In een zeestraat tussen het Canadese eiland Ellesmere en het noordwesten van Groenland ligt een onbeduidend eiland: Hanseiland. Er woont niemand en er zijn geen zeldzame mineralen te vinden. Toch legden zowel Canada als Denemarken een claim op het eiland. En dat liep helemaal goed af.
Claim op Hanseiland
De inwoners van Groenland kwamen begin achttiende eeuw onder beheer van Denemarken te staan. Lange tijd was het een kolonie, tot het in 1953 een Deense provincie werd. Dat betekende ook dat Denemarken en Groenland een zeegrens begonnen te delen, in de Straat Kennedy.
Leestip: Niemandsland: wat doet dit Belgische weiland op Nederlands grondgebied?
Middenin deze zeestraat ligt Hanseiland, een rots van iets meer dan een vierkante kilometer groot. Beide landen claimden dat dit eiland bij hun grondgebied hoorde. Toen in 1973 de maritieme zeegrenzen tussen de landen officieel werden vastgelegd in een verdrag, lieten ze Hanseiland buiten beschouwing. Ze kwamen er samen niet uit.
Maar waarom wilden zowel Denemarken als Canada dit eiland zo graag hebben? De toenmalige Deense minister voor Groenland, Tom Høyem, vertelde aan de Deense omroep TV2 dat het in een potentiële vaarroute lag. Wetenschappers waarschuwden dat het zee-ijs steeds dunner werd. Het zou een kwestie van tijd zijn tot er door het smeltende ijs een nieuwe vaarroute ontstond.
Drink een glaasje
Ondanks de onderhandelingen in 1973 bleef het eilandje dus een punt van discussie. De eerste ‘vijandige move’ kwam van Denemarken. Minister Høyem stapte in 1984 met een kleine delegatie in een helikopter naar het eiland. Ze hadden een Deense vlag, een fles cognac en een handgeschreven kaartje bij zich.
Leestip: Op bezoek in Doel, het Belgische spookdorp dat geen spookdorp is
Ze stapelden wat stenen op elkaar, waarin ze de paal met daaraan de Deense vlag vastzetten. Tussen de stenen legden ze de cognac en de brief. ‘Daarin stond dat iedereen die hier langskwam een glaasje mocht drinken, ook de Canadezen. Dat vonden we wel grappig, want er komt hier toch niemand,’ aldus Høyem.
Start van de Whisky-oorlog
De Canadezen lieten het er niet bij zitten. Zij trokken naar het eiland om de Deense vlag te vervangen voor hun eigen en een fles Canadese whisky achter te laten. Deze uitwisseling van sterke drank en vlaggen herhaalde zich meerdere keren. Zo kreeg het grensconflict zijn naam: de Whisky-oorlog.
In 2005 kwamen de ministers van buitenlandse zaken van beide landen bij elkaar om de ‘oorlog’ met elkaar te bespreken. Want zo’n vlaggenoorlog, dat was niet langer van deze tijd. Toch duurde het tot 2022 voordat er eindelijk een definitieve oplossing kwam.
Leestip: Dit zijn de vreemdste landsgrenzen ter wereld. Hoe zijn ze ontstaan?
Signaal aan Rusland
Toen Rusland in 2022 Oekraïne binnenviel, zagen Denemarken en Canada dit als een goed moment om hun geschillen bij te leggen. Tijdens een officieel moment tekenden de Canadese en Deense minister van Buitenlandse Zaken en de premier van Groenland samen een overeenkomst. Een natuurlijke spleet die dwars over Hanseiland loopt, zou voortaan de grens bepalen tussen Denemarken en Canada.
Leestip: Hoe is het conflict tussen Rusland en Oekraïne ontstaan?
Daarmee wilden de landen laten zien dat een conflict over een grens ook zonder bloedvergieten kan worden opgelost. ‘Ik hoop dat die boodschap aankomt bij president Poetin,’ liet de Deense minister van Buitenlandse Zaken weten. En natuurlijk werd er voor de laatste keer een fles drank uitgewisseld.
Steun de missie van National Geographic en krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium. Word nu lid!
