Een tuberculose-uitbraak in een dierentuin op Madagaskar heeft geleid tot de dood van ernstig bedreigde primaten, waaronder maki’s. Die ziekte komt voor zover bekend niet voor onder deze dieren.
De afgelopen weken zijn acht bonte vari’s, één sifaka en één fossa gestorven in de door de overheid beheerde Tsimbazaza Zoo and Botanical Park (PBZT) in Antananarivo, de hoofdstad van Madagaskar. Ze zijn waarschijnlijk allemaal aan de ziekte overleden. Wetenschappers van het Institut Pasteur de Madagascar hebben Mycobacterium tuberculosis (tuberculose) in het weefsel van enkele van de dode dieren aangetroffen. Ze worden gesteund door de International Union for Conservation of Nature.
De dierentuin heeft enkele honderden dieren en blijft open voor bezoekers. Jonah Ratsimbazafy, een primatoloog uit Madagaskar, vindt dat de dierentuin onmiddellijk moet worden gesloten.
De dierentuin heeft niet gereageerd op ons verzoek om commentaar.
De ziekte is in het wild nog nooit bij maki’s aangetroffen. Deze is volgens Ratsimbazafy dan ook waarschijnlijk overgedragen door verzorgers of bezoekers. Tuberculose komt nog veel voor onder de inwoners van Madagaskar. In 2019 bleek een ringstaartmaki die als huisdier werd gehouden besmet te zijn.
In Tsimbazaza Zoo leven ongeveer twaalf soorten maki’s. Ratsimbazafy zegt dat de uitbraak het eerste gedocumenteerde geval is bij bonte vari’s, sifaka’s en fossa’s. De IUCN heeft de vari en sifaka op de lijst met ernstig bedreigde soorten gezet. De fossa wordt met uitsterven bedreigd.
‘Het is niet bekend of deze dieren de ziekte op elkaar of op mensen kunnen overbrengen,’ zegt Ratsimbazafy. ‘We weten dat mensen tbc kunnen overbrengen op maki’s en vermoeden dat de dieren tuberculose hebben opgelopen van mensen met wie ze nauw contact hebben of hadden.’
National Geographic Explorer Marni LaFleur is antropoloog aan de Universiteit van San Diego in Californië en bestudeert de soort. Ze maakte deel uit van het team dat vorig jaar in een artikel melding maakte van de ziekte bij de maki die als huisdier werd gehouden. Ze zegt dat bezoekers van de dierentuin regelmatig foto’s op Instagram plaatsen waarop ze maki’s vasthouden en voeren.
Ratsimbazafy zegt dat als de dierentuin niet wordt gesloten, het personeel en de dieren tuberculose kunnen overdragen op bezoekers. De dierentuin heeft niet de capaciteit om deze zeer besmettelijke ziekte onder controle te houden. Ze moet samenwerken met nationale en internationale veterinaire en medische deskundigen om de verspreiding een halt toe te roepen.
Ratsimbazafy: ‘Om de verspreiding van tuberculose in PBZT tegen te gaan, moeten dieren waarschijnlijk worden ingeslapen.’ Hij raadt sterk af om maki’s in het wild te vangen om de dieren te vervangen die mogelijk worden ingeslapen of al overleden zijn.
Madagaskar heeft meer dan honderd soorten maki’s, die ongeveer twintig procent van de primaten over de hele wereld vertegenwoordigen.
De National Geographic Society steunt Wildlife Watch. Dit is een project voor onderzoeksjournalistiek dat zich richt op wildcriminaliteit en de uitbuiting van wilde dieren. Lees meer verhalen van Wildlife Watch en stuur tips, feedback en ideeën voor verhalen naar NGP.WildlifeWatch@natgeo.com. Kom meer te weten over de non-profitmissie van de National Geographic Society op natgeo.com/impact.
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op nationalgeographic.com
