Het is nu officieel: volgens wetenschappers van de NASA en de NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) was 2018 het op drie na warmste jaar ooit. Hun bevindingen werden deze week gepubliceerd in het gezamenlijke jaarrapport van de beide instellingen.
De wereldwijde luchttemperatuur is in de laatste decennia langzaam gestegen, waarbij zich elk jaar variaties naar boven en onder hebben voorgedaan, afhankelijk van natuurlijke klimaatschommelingen als El Niño, maar wel volgens een duidelijk opgaande lijn. De laatste vijf jaar – 2014 tot 2018 – zijn tezamen de warmste jaren ooit sinds de NOAA 139 jaar geleden begon met het optekenen van de wereldwijde temperatuur. Volgens de dienst lagen de luchttemperaturen boven land in deze vier jaren ruim één graad Celsius hoger dan het langjarig gemiddelde voor de twintigste eeuw.
“Het is een lange reis naar boven in de opwarmingslift,” zegt Deke Arndt, hoofd wereldwijde rapportage van de National Centers for Environmental Information van de NOAA in North Carolina.
Een opwarmend klimaat betekent niet simpelweg dat de zomers warmer worden en de winters minder koud zijn dan ze ooit waren. Een opwarmend klimaat verstoort ook weerspatronen, waardoor stormen en hoosbuien zwaarder worden. De opwarming kan ook verandering brengen in het tijdstip waarop er sneeuw valt of een meer dichtvriest. En ze kan tot grote veranderingen in het circulatiepatroon van stromingen in de wereldzeeën leiden.
“Het jaar 2018 was een uitroepteken achter een trend naar veel meer grote regenbuien,” zegt Arndt.
Maar de gestaag toenemende warmte is overal ter wereld ook een uitdaging voor mens en dier. Van Europa tot Australië hebben hittegolven de planeet dit jaar geteisterd, waarbij talloze records werden gebroken en verwoestende bosbranden ontstonden. Wetenschappers ontdekten dat de kans op een hittegolf in Europa ongeveer vijfmaal hoger was geworden als gevolg van de door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Ook konden ze vaststellen dat de bosbranden die het westen van de VS troffen, zwaarder waren als gevolg van de klimaatverandering, omdat de hogere temperaturen de vegetatie uitdroogden en even ontvlambaar als aanmaakhout maakten.
De stijgende temperaturen droegen ook bij aan een groeiende reeks rampen die met het weer in verband staan. Volgens de NOAA deden zich in de VS veertien weers- en klimaatgebeurtenissen met een schade van meer dan één miljard dollar voor. Tezamen vielen daarbij minstens 247 doden en werd 91 miljard dollar aan schade aangericht. De orkanen Florence en Michael, die op hun weg hele gemeenschappen met de grond gelijkmaakten, waren het meest verwoestend, op de voet gevolgd door natuurbranden.
De voorspelling voor de komende jaren wijst op meer van hetzelfde. Het Britse Met Office voorspelt dat 2019 waarschijnlijk nog warmer zal worden dan 2018, wat deels kan worden toegeschreven aan een zich ontwikkelende El Niño, een weersfenomeen waarbij de wereldwijde temperatuur bijna altijd stijgt. Maar wetenschappers benadrukken dat de uitstoot van broeikasgassen zowel in het heden als in de toekomst de voornaamste factor is in de stijging van de wereldwijde temperaturen.
Bekijk ook: 11x zichtbare klimaatverandering
Lees verder op natgeo.nl/klimaatverandering
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
