Hoe werd de wolf een hond? Die vraag is niet zo eenvoudig te beantwoorden. Die evolutie nam veel tijd in beslag, en wolven en honden zouden nog lang met elkaar blijven paren. Dat maakt het lastig om fossielen en zelfs het DNA van hondachtigen te analyseren. Wat weten we wel en niet?
Het oudste hondenfossiel
Het oudst bekende echte hondenfossiel, de hond van Bonn-Oberkassel, is iets meer dan 14.000 jaar oud. De resten van de hond werden in 1914 gevonden, samen met die van een man en een vrouw. Zij lagen in een oude grot in het Duitse Oberkassel.
Het oudste fossiel van een hond in Noord-Amerika is 10.150 jaar oud. Uit een grondige analyse bleek dat dit dier verwant was aan een hondachtige voorouder uit Siberië, die 23.000 jaar geleden leefde. Het lijkt erop dat Siberische jagers uit de IJstijd honden domesticeerden en dat mensen met hun viervoeters naar Noord-Amerika zijn gemigreerd.
Waar komt hond vandaan?
Maar waar en wanneer ontstond nu de eerste hond? Hoewel er al grote stappen zijn gezet in het evolutionair onderzoek, spreken veel studies elkaar tegen.
Sommige wetenschappers geloven dat de hond niet op één maar twee plekken is gedomesticeerd. Fossielen van prehistorische honden, zoals die in België en andere plekken zijn gevonden, zijn allemaal tussen de 33.000 en 36.000 jaar oud. Dat kan erop wijzen dat domesticatie ongeveer tegelijk plaatsvond op verschillende locaties.
En in een grote studie uit 2022 werd het DNA van oude wolven geanalyseerd. Onderzoekers vonden aanwijzingen die erop duiden dat domesticatie zowel in Oost-Azië als het Midden-Oosten heeft plaatsgevonden. Volgens de studie verschenen honden zo’n 40.000 jaar geleden al op het toneel, een schatting die overeenkomt met eerdere studies.
Wie is de voorouder van de hond?
Toch is het nog steeds onduidelijk wáár de hond dan precies ontstond. In 2017 analyseerden onderzoekers de genetische samenstelling van drie hondenfossielen uit Duitsland en Ierland. Nadat ze deze vergeleken met de genetische informatie van meer dan 5000 moderne honden en wolven, kwamen ze tot de conclusie dat honden en wolven zich tussen de 37.000 en 41.000 jaar geleden van elkaar afsplitsten.
Zijn we er dan? Niet helemaal, want onderzoek uit 2021 laat weer zien dat de hond zijn oorsprong 23.000 jaar geleden vond in Siberië. Weer een ander onderzoek wijst de Japanse wolf aan als de ondersoort die het dichtst bij de gedomesticeerde hond staat, wat erop wijst dat de voorouder van de moderne hond in Oost-Azië heeft geleefd.
De wetenschap en technologie blijven nieuwe manieren vinden om antwoorden te vinden op de vraag waar honden vandaan komen. Hoe meer we onderzoeken, hoe meer we te weten komen.
