikt als filmset, waaronder in de James Bond-film Quantum of Solace.

Steun de missie van National Geographic en krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium. Word nu lid!