Voor ernstig bedreigde palingen die stijf staan van de cocaïne kan het lastig zijn om een tocht van zesduizend kilometer te maken om te paren en zich voort te planten – zo wordt in nieuw onderzoek gewaarschuwd.

Samenlevingen kampen al lange tijd met illegale drugs. Het is echter nauwelijks bekend wat de gevolgen van deze drugs op andere soorten kunnen zijn, wanneer ze via afvalwater in het aquatische milieu terechtkomen.

Daarom worden palingen nu in het kader van onderzoek gedurende vijftig dagen door onderzoekers in laboratoria op cocaïne gezet. Zo proberen ze de effecten ervan op de vissen te achterhalen.

Europese palingen hebben een complex leefpatroon. Ze brengen vijftien tot twintig jaar door in het zoete of brakke water van Europese binnenwateren voordat ze de Atlantische Oceaan oversteken om in de Sargassozee ten oosten van de Cariben en langs de oostkust van de VS te kuitschieten. Hoewel palingen ook worden gekweekt voor consumptie, wordt de wilde populatie door de International Union for Conservation of Nature als ernstig bedreigd aangemerkt. Dat heeft te maken met dammen en andere veranderingen in waterwegen die de migratie in de weg staan, overbevissing en allerlei vormen van watervervuiling.

Een onderzoek dat in Science of the Total Environmentis gepubliceerd, toont aan dat de palingen met name in hun vroege levensfase kwetsbaar zijn voor sporenconcentraties cocaïne.

“Gegevens laten een hoge aanwezigheid van illegale drugs en metabolieten ervan zien in oppervlaktewater wereldwijd,” aldus Anna Capaldo, onderzoeksbioloog aan de University of Naples Federico II en hoofdauteur van het onderzoek. Ze voegt eraan toe dat het met water in de buurt van dichtbevolkte steden nog slechter is gesteld. Uit enkele onderzoeken blijkt dat de Thames nabij de Houses of Parliament in Londen en de Amo nabij Pisa, bekend om zijn scheve toren, bijzonder hoge concentraties bevatten.

Een drugstest uitvoeren

Capaldo en haar collega's zetten palingen in water met zeer lage concentraties cocaïne, ongeveer dezelfde als in sommige rivieren. De palingen waren hyperactief, maar hun algehele gezondheid leek overeen te komen met die van palingen die geen drugs binnenkregen. Hun lichaam vertelde echter een heel ander verhaal.

De drug bleek zich op te hopen in de hersenen, spieren, kieuwen, huid en ander weefsel. Daarnaast vertoonden de spieren van de vissen zwellingen en zelfs afbraak en ondergingen de hormonen die de fysiologie reguleren een verandering. Deze problemen deden zich ook nog voor na een ontwenningsperiode van 10 dagen, waarin de palingen uit het water met cocaïne werden gehaald.

Capaldo: “Alle belangrijke functies van deze dieren konden worden veranderd.”

Bijzonder verontrustend is het feit dat het cortisolgehalte stijgt door cocaïne. Cortisol is een stresshormoon dat ervoor zorgt dat vet wordt opgeslagen. Het probleem is dat de palingen een vetreserve moeten opbouwen voordat ze naar de Sargassozee trekken om te paaien. Een hoger cortisolgehalte kan deze reis vertragen.

Ze merkt ook op dat de palingen op cocaïne door het verhoogde dopaminegehalte mogelijk niet geslachtsrijp worden. “In dat geval zou de voortplanting van de palingen in het geding komen.”

Daar komt nog bij dat de palingen de Sargassozee mogelijk niet eens bereiken door de zwelling of afbraak van de spieren.

Volgens Emma Rosi, een senior onderzoeker aan het Cary Institute of Ecosystem Studies die niet bij het recente onderzoek betrokken was, hebben Capaldo en haar collega's voor hun onderzoek cocaïneconcentraties gebruikt die vanuit milieuoogpunt relevant zijn.

Wat drugs betreft is er wellicht een veel hogere concentratie nodig om organismen te doden. Desalniettemin kunnen ook lage concentraties een effect creëren, zeker op het gebied van bijvoorbeeld roofdier-prooi-interacties.

Rosi heeft de effecten van antidepressiva waaronder Prozac en amfetamine op aquatische ecosystemen bestudeerd. Haar conclusie was dat deze de bacterie- en algengemeenschappen in water veranderen en de groei en levenscycli van insecten kunnen beïnvloeden.

Volgens Capaldo vormen illegale drugs als cocaïne slechts een deel van het probleem. Deze wateren bevatten ook residuen van andere illegale drugs, zware metalen, antibiotica en pesticiden. “We weten niet wat de mogelijke gevolgen zijn van combinaties van deze stoffen. Maar het is duidelijk dat ze van invloed kunnen zijn op de instandhouding en/of gezondheid van de palingen,” zegt ze. Ze voegt eraan toe dat ook de lichamen van andere soorten vergelijkbare veranderingen kunnen ondergaan wanneer ze worden blootgesteld aan cocaïne.

Aanpak van drugs

Capaldo geeft aan dat het probleem kan worden opgelost door een efficiëntere afvalwaterzuivering of wanneer mensen geen illegale drugs meer gebruiken.

Daniel Snow is directeur van het Water Sciences Laboratory aan de University of Nebraska en niet betrokken bij dit onderzoek. Hij is sceptisch over de gedachte dat het probleem kan worden opgelost door het gebruik van illegale drugs te stoppen.

“Als dat de oplossing was, dan zouden wetten hier een einde aan maken. Er is geen bewijs dat het gebruik door wetten is te regelen,” zegt hij.

Snow heeft het effect van drugs en andere vervuilers op in het water levende organismen eerder bestudeerd. Hij hoopt in ieder geval dat onderzoeken zoals dat van Capaldo voldoende worden opgemerkt, zodat mensen beter na gaan denken over de gevolgen. Volgens hem zal de oplossing echter eerder afkomstig zijn uit de hoek van de techniek.

“Bijna alles kan tot een bepaalde mate worden gezuiverd. Maar hoeveel geld wil je in het zuiveringsproces steken?”