Moet je een essay schrijven? Dan kun je daar beter geen ChatGPT voor gebruiken. Als je wil onthouden wat je überhaupt hebt opgeschreven, tenminste. Dat is de conclusie die onderzoekers van MIT trekken, nadat ze gedurende vier maanden een groep van 54 mensen essays lieten schrijven.

Het onderzoek van MIT naar ChatGPT-gebruik

Ze deelden de groep op in mensen die uitsluitend ChatGPT mochten gebruiken, de zoekmachine van Google, of helemaal geen hulpmiddel. Met een EEG konden ze de hersenactiviteit van de schrijvers meten.

En wat bleek? Na vier maanden was het brein van de ChatGPT-groep het luist geworden van allemaal; de hersenactiviteit was op ieder vlak het laagst. En dat niet alleen, ze waren de meeste informatie die ze ‘zelf’ geschreven hadden alweer vergeten.

Leestip: Hoe de menstruele cyclus zorgt voor vervormingen in de hersenen

We vroegen aan hersenonderzoeker en hoogleraar Monicque Lorist van de Rijksuniversiteit Groningen wat zij van de resultaten vond. ‘Ze zijn helemaal in lijn met wat we al weten over ons geheugen en hoe mensen leren.’

Hersenen zijn niet statisch

Ons brein is niet statisch. Integendeel. Het is een heel flexibel orgaan dat continu bezig is met verbindingen versterken, verzwakken of zelfs te laten verdwijnen. Door nieuwe ervaringen op te doen en dingen te leren ontstaat er een groot netwerk tussen onze hersengebieden. Die hebben allemaal in- en output nodig om optimaal te kunnen functioneren.

‘Als je wilt dat je hersenen zo efficiënt mogelijk werken en verbindingen sterker worden, dan moet je dingen blijven oefenen,’ vertelt Lorist. Ze vergelijkt het gebruiken van je brein met trainen voor een hardloopwedstrijd. Je kunt nog zo’n goed hardlooplijf hebben, als je die capaciteit niet benut, ga je nooit naar de Olympische Spelen.

Met andere woorden: je hersencapaciteit gaat achteruit als je er weinig gebruik van maakt. En dat brengt ons op het probleem met ChatGPT.

ChatGPT maakt je brein lui

Stel dat je een interview moet voorbereiden over hoe ChatGPT onze hersenen lui maakt, en aan het taalmodel vraagt of het vragen voor je wil bedenken, dan zet je je hersenen niet aan het werk. ‘Daar worden ze lui en minder flexibel van.’

Leestip: Nostalgische gevoelens? Dat komt omdat je hersenen zo staan afgesteld

Juist door zelf over vragen na te denken, dwing je je hersenen om alle informatie die je al hebt over een onderwerp omhoog te halen. Dat activeert de netwerken in je brein – en versterkt ze.

Dat de proefpersonen die noch Google, noch ChatGPT mochten gebruiken de grootste hersenactiviteit lieten zien, verbaast Lorist dan ook niet. ‘Als je zonder hulpmiddelen begint met het schrijven van een essay, dan denk je van tevoren al na over hoe bepaalde zaken in elkaar zouden kunnen steken,’ aldus Lorist. En dat is een fantastische work-out voor je brein.

Informatie beklijft niet als je ChatGPT gebruikt

Uit het onderzoek van MIT bleek verder dat mensen de woorden die zij met behulp van ChatGPT op papier zetten, al vrij snel weer waren vergeten. Dit in tegenstelling tot de mensen die zonder hulpmiddelen hun essay schreven. Waarom heeft ChatGPT zo’n desastreus effect op je geheugen?

‘Uit onderzoek weten we dat mensen beter nieuwe informatie onthouden als ze al een zekere basiskennis hebben,’ legt Lorist uit. Als je helemaal niets weet van kwantumfysica, is het moeilijk om nieuwe informatie daarover te onthouden, geeft ze als voorbeeld.

Daarom moet je eerst bekend raken met de basisbeginselen. Alles wat je daarna leert, beklijft dan beter. ‘Hoe meer je nadenkt over de informatie die je krijgt als je al een framework hebt, hoe beter die kennis in je geheugen komt,’ vertelt Lorist.

Leestip: Wat doet het gebruik van AI met het klimaat?

Maar als je ChatGPT gebruikt, ontneem je je brein die mogelijkheid. Laat je AI een essay voor je schrijven, dan is er geen wisselwerking tussen je brein en de nieuwe informatie – en belandt de kennis niet in je geheugen.

Dat gevaar loop je niet (of veel minder) als je zoekmachines, boeken en je eigen kennis gebruikt om een essay te schrijven. Lorist: ‘Als je zelf op zoek gaat naar informatie, moet je zoektermen bedenken, bronnen selecteren, en een idee vormen. Je dwingt je hersenen om harder na te denken en keuzes te maken. Daardoor onthoud je meer.’

Gebruik grote taalmodellen verantwoordelijk

Moet je ChatGPT dan volledig afzweren als de gezondheid van je hersenen je lief is? Dat hoeft nou ook weer niet. Je moet het grote taalmodel alleen zorgvuldig gebruiken. Laat AI niet je denk- en schrijfwerk uit handen nemen, maar gebruik het alleen als spellingschecker, bijvoorbeeld.

Sta je toch op het punt om ChatGPT te gebruiken voor je school- en studiewerk? Dan heeft Lorist een belangrijke tip: ‘Voordat je de tool opent, vraag jezelf dan altijd af: hoeveel weet ik hier al van?’ Zo blijf je je hersenen trainen. Ook in een wereld waarin AI steeds meer de overhand krijgt.

*Het onderzoek is nog niet door de peer-review heen. De onderzoekers wilden echter niet wachten met het naar buiten brengen van hun conclusies, omdat ze geloven dat het belangrijk is dat er zo snel mogelijk beleid komt rondom het gebruik van ChatGPT op scholen en universiteiten.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!