1. Flåmspoorweg, van Myrdal naar Flåm – Noorwegen
Het gepiep van de remmen is goed hoorbaar als de Flåmspoorweg aan de terugweg naar Flåm begint. Dit is een van de steilste trajecten ter wereld: over een afstand van twintig kilometer stijgt het traject 865,5 meter. Met recht een bouwkundig hoogstandje genoemd. Achttien van de twintig tunnels op route zijn met de hand gegraven, en in een van de tunnels maakt de trein een draai van 360 graden.
De spoorweg tussen Myrdal en Flåm is een van de populairste treinritten van Noorwegen. Geen wonder. In nog geen uur tijd krijg je een samenvatting voorgeschoteld van al het moois dat het Noorse landschap heeft te bieden. De reis voert langs besneeuwde bergtoppen, ravijnen, watervallen en leidt al kronkelend door de talloze tunnels naar de groene Flåmvallei, om te eindigen bij de Aurlandsfjord.
2. Dourolijn, van Porto naar Tua – Portugal
Wijngaarden zover het oog reikt en heuvels met oude quinta’s (Portugese landgoederen) waar de lekkerste portwijnen in de kelders rijpen. Geen wonder dat de Dourovallei, genoemd naar de gelijknamige rivier, op de Unesco-werelderfgoedlijst prijkt. Negeer de aanbieders van boottochten en pak de schattige Dourolijn.
De trein vertrekt in het met azulejotegels versierde São Bento-station van Porto. Vanaf Régua wordt het spannend. Dan lijken de rails tegen de steile rotswanden aangeplakt en geeft het raampje zicht op het water dat tientallen meters dieper stroomt. Even op adem komen kan bij het station van Pinhão. De 25 tegeltableaus langs het perron verbeelden het werk op de wijngaarden en de landschappen van de Douro.
3. West Highland Line, van Glasgow naar Mallaig – Schotland
Edelherten, ruïnes, bergen, bossen, spiegelende meren en in de verste verte geen wegen te bekennen. De West Highland Line, die vanuit Glasgow naar het noorden rijdt, doorkruist het magische landschap van de Schotse West Highlands. Geen wonder dat de regisseurs van de Harry Potterfilms de Zweinsteinexpres over dit traject lieten rijden. Wie ook de magie van die rit wil ervaren: op het gedeelte van Fort William richting Mallaig rijdt The Jacobite, een stoomtrein die onder meer het iconische Glenfinnanviaduct passeert, bekend van de scène waarin Harry en Ron met hun vliegende Ford bijna in botsing komen met de Zweinsteinexpres.
Daarnaast staat ook het beroemde hoefijzerviaduct bij Ben Dorian op de route. Op het gedeelte van de lijn dat de veengebieden van Rannoch Moor doorkruist, ‘drijft’ de spoorlijn omwille van de zompige ondergrond hier op een bed van hout en as.
4. De Montenegro-expres van Belgrado naar Bar – Servië en Montenegro
In oude Oostblokwagons passeert deze trein drie landen uit voormalig Joegoslavië – hij rijdt ook door een stuk van Bosnië en Herzegovina, maar stopt daar niet – met mooie bergpanorama’s en uitzicht over het Skadarsko Jezero-meer. De rit eindigt aan de Adriatische kust.
Op sommige plekken tuft de trein op een hoogte van wel zevenhonderd meter, met als hoogtepunt het 498,8 meter lange en tweehonderd meter hoge Mala Rijekaviaduct, dat tot 2001 de hoogste spoorbrug ter wereld was. Tijdens de elf uur durende treinrit passeer je maar liefst 435 bruggen en 254 tunnels. Niet verwonderlijk dat de aanleg van het traject 24 jaar duurde.
5. The Ghan, van Adelaide via Alice Springs naar Darwin – Australië
Lange tijd waren Afghaanse kooplieden met hun kamelenkaravanen een van de weinigen die het transport van goederen naar het hart van de Australische Outback verzorgden. Zij kwamen in de negentiende eeuw naar Australië om de Britse kolonisten te helpen bij het verkennen van het enorme land. Naar die levenslijn is de legendarische Ghan-lijn vernoemd. De trein rijdt dwars door het hart van Australië en passeert rode rotsformaties, uitgestrekte woestijnen, bossen en zoutmeren.
De 2979 kilometer lange reis van het zuidelijke Adelaide via Alice Springs naar het noordelijke Darwin duurt drie dagen en twee nachten. En dat is allesbehalve afzien. De Ghan is een rijdend vijfsterrenhotel waarbij de maaltijden en drankjes in de prijs inbegrepen zijn, en privécompartimenten ’s avonds omgebouwd worden tot comfortabele slaapkamers met een eigen badkamer met douche.
