In 1838 vochten Franse en Mexicaanse troepen een bloedig conflict uit. Frankrijk stuurde een vloot naar de Golf van Mexico en viel de havenstad Veracruz aan. Mexico sloeg terug, met veel slachtoffers aan beide kanten. Een van de opvallendste aanleidingen? Die is te vinden in een Franse bakkerij.

Politieke onrust in Mexico

Om dit conflict beter te begrijpen, is het belangrijk te weten dat Mexico in het begin van de negentiende eeuw al verwikkeld was in een zware strijd. Sinds 1810 vocht het land in de Mexicaanse Onafhankelijkheidsoorlog tegen Spanje, waarin het zich wilde losmaken van zijn Europese overheersers.

Leestip: Hoe Denemarken en Canada het vriendelijkste grensconflict ooit uitvochten

Hoewel de Mexicaanse onafhankelijkheid in 1821 officieel werd, bleef het land kampen met politieke instabiliteit. Verschillende machtsgroepen streden om de controle en gewelddadige opstanden waren aan de orde van de dag. De overheid had veel moeite om het geweld in het land te beteugelen.

Deze onmacht uitte zich in plunderingen, vernielingen en diefstal. Niet alleen Mexicaanse burgers werden daarvan het slachtoffer, ook buitenlandse winkeliers en handelaren raakten betrokken bij het geweld.

De banketbakker en een diplomatieke rel

Zo ook een Franse banketbakker, die zich ten tijde van dit conflict had gevestigd in de wijk Tacubaya, in Mexico-Stad. In 1828 meldde deze bakker, die bekendstaat als monsieur Remontel, dat enkele Mexicaanse militairen zijn zaak hadden overvallen. Hij eiste 60.000 peso van de Mexicaanse overheid om de schade te vergoeden.

Daar dacht de Mexicaanse overheid heel anders over: volgens sommige bronnen ging het niet om een overval, maar hadden de militairen alleen geweigerd de bakker te betalen. De staat weigerde om monsieur Remontel te compenseren, waardoor hij zich genoodzaakt voelde de Franse overheid om hulp te vragen.

Leestip: Hoe de Tour de Nesle-affaire de Honderdjarige Oorlog ontketende

Hoewel ook de Franse overheid niets voor Remontel kon betekenen, bleek dit niet het einde van de kwestie. Het gebaksincident was namelijk slechts één van de vele voorvallen die de relatie tussen Frankrijk en Mexico steeds verder onder druk zette. Zo werden tijdens de Parián-opstand van 1828 ook verschillende Franse luxezaken geplunderd in Mexico-Stad.

De relatie tussen de twee landen bleef verslechteren, totdat Frankrijk in 1838 het gebaksincident aanhaalde als één van de redenen om een forse schadevergoeding te eisen. Frankrijk wilde 600.000 peso ter compensatie, maar opnieuw weigerde Mexico om te betalen. Dit betekende het startschot van de Gebakoorlog.

Het conflict escaleert

De naam Gebakoorlog werd bedacht door Mexicaanse en Europese journalisten die verslag deden van het conflict. Deze luchtige naam verbloemt echter hoe gewelddadig de invasie uiteindelijk bleek te zijn, en hoeveel incidenten er daadwerkelijk ten grondslag lagen aan de oorlog.

Op bevel van de Franse koning voer een vloot uit naar de kust van Mexico. Alle havens aan de Golf van Mexico, van Yucatán tot aan de Rio Grande, werden geblokkeerd. Ook werd de stad Veracruz ingenomen, destijds de belangrijkste haven aan de Golfkust. Als reactie op deze invasie verklaarde Mexico de oorlog aan Frankrijk.

Leestip: Waarom ging 1672 voor Nederland de geschiedenisboeken in als het Rampjaar?

Het conflict zou ongeveer vier maanden duren, waarbij vooral aan Mexicaanse kant veel militairen sneuvelden. Zij waren immers niet in staat om hun tegenaanval voldoende te financieren, waardoor de Franse vloot een te machtige vijand bleek.

In maart 1839 trokken de Franse troepen zich terug uit Veracruz, nadat Mexico had ingestemd met een betaling van 600.000 pesos in termijnen. Samen met de opgelopen schade betekende de Gebakoorlog een zware financiële klap, waarvan Mexico zich lange tijd niet zou herstellen.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!