Toen de inwoners van het Engelse graafschap Devon in de ochtend van 9 februari 1855 wakker werden, zagen ze iets verontrustends in de verse sneeuw: een lange rij hoefachtige afdrukken die zich, naar verluidt, over zo’n 160 kilometer uitstrekte langs de zuidkust. Het spoor leek van niemand en leidde nergens heen. Al snel ging het gerucht dat de duivel zelf zijn sporen had achtergelaten. Wat weten we nu over de Devil’s Footprints?
De sporen in Devon
De afdrukken in de sneeuw waren opvallend uniform: elk zo’n tien bij zeven centimeter groot en hoefvormig van structuur. In eerste instantie leek een ezel de meest logische verklaring, maar er was één opmerkelijk detail dat die theorie onderuit haalde: de sporen liepen niet, zoals gebruikelijk, in twee parallelle rijen, maar in één enkele rechte lijn — alsof het wezen slechts op één poot had gelopen.
Leestip: Hoe de duivel de middeleeuwse samenleving in zijn greep hield
Het nieuws over de mysterieuze sporen verspreidde zich razendsnel door Devon – en al even snel door de rest van Engeland. Vooral een brief aan het populaire weekblad Illustrated London News bracht het verhaal onder de aandacht van een breder publiek.
Bij de brief was een illustratie van de hoefachtige afdrukken bijgevoegd, te zien op de afbeelding bovenaan. Dat leidde onmiddellijk tot speculaties over hun oorsprong. De schrijver zelf twijfelde niet: ‘Dit moest een bezoek zijn geweest van Satan zelf, of van een van zijn duivelse handlangers,’ schreef hij overtuigd.
Een zorgwekkende vondst
Wat het verschijnsel nog zorgwekkender maakte, was dat de voetsporen niet alleen door velden liepen, maar ook langs huizen in Devon. De afdrukken doken op in tuinen en binnenplaatsen, maar tot ieders verbazing ook op daken, hooibergen en muren.
Zelfs ommuurde tuinen die volledig waren afgesloten met omheining bleken niet gespaard. Dat gaf het fenomeen voor velen een religieuze lading. Sommigen zagen er een verwijzing in naar het Bijbelverhaal van de tien plagen, waarin God van deur tot deur trok en alleen de huizen spaarde die met bloed waren gemerkt. De bevolking begon te vrezen dat de sporen een onheilspellend voorteken waren.
Niets missen van onze verhalen? Volg National Geographic op Google Discover en zie onze verhalen vaker terug in je Google-feed!
In de kustplaats Dawlish sloeg de onrust zo toe dat een groep handelaren gewapend met geweren en knuppels de sneeuw introk om het spoor te volgen. Hun zoektocht leverde niets op: de afdrukken leidden nergens heen, en de bron van het mysterie bleef onvindbaar.
De duivel of een dier?
Na de brief in de Illustrated London News probeerden velen naar een logische verklaring te zoeken, maar dat bleek nog niet eenvoudig. Sommigen vermoedden dat het spoor was achtergelaten door een ontsnapte kangoeroe uit een rondreizende tentoonstelling. Biologen opperden andere theorieën: de afdrukken zouden kunnen komen van een das, een otter of zelfs een springende kikker.
Leestip: Het monster van Loch Ness: mythe, feiten en bedrog door de jaren heen
Eén schrijver ging nog een stap verder. Volgens hem was het niet de duivel die Devon had bezocht, maar de Uniped: een mythisch, eenbenig wezen dat ooit in het noorden van Canada zou zijn waargenomen. Hoe vergezocht sommige verklaringen ook waren, het hele land raakte in de ban van de duivelsporen van Devon.
Moderne verklaringen
Tot op de dag van vandaag proberen onderzoekers en liefhebbers een logische verklaring te vinden voor de mysterieuze sporen. Daarbij rijst allereerst de vraag of het oorspronkelijke verhaal niet overdreven of zelfs deels verzonnen is.
Volgens ooggetuigen zouden de afdrukken zich over meer dan 150 kilometer hebben uitgestrekt, een afstand die volgens moderne onderzoekers onmogelijk in één nacht kan zijn afgelegd. Ook de uiteenlopende beschrijvingen van bewoners in Devon roepen vragen op: niet iedereen zag hetzelfde, en de vorm van de sporen lijkt per dorp te hebben verschild.
Ook de Britse historicus Mike Dash probeerde het raadsel te ontrafelen. Zijn conclusie: de sporen waren waarschijnlijk niet door één bron veroorzaakt, maar door meerdere. Een deel zou volgens hem afkomstig zijn van ‘gewone viervoeters’ zoals ezels of paarden. Andere afdrukken konden zijn gemaakt door bosmuizen, die bij het springen een patroon in de sneeuw achterlaten dat sterk lijkt op de illustratie uit de krant van 1855. En sommige sporen, vermoedde hij, waren mogelijk gewoon vervalsingen.
Toch bleef ook Dash met vragen zitten. Niet elk spoor liet zich overtuigend verklaren, en juist daardoor houdt het mysterie van het duivelsspoor van Devon al meer dan anderhalve eeuw stand.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
