De iconische regenboogvlag, die huizen, bedrijven en autobumpers over de hele wereld siert, is veel meer dan een kleurrijk pronkstuk. Hij staat symbool voor de trots van de LGBTQIA+-gemeenschap en is een teken van veiligheid en steun.
Wat betekenen de kleuren van de Pride-vlag?
Het initiatief voor de vlag kwam van Harvey Milk, de eerste openlijk homoseksuele gekozen politicus van Californië. Ter voorbereiding op de San Francisco Gay and Lesbian Freedom Day Parade op 25 juni 1978 gaf hij de opdracht om een symbool te creëren dat de LGBTQIA+-gemeenschap vertegenwoordigde.
Kunstenaar Gilbert Baker, een openlijk homoseksuele veteraan, dragqueen en activist, bedacht een vlag met regenboogstrepen. De vlag zou volgens hem de vreugde, schoonheid en kracht van de LGBTQIA+-gemeenschap uitdrukken en was geïnspireerd op de Amerikaanse vlag.
‘Eind jaren zeventig bereikte de nationale trots een hoogtepunt vanwege het tweehonderdjarig bestaan,’ zegt Christopher Ewing, universitair docent geschiedenis aan Purdue University (VS). ‘Homofobie was wijdverbreid in de Amerikaanse samenleving en het gebruik van nationale symbolen voor queer pride sprak veel queers aan.’
De oorspronkelijke vlag bestond uit acht kleuren:
- felroze stond symbool voor seks;
- rood voor leven;
- oranje voor genezing;
- geel voor zonlicht;
- groen voor natuur;
- turquoise voor magie;
- blauw voor harmonie;
- paars voor karakter.
Na de moord op Harvey Milk in november 1978 nam de vraag naar de vlag toe, wat leidde tot de verwijdering van de roze en turquoise strepen vanwege productiebeperkingen. De zes overgebleven regenboogkleuren werden vervolgens het blijvende symbool van gay pride.
Hoe de regenboogvlag inclusiever werd
De regenboogvlag van Baker is vele malen aangepast om inclusiever te zijn. ‘De evolutie van de regenboogvlag weerspiegelt hoe de queergemeenschap worstelt met kwesties rond ras en gender. Recente versies van de vlag richten zich op queer mensen van kleur en gender-nonconforme mensen,’ zegt Cookie Woolner, universitair hoofddocent geschiedenis aan de University of Memphis (VS).
Zo werd in 2017 de Philly Pride-vlag onthuld in het stadhuis van Philadelphia. Deze versie heeft zwarte en bruine strepen aan de bovenkant, waarmee de queer mensen van kleur binnen de gemeenschap werden vertegenwoordigd. Deze groep wordt historisch gezien uitgesloten van queer bewegingen, ondanks het feit dat ze als dubbele minderheid te maken heeft met vooroordelen en geweld.
Transgendervlag
In 2018 werd de regenboogvlag geactualiseerd door de non-binaire kunstenaar Daniel Quasar met zowel bruine en zwarte strepen als de witte, lichtroze en blauwe strepen van de transgendervlag als symbool voor een streven naar meer inclusiviteit.
‘Het is belangrijk om trans*-mensen centraal te stellen, omdat zij vaak in de frontlinie van activisme staan en de meeste repercussies ondervinden vanwege hun vaak zichtbare overschrijding van gendernormen,’ zegt Woolner.
Ook in 2020 ontstond een nieuwe LGBTQIA+-regenboogvlag: de Queer People of Color-vlag. Hoewel de ontwerper onbekend blijft, benadrukt de vlag queer en raciale gelijkheid door het Black Lives Matter-motief van een opgeheven vuist in een palet van huidtinten te integreren.
De nieuwste versie van de Pride-vlag
De meest recente versie van de regenboogvlag werd in 2021 ontworpen door Valentino Vecchietti, een intersekse columnist en mediapersoonlijkheid.
‘Regenboogvlaggen bestaan niet om ons af te bakenen, maar om ons diverse bestaan te weerspiegelen en inclusieve zichtbaarheid te creëren,’ zegt ze. ‘Inclusie kan niet als vanzelfsprekend worden aangenomen; het is belangrijk dat we het kunnen zien.’
De vlag bouwt voort op het ontwerp uit 2018 door een paarse cirkel in een gele driehoek te integreren, wat intersekse-trots symboliseert. Met elf kleuren is het een subtiele knipoog naar de oorspronkelijke regenboogvlag uit de jaren zeventig.
De vlag van Baker heeft talloze revisies ondergaan en zal waarschijnlijk nog vaker worden herzien. ‘Hoe meer we zien hoe breed het spectrum van de menselijke identiteit is, hoe meer varianten van de vlag er zullen zijn,’ zegt Robert Kesten, directeur van het Stonewall Museum over de geschiedenis en cultuur van de LGBTQIA+-gemeenschap. ‘In een gemeenschap die zo levendig, creatief en activistisch is als deze, zal de vlag zich blijven ontwikkelen.’
NB: Trans* wordt gebruikt om zowel transseksueel als transgender aan te duiden, maar ook andere genderidentiteiten zoals genderfluïde, non-binair en meer. De toevoeging van het asteriskje erkent en benadrukt de diversiteit binnen de transgendergemeenschap.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