6. Madaraka Express van Nairobi naar Mombasa – Kenia
Dit bijzondere traject, dat onlangs met behulp van China is gerenoveerd, stond vroeger bekend als de ‘Lunatic Express’. Rond 1900 vond men het gekkenwerk om een spoorlijn aan te leggen over bergen en door moerassen vol wilde dieren. De trein passeert onder meer het Tsavo-wildpark. Grote kans dus dat je van olifanten, zebra’s en giraffes kunt genieten, gewoon vanuit je luie treinstoel. Een onvergetelijke treinsafari dus.
7. The Canadian, van Toronto naar Vancouver – Canada
Wie denkt dat hij of zij tijdens de vier dagen durende reis met The Canadian dwars door Canada eindelijk tijd heeft om die e-reader flink leeg te lezen, komt bedrogen uit. In het restaurantrijtuig, waar ik elke dag aanschuif voor het ontbijt, de lunch en het diner achter tafels met losse stoelen en smetteloos witte tafelkleden, spreek ik namelijk elke dag weer met andere passagiers van het internationale gezelschap dat aan boord meereist.
Van het Amish-echtpaar dat beleefd de wijn weigert die de ober aanbiedt, tot het jonge stel uit Toronto dat als de trein af en toe stopt, buiten stiekem een jointje opsteekt.
Buiten de maaltijden om is er in de Skyline Car, een loungerijtuig met verhoogd panoramadek, ook een gelegenheid om anderen te leren kennen. Als ’s avonds de zonsondergang inzet, verstommen de gesprekken vaak. Het uitzicht op de eindeloze bossen, moerassen, prairies en de Rocky Mountains die voorbijtrekken, maakt nederig. Met als mogelijke kers op de taart het spotten van een eland, marmot, zeearend of zelfs een beer.
8. Hello Kitty-trein, van Osaka naar Fukuoka – Japan
Als de roze Shinkansen het station van Osaka binnenrijdt, maakt de wachtende conducteur op het perron een buiging voor de naderende trein. Voor deze Japanse kogeltreinen is dat geen ongebruikelijk tafereel. Wat wel ongebruikelijk is, is dat vlak bij de conducteur een grote Hello Kitty-mascotte een welkomstdansje doet. Op het traject van Osaka naar Fukuoka rijden namelijk sinds vorig jaar twee Hello Kitty-treinen, waarin alles draait om dit stripfiguurtje.
Van het toiletpapier tot de hoofdsteunen: niets ontsnapt in deze hogesnelheidstrein aan het thema. Het is roze, bloemetjes, linten en strikjes wat de klok slaat. Ook is er een souvenirwinkel waarin Hello Kitty-gadgets worden verkocht en een speciale ruimte waarin passagiers een selfie kunnen maken met een levensgrote Hello Kitty op de achtergrond.
Omdat al dat roze en die schattige poesjes met strikjes weleens zouden kunnen afleiden van het mooie landschap, worden er in de Hello Plaza-coupés video’s vertoond van bezienswaardigheden in de regio waar de trein doorheen rijdt. De thematreinen zijn dan ook bedacht als middel om meer toeristen naar het westen van Japan te lokken. Gezien de volle treinen lukt dat aardig. Vooraf kaartjes reserveren is dan ook sterk aan te raden.
9. Nariz del Diablo, van Alausí naar Sibambe – Ecuador
Toen de Transandino-treinverbinding door Ecuador werd aangelegd, stuitten de ingenieurs op de Nariz del Diablo-berg, de ‘neus van de duivel’. Om de afdaling te kunnen maken over de bijna loodrechte wand van deze berg werd een ingenieus traject aangelegd waarbij de trein tussen wissels voor- en achteruit naar beneden zigzagt. Een halsbrekende toer waarbij smalle haarspeldbochten verbleken. Als de spannende afdaling achter de rug is, wacht een geweldig uitzicht over de nauwe kloof van de Chanchánrivier.
Het traject werd aangelegd om vis, fruit en ander lekkers van de kust van Ecuador te vervoeren naar de Andes om daarvandaan weer mais, aardappels, bessen en andere producten mee terug te nemen. De kleurige, statige koopmanshuizen in het stadje Alausí, dat ook een goed startpunt is om een deel van de Ecuadoraanse Inca Trail te lopen, dateren uit de tijd dat handel via het spoor nog belangrijk was. Je komt er door de trein vanuit Quito te nemen. Wie deze route naar kustplaats Guayaquil neemt, treft onderweg niet alleen de Nariz del Diablo, maar ook de Avenida de los Vulcanos, nevelwouden, quinoavelden en ananasplantages.
Dit artikel verscheen eerder in National Geographic Escapes.
