Milieugroepen en indianengemeenschappen zijn opgetogen over de baanbrekende uitspraak van afgelopen vrijdag waarin het hoogste gerechtshof van Canada de regering van het Yukon Territory (‘de Yukon’) opdraagt zich te houden aan eerdere afspraken over het behoud van een van de grootste nog ongerepte wildernisgebieden in Noord-Amerika.
Het unanieme besluit van het Canadese Hooggerechtshof betekent het einde van een juridische strijd van drie jaar tussen de regering van de Yukon en een coalitie van indianengemeenschappen en milieugroepen. De inzet was de toekomst van de Peel Watershed (het stroomgebied van de rivier de Peel), een wildernis van bergen en rivieren waar ook aanzienlijke voorraden aardgas, steenkool, ijzererts en andere mineralen onder de grond zitten. Het nog ongerepte gebied, ongeveer even groot als de Republiek Ierland, werd eerder beschreven in een artikel in het februarinummer van 2014 van National Geographic.
Een commissie van vertegenwoordigers van de oorspronkelijke indianenbevolking (First Nations) en de regering van de Yukon had zeven jaar nodig om tot een overeenkomst over de toekomst van de Peel Watershed te komen, waarbij akkoorden over landrechten in het gebied werden ondertekend door de Yukon First Nations en de federale en territoriale regering. De commissie kwam in 2010 tot de aanbeveling om in tachtig procent van het stroomgebied geen wegenbouw toe te staan en de winning van natuurlijke hulpbronnen te verbieden.
Maar in 2014 verwierp de regering van de Yukon het voorstel van de commissie en nam haar eigen plan aan, waarin wel ruimte was voor mijnbouw. Volgens het plan zou in 71 procent van het gebied industriële ontwikkeling kunnen worden toegestaan.
In de uitspraak van vorige week werd de regering van de Yukon berispt voor het negeren van afspraken met de First Nations en voor plannen die indruisen tegen haar constitutionele verplichtingen. Door de beslissing moet de regionale regering het overleg naar behoren afronden en zich houden aan de afspraak om ruwweg tachtig procent van het stroomgebied tot beschermd gebied uit te roepen.
Voormannen van de First Nations prezen het besluit en verklaarden dat het een leidraad zal zijn voor de interpretatie van andere recente akkoorden in heel Canada.
“Deze baanbrekende beslissing schept het precedent dat alle overeenkomsten die in recente tijden zijn gesloten, gerespecteerd moeten worden en door de hogere rechtbanken van het land verdedigd zullen worden,” zei Bellegarde Perry, nationaal stamhoofd van de Canadese Assembly of First Nations in een verklaring. “Deze gebieden zijn heilig en de First Nations hebben het recht om te worden betrokken bij alle beslissingen die ons bestaan, ons grondgebied en onze wateren beïnvloeden.”
Ook milieugroepen waren opgetogen. “Dit is een enorm grote overwinning voor de inheemse bevolking en voor milieugroepen over de hele wereld,” zei Christina Macdonald, directeur van de Yukon Conservation Society, een van de partijen in de juridische strijd. MacDonald zei dat het stroomgebied de noordelijke basis vormt van de ‘Yellowstone to Yukon-corridor’, een Canadees-Amerikaanse natuurregio met belangrijke habitats voor soorten die worden bedreigd door klimaatverandering en habitatverlies.
“Met 68.000 vierkante kilometer is het gebied vele malen groter dan de grootste parken van Noord-Amerika,” zei MacDonald. “Het plan van de regering om de inwoners van Yukon te dwingen dit gebied grotendeels open te stellen voor projectontwikkeling, is eindelijk naar de prullenmand verwezen.”
