De passagiers die hun vakantie boekten op het pechschip Diamond Princess waren waarschijnlijk toe aan wat rust, maar misschien toch wat minder dan ze nu ervaren. Inmiddels staan de meesten van hen onder quarantaine voor de kust van Japan en hopen dat ze niet positief testen op het nieuwe coronavirus waarmee inmiddels al meer dan vierhonderd opvarenden van het schip zijn besmet.
Het feit dat de grootste uitbraak van COVID-19 buiten het vasteland van China plaatsvindt op een cruiseschip, is waarschijnlijk bepaald niet geruststellend voor reizigers die zich toch al zorgen maakten over gezondheidsrisico’s tijdens vaarvakanties. Deze staan bekend om het risico op maag-darm-aandoeningen. Bij de Amerikaanse overheidsinstantie Center for Disease Control and Prevention (CDC|) is een handige database te vinden van de gevallen die zich per jaar voordeden.
Tijdens de meeste cruises doen zich geen problemen voor. Maar in een afgesloten ruimte kan zelfs één zieke voor een serieus probleem zorgen, legt Tullia Marcolongo uit. Zij is executive director van de non-profitorganisatie International Association for Medical Assistance to Travelers. “Het is een domino-effect en je kunt geen kant op,” zegt ze.
Wat cruisemaatschappijen doen om het risico te beperken
Cruisemaatschappijen doen hun best om het risico op ziekten te minimaliseren door veel aandacht te besteden aan hygiëne en door gezondheidschecks te doen aan boord van de schepen. Als reactie op de uitbraak van het coronavirus heeft Carnival, het moederbedrijf van Princess Cruises, uitgebreide protocollen geïntroduceerd voor onder meer “aangescherpte hygiëneregels aan boord met niet-toxische materialen” en “eventuele medische controles vóór het aan boord gaan.” Royal Carribean Cruises benadrukt op haar website de voorzorgsmaatregelen op het gebied van gezondheid en veiligheid, zoals interne en externe inspecties, regelmatige tests van het watersysteem en strenge regels over de omgang met etenswaren.
Hoe je jezelf kunt beschermen aan boord
Passagiers kunnen zelf ook maatregelen nemen. “Het eerste dat ik zou willen opmerken, is dat je je lot in eigen hand kunt nemen,” zegt Marcolongo. Dat bedoelt ze letterlijk. Regelmatig je handen wassen kan een grote rol spelen bij het voorkomen van een verkoudheid of een besmetting met het norovirus of andere narigheid die op een schip rondwaart. Ze raadt aan om twee keer ‘Happy Birthday to you’ te zingen, om zeker te weten dat je lang genoeg boent, en om ook de plekjes tussen je vingers niet over te slaan. Als je geen water en zeep in de buurt hebt, gebruik dan een handgel op alcoholbasis. Op veel schepen zijn plekken met reinigers beschikbaar voor passagiers, voegt Marcolongo daar nog aan toe.
David Parenti, directeur van de Traveler’s Clinic van de George Washington University en hoogleraar geneeskunde aan de George Washington University School of Medicine and Health Sciences, adviseert om alert te zijn wanneer je een reling hebt vastgepakt of andere oppervlakten hebt aangeraakt. Doe je vingers niet in je mond of ogen voordat je ze weer gewassen hebt.
Helaas kun je ook op talloze andere manieren ziek worden, zowel op het schip als aan land. “Het is een kwestie van geluk. Als je op een schip zit waar het norovirus heerst, heb je pech. Je moet toch iets eten op een cruiseschip. Dat soort risico’s heb je niet zelf in de hand,” zegt hij.
(Dit is de beste plek om te zitten in het vliegtuig als je ziekte wilt voorkomen)
Ga langs bij een arts voor je op een cruise gaat
Reizigers die proactief willen zijn, kunnen voor hun vertrek bij de dokter langsgaan en controleren of hun vaccinaties nog geldig zijn. Afhankelijk van je bestemming kan een griepprik zin hebben, zelfs als je hartje zomer vertrekt. “Bedenk dat het griepseizoen in Europa tegenovergesteld is aan dat op het zuidelijk halfrond,” merkt Parenti op. Hij adviseert reizigers zich te laten vaccineren tegen hepatitis A en te controleren of ze nog immuun zijn voor mazelen; mogelijk hebben ze nog een injectie nodig. (In mei 2019 kwamen opvarenden van een cruiseschip onder quarantaine te staan door een geval van de mazelen.)
Vanwege het beperkte aantal geneesmiddelen aan boord is het slim om alles wat je denkt nodig te hebben mee te nemen, voegt Marcolongo toe. Dat geldt zowel voor basisbenodigdheden voor eerste hulp als voor middelen die zonder recept in een apotheek verkrijgbaar zijn, zoals middelen tegen maag-darmproblemen zoals loperamide (Imodium) en zoutoplossingen tegen uitdroging.
Advocaat Jack Hickey uit Miami trad ooit op namens cruisemaatschappijen - en staat nu juist hun klanten bij in letselzaken. Zijn advies? “Ik zeg altijd tegen mensen dat ze een reisverzekering moeten nemen die een eventueel luchttransport dekt.” Reizigers die in een noodsituatie belanden en zelf moeten betalen voor hun transport, zullen schrikken van het prijskaartje.
Als je toch ziek wordt
Wees realistisch over de zorg die je aan boord van een schip kunt verwachten. “Als je ziek wordt of gewond raakt, ga dan zo snel mogelijk terug naar huis,” adviseert Hickey. Cruiseschepen blinken waarschijnlijk uit op het gebied van ‘hospitality’, maar hebben meestal onvoldoende voorzieningen om goede zorg te kunnen verlenen, stelt hij. “Het is geen ziekenhuis, maar een schip met drie- tot zesduizend mensen dat naar afgelegen delen van de wereld vaart,” aldus Hickey. Hij wijst erop dat er meestal onvoldoende artsen en verpleegkundigen zijn voor een grote toeloop van patiënten en dat de faciliteiten ook niet over de juiste apparatuur beschikken. “De schepen hebben bijna allemaal wel een röntgenapparaat. Maar die apparaten zijn vaak niet goed, of er zijn geen mensen die de foto’s goed kunnen beoordelen,” zegt hij.
Zoals ook blijkt tijdens de quarantaine vanwege het coronavirus (waarbij mensen wekenlang in een krappe hut moeten verblijven), kunnen er ook psychische problemen ontstaan, vooral bij mensen met angstklachten of die last hebben van claustrofobie. “Dergelijke problemen vallen vaak niet onder een reisverzekering,” merkt Marcolongo op.
(Lees over het coronavirus vergeleken met ebola, griep en andere grote epidemieën)
Naarmate wetenschappers meer te weten komen over het virus en de wijze waarop dit wordt overgebracht, wordt er mogelijk steeds strenger gekeken naar het ventilatiesysteem op cruiseschepen, voegt Parenti daar nog aan toe. In het ziekenhuis is het mogelijk om een patiënt in een kamer te leggen met ‘luchtisolatie’, waar de lucht regelmatig wordt ververst.
Dat is niet mogelijk in de meeste hutten op een cruiseschip. Het beste alternatief, volgens Parenti? “Ik zou zelf zorgen dat ik een raam heb.” Dan kun je dat in ieder geval openzetten voor wat frisse lucht.
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
