Naast een ongerepte beek in de heuvels aan de voet van de Andes in Ecuador heeft een onderzoeksteam een sierlijke glaskikker gevonden die tot nog toe onbekend was.
Deze amfibie heeft een groot aantal gele stippen op zijn rug en, wat bijzonder is, achterpoten zonder zwemvliezen, waardoor hij afwijkt van zijn naaste verwanten. Net als andere glaskikkers is zijn huid enigszins doorzichtig, brengt hij het grootste deel van de tijd door in bomen en komt hij naar het water om zich voort te planten.
De onderzoekers noemden het diertje de Manduriacu-glaskikker (Nymphargus manduriacu), naar zijn leefgebied: het Reserva Río Manduriacu. De soort komt alleen voor in een klein deel van een vallei, op zo'n 1200 meter hoogte. Mannetjes laten een hoog gekwaak horen om een partner te vinden.
Hoewel het leefgebied in een reservaat ligt dat privé-eigendom is, maakt het gebied deel uit van een mijnconcessie. Het voortbestaan van de soort wordt bedreigd door de zoektocht naar goud en koper, volgens de studie die onlangs in het vakblad PeerJ werd gepubliceerd.
Het aantal mijnconcessies in het land “stijgt alarmerend”, aldus hoofdauteur Juan Manuel Guayasamin Ernest, die verbonden is aan de Universidad San Francisco de Quito in Ecuador. Deze kikker is slechts een van de soorten die wordt bedreigd door mijnactiviteiten. Die vinden vaak plaats in de Andes, waar veel bijzondere en nog niet gedocumenteerde soorten leven.
Ondermijning van natuurbescherming
In Ecuador kunnen bedrijven via de overheid rechten opkopen van delfstoffen zoals goud, zelfs als ze niet de eigenaar zijn van het land waarin het materiaal zich bevindt. Ze zijn echter wel wettelijk verplicht om te overleggen met de grondeigenaar, in dit geval een natuurbeschermingsorganisatie genaamd Fundacion EcoMinga, en de lokale gemeenschap.
Dat is hier niet gebeurd. De overheid verkocht de concessie aan Cerro Quebrado, een dochtermaatschappij van het grootste mijnbouwbedrijf ter wereld, het in Australië gevestigde BHP. (BHP reageerde niet op een verzoek om commentaar).
Daardoor loopt de onderneming het risico in een rechtszaak betrokken te worden, vertelt Esteban Falconi, een in milieu-en mensenrechten gespecialiseerde jurist uit Ecuador. Maar de rechterlijke macht wordt beïnvloed door de uitvoerende macht. Die heeft de mijnbouw in de afgelopen jaren gestimuleerd, nadat de winning van olie minder positief uitpakte voor de economie dan gehoopt, legt Roo Vandegrift uit. Hij is een ecoloog aan de Amerikaanse University of Oregon die in Ecuador heeft gewerkt.
Corruptie is een probleem in Ecuador. Grote ondernemingen proberen zaken naar hun hand te zetten in het land, dat tot nog toe gevrijwaard bleef van de grootschalige mijnbouwprojecten waar in buurlanden Colombia en Peru sprake van is. De voormalige vicepresident van Ecuador Jorge Glas, werd in december 2017 tot zes jaar celstraf veroordeeld vanwege corruptie. Glas werd schuldig bevonden aan het aannemen van 13,5 miljoen dollar aan steekpenningen van een Braziliaanse bouwonderneming.
De sterke toename van mijnbouwactiviteiten verontrust natuurbeschermers, omdat deze vorm van winning ‘verwoestende effecten’ heeft gehad in andere landen in het Amazonebekken, aldus Vandergrift. Deze ontwikkeling druist ook in tegen de grondwet van Ecuador, waarin als enige ter wereld, bepaalde onvervreemdbare rechten aan de natuur zijn toegekend.
Een roep om het redden van kikkers
De onderzoekers adviseren om de nieuw ontdekte glaskikker op de lijst van ernstig bedreigde diersoorten van de International Union for Conservation of Nature te plaatsen.
Voor de betrokken natuurbeschermers staat dit geval symbool voor het meer algemene risico dat de zeldzame dieren van Ecuador lopen door mijnbouw.
Er zijn een kleine zeshonderd bekend amfibie-soorten in het land, waarvan er mogelijk twintig procent of meer nog niet beschreven zijn, aldus Luis Coloma. Hij staat aan het hoofd van het Centro Jambatu de Investigación y Conservación de Anfibios in Ecuador, en maakte geen deel uit van het onderzoeksteam dat het artikel schreef.
De studie is een “stevige roep om bescherming van deze nieuwe soort en andere ernstig bedreigde amfibieën... met name tegen mijnbouwactiviteiten,” stelt Coloma.
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
