In de zomer van 2025 kwamen astronomen van het Pan-STARRS-observatorium op Hawaï tot een opvallende ontdekking: al decennialang reist een ruimterots mee in de baan van de aarde rond de zon. Omdat deze rots niet permanent aan de zwaartekracht van de aarde is gebonden, wordt die een quasimaan genoemd. De ruimterots kreeg de naam PN7, en is slechts één van meerdere rotsen die tijdelijk rond de aarde cirkelen.

Wat is een quasimaan?

Quasimanen zijn kleine objecten die rond de zon draaien, maar door toevallige zwaartekrachteffecten tijdelijk in een baan rond de aarde meeglijden, legt Benjamin Sharkey uit, astronoom aan de University of Maryland (VS). Door de subtiele zwaartekrachtswerking tussen beide hebben ze een lusvormig pad: soms bewegen ze iets voor onze planeet uit, dan weer erachter, waardoor het lijkt alsof ze eromheen cirkelen.

PN7 voegde zich al decennia geleden in een baan rond de aarde, waarschijnlijk in de jaren zestig. Pas eind augustus werd zijn aanwezigheid ontdekt.

Leestip: Hoe is de maan ontstaan? Deze theorie verdeelt wetenschappers

Dat die ontdekking zo lang op zich liet wachten, is niet zo verrassend als je bedenkt hoe klein zo’n quasimaan is. ‘De meeste quasimanen hebben ongeveer het formaat van een grote rots,’ zegt Grigori Fedorets, astronoom aan de Universiteit van Turku (Finland). De tot nu toe ontdekte quasimanen variëren in grootte van zo’n 9 tot 300 meter, waarbij PN7 vermoedelijk de kleinste is.

Wetenschappers voorspellen dat PN7 in 2083 weer een andere baan rond de zon zal aannemen. Hoe lang zo’n baan standhoudt, loopt sterk uiteen. Kamoʻoalewa, een andere quasimaan, zal naar verwachting pas over drie eeuwen weer een alternatieve baan rond de zon aannemen.

Hoe verschillen quasimanen van minimanen?

Naast quasimanen kent de aarde ook zogenaamde minimanen, die meestal minder dan een jaar rond onze planeet draaien. Deze kleine rotsen worden tijdelijk door de zwaartekracht van de aarde gevangen en draaien rond onze planeet voordat ze weer een andere kant op bewegen.

Wil je niets missen van onze verhalen? Volg National Geographic op Google Discover en zie onze verhalen vaker terug in je Google-feed!

Dan is er ook nog onze echte maan, die zich permanent in een stabiele baan rond de aarde bevindt. Ondanks die verschillen in definitie wordt het label ‘maan’ toch vaak gebruikt voor uiteenlopende objecten. Dat komt doordat er in de astronomie geen officiële regels bestaan voor wat precies als een maan mag gelden.

Zo ontdekte een team van wetenschappers in 2018 twee wolken van ruimtestof die samen met de maan bewegen, en classificeerde die als ‘spookmanen’. ‘Maar als elke wolk uit talloze deeltjes bestaat, noem je dat dan één spookmaan of noem je het honderdduizend manen?’ stelt Sharkey.

Waar komen deze extra manen vandaan?

Wetenschappers proberen de oorsprong van deze tijdelijke manen te achterhalen. Mogelijk waren de rotsen ooit onderdeel van de asteroïdengordel tussen Mars en Jupiter. Door de werking van de zwaartekracht, bijvoorbeeld van Jupiter, kunnen ze uit hun oorspronkelijke baan zijn geduwd en zo dichter bij de aarde terechtkomen.

Een andere mogelijke verklaring is dat sommige kleine manen afkomstig zijn van onze eigen maan, losgeslagen door botsingen met andere ruimterotsen. Toen Sharkey en zijn collega’s de quasimaan Kamoʻoalewa onderzochten, bleek de samenstelling meer op die van maangesteente te lijken dan op welke asteroïde dan ook die ze eerder hebben gezien.

Leestip: Wat gebeurt er als ruimteschroot op je huis valt? ‘Zelf kun je geen schadeclaim indienen’

Momenteel loopt een verkenningsproject dat kan helpen die oorsprong te bepalen. De afgelopen lente lanceerde China een missie die Kamoʻoalewa in de zomer van 2026 zal bereiken. De sonde zal rotsfragmenten van de quasimaan verzamelen en terug naar de aarde brengen voor onderzoek.

Krijgt de aarde ooit nog een tweede maan?

De kans dat de aarde ooit een tweede natuurlijke satelliet zoals de maan zal krijgen, is vrijwel uitgesloten. Als een object zo groot als de maan in de buurt van de aarde zou komen, zou het niet voor altijd blijven. Zelfs een kleine verandering in zwaartekracht kan ervoor zorgen dat deze weer weg beweegt.

Om een permanente tweede maan aan te trekken, zou de aarde een zeer grote botsing of een heel nauwe ontmoeting met een massief object nodig hebben. ‘Zoiets gebeurt bijna nooit,’ legt Fedorets uit. ‘In ons huidige zonnestelsel is dit simpelweg niet meer mogelijk.’

Waarschijnlijk krijgt de aarde in de toekomst nog tal van bezoekers zoals PN7. Astronomen benadrukken dat de komst en het vertrek van deze quasimanen ons eraan herinneren dat het heelal altijd in beweging is, en dat zwaartekracht continu het hemelse landschap aanpast.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!