Ben je op pad en even de weg kwijt, dan pak je tegenwoordig gewoon Google Maps erbij en voor je het weet lig je weer op koers. Je hoeft haast niet meer na te denken over wat links of rechts is. Met een mobiele telefoon in je broekzak is écht verdwalen vrijwel onmogelijk geworden.
Dat was in de Middeleeuwen wel anders. Destijds was je aangewezen op de sterren aan de hemel om je weg naar huis te vinden, met de Poolster als belangrijke navigator. Maar dan moet je wel weten hoe je die kunt vinden.
Wat is de Poolster?
De Poolster is de ster die het dichtst boven de noordelijke hemelpool staat. Als je de rotatieas van de aarde door zou trekken vanaf de noordpool naar de ruimte, kom je uit bij de Poolster. Daarom wordt deze ster ook wel Polaris of Noordster genoemd.
Leestip: Wat zijn vallende sterren en wanneer zie je ze?
Doordat de Poolster direct boven de noordelijke hemelpool staat, lijkt hij bijna de hele nacht op dezelfde plek te blijven staan. Met andere woorden: als je exact op de geografische Noordpool zou staan, zie je de Poolster recht boven je. En terwijl de aarde rondjes draait om zijn as, blijft de ster op zijn plek.
Polaris is niet altijd de ster geweest die het dichtst bij de noordelijke hemelpool staat. Doordat de rotatieas van de aarde heel langzaam verschuift, zal na verloop van tijd een andere ster de rol van poolster overnemen.
Voordat Polaris die eer was toebedeeld, waren achtereenvolgend Wega, Thuban en Kocab de sterren die recht boven het geografische noorden stonden. En over duizenden jaren, rond het jaar 13.727, zal dat opnieuw Wega zijn.
Zo kun je de Poolster vinden
Op een heldere avond kun je de Poolster vrijwel altijd zien tijdens het sterrenkijken in Nederland. Het is niet de helderste ster, dat is Sirius, maar het hemellichaam is fel genoeg om met het blote oog waar te nemen en te onderscheiden van andere sterren. Waar staat de Poolster aan de hemel? Polaris vormt de staart van het sterrenbeeld Kleine Beer. Zie je die niet direct, zoek dan eerst naar de Grote Beer, te zien op de afbeelding onderaan.
Leestip: Dit zijn de 8 beste plekken om sterren te kijken
Dat sterrenbeeld is makkelijker te vinden, omdat het de vorm van een steelpannetje heeft. Heb je die gespot, richt je ogen dan op de kom van de steelpan. Trek vanaf de twee achterste sterren van de kom een rechte lijn en dan kom je bij de Poolster uit.
Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.
