Een planeet met een ‘zusje’ dat in dezelfde baan rond de ster beweegt. Een team van astronomen denkt bewijs te hebben gevonden dat dit bestaat.
‘Twintig jaar geleden waren er al theorieën die voorspelden dat twee planeten van een soortgelijke massa misschien dezelfde baan rond hun ster konden hebben – zogenaamde Trojaanse of co-orbitale planeten,’ zegt Olga Balsalobre-Ruza, een student aan het Centro de Astrobiología in Madrid en leider van het onderzoek, dat in juni 2023 werd gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics. ‘Nu hebben we voor het eerst bewijs gevonden dat dit idee ondersteunt.’
Trojaanse planeten zijn als eenhoorns
Trojanen, rotsachtige objecten die hun baan delen met een planeet, zijn op veel plekken te vinden in ons zonnestelsel. Een bekend voorbeeld zijn de Trojanen van Jupiter, duizenden planetoïden die zich in dezelfde baan om de zon bevinden als de gasreus.
Maar is het ook mogelijk dat twee planeten hun baan delen? Astronomen geloven al lange tijd dat zoiets mogelijk is, maar praktisch bewijs is schaars.
‘Trojaanse planeten zijn als eenhoorns: in theorie moeten ze kunnen bestaan, maar niemand heeft ze ooit gedetecteerd,’ zegt Jorge Lillo-Box, onderzoeker aan het Centro de Astrobiología en co-auteur van het onderzoek.
De astronoom en zijn team denken nu zo’n kosmische eenhoorn gespot te hebben. Daarvoor gebruikten de onderzoekers de Atacama Large Millimeter Array (ALMA), een van de geavanceerdste radiotelescopen ter wereld. De onderzoekers detecteerden een puinwolk die zich in dezelfde baan lijkt te bevinden als exoplaneet PDS 70b. En niet zomaar een puinwolk.
Verbluffende vondst
Volgens de onderzoekers wijst de puinwolk op een Trojaans systeem. Sterker nog, ze denken dat de brokstukken mogelijk een planeet in vorming zijn – of de restanten van iets dat ooit een planeet was. ‘Dat twee planeten dezelfde baan zouden kunnen delen, is verbluffend,’ zegt Balsalobre-Ruza. ‘Stel je voor: twee werelden waar een jaar even lang duurt en de leefomstandigheden hetzelfde zijn. Ons werk is het eerste bewijs dat dit soort werelden bestaan.’
Om hun vermoeden te bevestigen, moeten de onderzoekers wachten tot na 2026. Pas dan kunnen ze opnieuw gebruikmaken van ALMA om te zien of PDS 70b en haar puinwolkzusje daadwerkelijk samen optrekken in hun baan rond de ster. Balsalobre-Ruza: ‘Dat zou een doorbraak zijn in het onderzoek naar exoplaneten.’
