De Jurassic Periode

Het tijdperk van de Jura (199,6 miljoen tot 145,5 miljoen jaar geleden) werd gekenmerkt door een warm en vochtig klimaat met weelderige vegetatie en een enorm rijke fauna. Veel nieuwe dinosauriërsoorten ontwikkelden zich in deze periode en gedijden in grote aantallen, waaronder stegosaurussen, brachiosaurussen, allosaurussen en talloze andere.

In het Institute of Vertebrate Paleontology and Paleoanthropology in Beijing vallen deze vier vrouwen in het niet bij het 5,70 meter lange en tweehonderd miljoen jaar oude fossiel van een ichtyosaurus uit zuidelijk China. Hoewel de naam ‘ichtyosaurus’ Grieks is voor ‘vishagedis’, was de ichtyosaurus geen vis maar een reptiel dat in de oceaan van het Mesozoïcum rondzwom.

Stegosaurussen uit het tijdperk van de Jura, zoals dit paar in een illustratie van een prehistorisch Noord-Amerikaans woud, waren planteneters die zich traag voortbewogen, negen meter lang konden worden en twee ton konden wegen. Het meest imposante kenmerk van het dier was een rij pantserplaten op de rug, waarvan sommige meer dan één meter hoog konden worden.

Een kudde Brachiosaurussen in een illustratie van een prehistorische beboste kust. Deze grote planteneters (de groep van Sauropoda) konden 28 meter lang worden en vijftig ton wegen en waren veel groter dan enig landdier dat tegenwoordig op aarde leeft. Met zijn lange, relatief slanke poten, hoge schouders en negen meter lange nek kon de Brachiosaurus zich voeden met bladeren van boomtoppen in Noord-Amerika en delen van Afrika, waar fossielen van dit dier zijn gevonden.

Als geesten uit een ver verleden maken een Allosaurus en een Stegosaurus zich op voor een confrontatie in het Denver Museum in Colorado. De meeste dinosauriërs die in musea zijn te zien bestaan niet uit echte dinosauriërbotten, maar zijn modellen of afgietsels. Uit met glasvezel versterkte kunststof creëren technici replica’s van de botten, die daarna in een levensechte positie aan een metalen frame worden opgehangen.

In deze illustratie dendert een Allosaurus door een woud in het Mesozoïcum. In de late Jura stond de Allosaurus bovenaan de voedselketen in Noord-Amerika. Dit roofdier was geen snelle loper en moet zijn nietsvermoedende prooi hebben opgewacht en overvallen.

Bij opgravingen in Dry Mesa in Colorado kwamen deze schatten uit de Jura tevoorschijn: de klauwen van een uitgestorven wezen. Alle theropoden (de groep van tweevoetige dinosauriërs waartoe ook T. rex en de Velociraptor behoorden) hadden sikkelvormige klauwen aan hun voor- en achterpoten, vergelijkbaar met moderne roofvogels. Elke klauw eindigde in een scherpe punt die ideaal was voor het verscheuren van vlees. Bij het slijten van de klauwen, ontwikkelden ze een scherpe rand voor het doorsnijden van vlees.

In de centrale vlakte van Henan in China ontdekten paleontologen dit nest met gefossiliseerde eieren van een Hadrosaurus, een plantenetende ‘eendensnaveldinosauriër’ uit de Jura. Nieuwe vondsten lijken erop te wijzen dat alle dinosauriërs eieren in verschillende soorten en maten legden – van 8 tot 53 centimeter groot, rond of ovaal. Dinosauriëreieren waren voorzien van schalen met kleine poriën erin, waardoor er vitale zuurstof naar binnen kon dringen.

In het Capitol Reef National Park in Utah torenen deze zuilen van zandsteen, die als ‘Tempel van de Zon’ en ‘Tempel van de Maan’ worden aangeduid, hoog boven de woestijn uit. De formaties werden uitgesleten uit zandsteen dat hier 160 miljoen jaar geleden in het tijdperk van de Jura werd afgezet.

Koepelvormige mogotes in het Nationale Park van Valle de Viñales op Cuba doemen op uit een deken van mist. Deze geologische formaties dateren uit het tijdperk van het Mesozoïcum, toen op de bodem van de zee lagen van kalksteen werden afgezet. In de loop der tijd werden deze kalksteenformaties door de inwerking van zure chemicaliën en de erosie van wind en water tot mogotes gevormd.

Een brughagedis of tuatara klampt zich vast aan een rotseilandje voor de kust van Nieuw-Zeeland. Deze reptielen lijken nog maar weinig op hun verwanten uit de Jura. Zoals veel reptielensoorten van tegenwoordig wordt dit levende fossiel in zijn voortbestaan bedreigd.