Toeristen in Costa Rica waren onlangs getuige van een magische, zelden gefilmde gebeurtenis: de geboorte van een drievingerige luiaard.

Steven Vela, die gids is bij Canoa Aventura, zag de kapucijnluiaard (Bradypus variegatus) vanuit zijn auto toen hij bij La Fortuna reed, in de buurt van Parque nacional Volcán Arenal. Hij stopte om te kijken, maar had op dat moment niet door dat het dier in de laatste fase van een bevalling was. En hij wist al helemaal niet welk drama daarna zou plaatsvinden.

Seconden nadat de baby tevoorschijn kwam, gleed hij uit de poten van zijn moeder. Het diertje viel echter niet op de grond, maar bleef bungelen aan de navelstreng, tot opluchting van de toeschouwers. Vervolgens greep de moeder het jong snel vast, wat best verbazingwekkend is voor het langzaamste dier ter wereld, en drukte de baby tegen zich aan om hem of haar schoon te likken.

“Dat was iets heel bijzonders,” zegt Vela, die de gebeurtenis op video zette, in een Facebook-bericht. “Ik zal mijn hele leven niet meer zoiets zien.”

Daar heeft hij vermoedelijk gelijk in. Het komt zelden voor dat je een geboorte van een luiaard kunt zien, vertelt Rebecca Cliffe, executive director van de Sloth Conservation Foundation in Costa Rica. “Er zijn maar weinig mensen die dit hebben waargenomen, vooral van een drievingerige luiaard,” stelt ze.

Om te beginnen zijn luiaards schuwe dieren die meestal op één plaats blijven en zich bijna altijd verschuilen in de toppen van de bomen. Drievingerige luiaards, waarvan vier soorten bestaan, zijn in het wild daarnaast veel moeilijker te spotten dan de aan hun verwante tweevingerige luiaards.

Het is dan ook niet bekend of het gebruikelijk is dat de navelstreng dienst doet als een vorm van valbeveiliging voor de drievingerige zoogdieren. Er zijn simpelweg te weinig observaties om dat met zekerheid te kunnen zeggen.

Maar de video toont aan waarom burgerwetenschap zo belangrijk is: het biedt een waardevol inkijkje in het gedrag van een bepaalde soort, waardoor wetenschappers nieuwe dingen te weten kunnen komen over een bepaalde soort. Bovendien kunnen dergelijke observaties informatie opleveren voor het opstellen van plannen voor de bescherming van soorten.

De kapucijnluiaard, die in de beschermde natuurgebieden van Centraal- en Zuid-Amerika veel voorkomt, is niet met uitsterven bedreigd, maar andere soorten luiaarden zijn dat wel, zoals de ernstig bedreigde Escudo-eilandluiaard.

Zekeringslijn voor baby’s?

Toevallig was Cliffe in 2013 ook getuige van de geboorte van een kapucijnluiaard in Costa Rica.

Bij die gelegenheid raakte de navelstreng verstrikt rond een tak toen de baby viel. “Het was allemaal nogal spannend,” vertelt ze. Ook in dat geval kreeg de moederluiaard het jong te pakken en legde ze het tegen zich aan. “Vervolgens at ze de vruchtzak, de navelstreng en de placenta op,” vertelt Cliffe.

“Ik denk niet dat alle pasgeboren luiaards aan de navelstreng komen te hangen,” voegt ze daaraan toe. “Maar ik vermoed wel dat het regelmatig voorkomt en geen groot probleem is. Het is gewoon een eng gezicht voor toeschouwers.”

Sam Trull, directeur en medeoprichter van The Sloth Institute in Costa Rica denkt daar anders over.

“Ik denk niet dat het gewoon is dat de baby aan de navelstreng hangt, zoals in de video,” schrijft ze in een e-mail.

Zo komt de placenta, waar de navelstreng aan vastzit, meestal vrij snel na de geboorte van het jong los, wat betekent dat de moeder maar weinig tijd heeft om haar kleintje te redden. Trull merkt ook op dat moederluiaards hun handen onder hun lichaam houden in afwachting van hun baby, wat erop wijst dat het niet de bedoeling is dat het jong aan de navelstreng hangt.

“Maar het is wel heel handig dat de baby door de navelstreng goed aan de moeder vastzit! Het zou me dan ook niks verbazen als luiaards een extra sterke navelstreng hebben.”

“Ik ben zo jaloers dat er ik niet bij was om het zelf te zien,” voegt ze daar nog aan toe. “We weten nu dat luiaards, naast alle andere dingen die ze moeten kunnen, ook in staat moeten zijn om een glibberige baby te pakken te krijgen.”

Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com