‘Dit is een aardse planeet die zich nog het beste laat omschrijven als Io op steroïden,’ zegt astrofysicus Stephen Kane over de nieuwe superaarde die hij onlangs ontdekte. Tot voor kort was supitermaan Io het vulkaanrijkste hemellichaam dat we kenden. Maar op deze nieuwe planeet, TOI-6713.01, blijken de omstandigheden nog veel extremer.
De astrofysicus beschrijft de ontdekking van deze superaarde in vakblad The Astronomical Journal. Het team van Kane wist de exoplaneet op te duikelen met behulp TESS, een ruimtetelescoop die eerder dit jaar ook al een superaarde in de leefbare zone van een ster aantrof.
Een planeet van gesmolten lava
De kans dat er leven mogelijk is op TOI-6713.01 lijkt echter aanzienlijk kleiner. ‘Op deze planeet komen continu vulkanen tot uitbarsting,’ legt Kane uit in een persbericht. ‘Zoom je in, dan zou je een roodgloeiende planeet met een oppervlak van gesmolten lava zien.’ Het oppervlak van TOI-6713.01 is meer dan tweeduizend graden Celsius, warmer dan sommige sterren.
Hoe ontstaan de vulkanen op deze superaarde?
Daarmee lijkt deze superaarde nog het meest op Io, een van de manen rondom Jupiter. Ook daar vinden onophoudelijk vulkaanuitbarstingen plaats.
Die vulkanische activiteit wordt veroorzaakt door de ovaalvormige baan waarin Io rondom Jupiter beweegt: op sommige momenten staat Io relatief dicht bij de planeet, waardoor de zwaartekracht toeneemt. Op andere momenten bevindt de maan zich juist verder van Jupiter en zwakt de zwaartekracht af. Die schommelingen zorgen voor getijen op Io, waarbij het oppervlak van de maan als golven op en neer beweegt. De warmte die daarbij vrij komt, leidt tot vulkaanuitbarstingen.
Op superaarde TOI-6713.01 zie je iets soortgelijks: ook deze planeet draait in een zogenoemde elliptische baan om haar ster. Dat zorgt voor extreme omstandigheden: de hele planeet ligt bezaaid met actieve vulkanen, nog veel meer dan op Io. ‘Dit is zo’n plek waarvan je niet gelooft dat-ie echt bestaat,’ aldus Kane.
