De noordkapers zagen er gezond uit, maar werden onlangs dood aangetroffen in de Canadese Saint Lawrencebaai. Het Canadese ministerie voor visserij en oceanen, dierenbeschermingsorganisatie Marine Animal Response Society en de Canadese kustwacht zijn op het moment bezig om samen met andere instanties uit te zoeken waardoor de dieren stierven.

Noordkapers worden gezien als de zeldzaamste van alle walvissoorten en het IUCN, een internationaal samenwerkingsverband dat zich bezighoudt met natuurbehoud en het duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen, schat dat er nog maar zo'n 350 exemplaren leven in het noordwestelijke deel van de Atlantische Oceaan. Dat waren er ooit tienduizenden. Het Canadese ministerie voor visserij en oceanen schat dat er wereldwijd nog 500 van de dieren in leven zijn.

De eerste dode walvis, waarvan op 6 juni melding werd gedaan, werd drijvend voor de kust van de Magdalena-eilanden aangetroffen, ten oosten van New Brunswick.

“Voor deze soort is zelfs de dood van één van de dieren een klap voor de populatie", aldus Tonya Wimmer, directeur van de Marine Animal Response Society. Deze walvissoort is nooit echt hersteld van de walvisjacht in de twintigste eeuw, die zorgde voor een drastische daling van het aantal dieren. Ze vallen onder de Canadese wet voor bedreigde diersoorten, de Species at Risk Act, en worden in de VS beschermd via de Marine Mammal Protection Act.

Een kleine week nadat de eerste dode walvis werd gevonden, werd op 19 juni een tweede kadaver aangetroffen, en een derde op 20 juni. Volgens Wimmer werden de andere drie dode exemplaren tussen 20 en 23 juni gevonden.

“Het is heel vreemd dat ze in dit tijdsbestek en in hetzelfde gebied sterven,” stelt Wimmer. “Het is echt een ramp.”

Doodsoorzaak

In het water rond Saint Lawrence leven zo’n twaalf soorten walvissen. Voor sommige, onder meer de beloega, is de baai hun permanente zomerverblijf. Maar zeedieren lopen verschillende risico's in het drukke gebied rond de haven, variërend van het gevaar van een aanvaring met een boot tot giftige ontstekingen.

Volgens een onderzoek uit 2013 hadden watervervuiling, hoge geluidsniveaus, verminderde beschikbaarheid van prooien en de opwarming van de aarde een negatief effect op de populatie beloega’s in de Saint Lawrencebaai, waar ook de noordkapers leven. En deze walvissen voeden zich, in tegenstelling tot beloega's, met zoöplankton, wat ook zeer vatbaar is voor veranderingen in het klimaat.

Wimmer en andere plaatselijke organisaties overwegen om een van de stoffelijke resten aan wal te slepen, voor een onderzoek naar de exacte doodsoorzaak. Wimmer kon nog niet inschatten wanneer de resultaten van de lijkschouwing van deze zes walvissen beschikbaar zouden komen, maar onderzoekers hebben maar een beperkte tijd tot hun beschikking, omdat de kadavers al in staat van ontbinding zijn. De doodsoorzaak kan soms direct te zien zijn, maar soms kan de reden voor een sterfgeval ook minder duidelijk zijn.

Als de onderzoekers en ambtenaren voor alle sterfgevallen eenzelfde doodsoorzaak vinden, kunnen ze aanbevelingen doen voor beschermende maatregelen, zoals het reguleren van de visvangsten of het verleggen van vaarroutes om te zorgen dat schepen uit de buurt van de walvissen blijven.

“Dit kan niet door één organisatie alleen worden gedaan,” voegt Wimmer daar aan toe. Ze benadrukt het belang van samenwerking bij het beschermen van de soort. “We zijn nu bezig om te zorgen dat ze niet op de rand van uitsterven belanden.”