Twee huiskatten in de staat New York zijn als eerste huisdieren in de VS positief getest op het nieuwe coronavirus dat de ziekte COVID-19 veroorzaakt, zo maakten de Amerikaanse CDC, de Centers for Disease Control and Prevention, op 22 april bekend. Ook het baasje van een van de katten heeft de ziekte opgelopen, maar niemand in het huishouden van de tweede kat is positief getest, dus is het nog niet bekend hoe die kat met het virus is besmet. Beide katten hadden milde symptomen aan de luchtwegen en zullen naar verwachting weer geheel herstellen.

Volgens experts is het belangrijk om te beseffen dat gevallen van katten met het coronavirus uiterst zeldzaam zijn: in de hele wereld zijn er tot nu toe drie bevestigde gevallen van huiskatten (en twee gevallen van honden) met de ziekte geïdentificeerd. Volgens de CDC zijn er tot dusver geen aanwijzingen dat de ziekte ook in omgekeerde richting – van huisdieren op mensen – kan worden overgedragen.

“Het gaat bij het coronavirus vrijwel uitsluitend om een ziekte die van mens op mens wordt overgedragen,” verklaarde Michael San Filippo, woordvoerder van de American Veterinary Medicine Association, tegenover de NBC-zenders. “Het risico voor huisdieren is zeer laag, aangezien we maar een handvol gevallen hebben gezien waarin huisdieren het virus hebben opgelopen, en geen enkel geval waarin mensen zijn besmet door hun huisdier.” (Veel andere menselijke ziekten, waaronder gewone verkoudheid, vormen geen bedreiging voor huisdieren omdat ze worden veroorzaakt door virussen die slechts één soort (de mens) en geen andere dieren kunnen besmetten.)

Bij een recent onderzoek door een veterinair diagnostisch laboratorium in de staat Maine werden duizenden weefselmonsters van honden en katten getest op het nieuwe virus maar geen enkel geval van de ziekte aangetroffen. Hoewel in een eerste versie van een bericht over een klein experiment werd aangegeven dat het nieuwe virus zich onder katten kan verspreiden, blijkt uit het onderzoek niet dat katten een rol spelen in de verspreiding van het virus onder mensen. Als huisdieren een significante rol in de overdracht van het virus onder mensen zouden spelen, zou dat volgens experts al lang moeten zijn gebleken, aangezien er wereldwijd al ruim 2,6 miljoen gevallen van COVID-19 zijn geregistreerd.

Huisdieren gezond houden

Veel eigenaren van huisdieren zijn veeleer bezorgd over de mogelijkheid dat hun hond of kat ziek wordt dan dat ze door hun huisdier besmet zouden worden.

Om onze huisdieren gezond te houden zouden we ze in deze tijden moeten behandelen zoals ieder ander gezinslid: als iemand in het gezin ziek wordt, zou hij of zij zichzelf moeten afzonderen en zou ook jouw huisdier op afstand moeten blijven; deCDC beveelt aanom huisdieren niet te laten omgaan met mensen of dieren buiten het huishouden. Wie zijn of haar hond uitlaat, moet anderhalve meter afstand bewaren ten opzichte van andere mensen en dieren, en losloopzones voor honden mijden. Experts bevelen aan na het aanhalen van of spelen met een huisdier je handen te wassen, net zoals je dat zou doen als je met mensen in contact bent geweest.

Zorgen over wilde dieren

Op 5 april berichtten we dat een Maleisische tijger in de Bronx Zoo positief op het nieuwe coronavirus was getest en op 22 april bleken ook zes andere tijgers en een leeuw in de Bronx Zoo te zijn aangestoken. Het is voor zover bekend de eerste keer dat tijgers en leeuwen met het virus zijn besmet.

Bekend was al dat zowel wilde katten als huiskatten het feliene coronavirus, een andere coronavirus-stam, kunnen oplopen, maar tot voor kort was het onduidelijk of ze ook besmet konden raken met SARS-CoV-2, het nieuwe coronavirus dat COVID-19 veroorzaakt. Aangenomen wordt dat de virusstam SARS-CoV-2 is ontstaan uit een nauw verwante coronavirus-stam bij vleermuizen. Onderzoekers denken dat deze stam zich verder heeft ontwikkeld en in een tussenfase eerst op een ander dier als gastheer is overgesprongen en zich daarna opnieuw heeft ontwikkeld tot de stam die ook mensen kan besmetten.

Wetenschappers hebben zich gehaast om vast te stellen welke andere diersoorten het nieuwe virus SARS-CoV2 kunnen oplopen. Momenteel wordt gewerkt aan het identificeren van alle dieren die met het nieuwe coronavirus besmet kunnen worden, of de dieren er nu ziek van worden of niet. Tot de soorten die worden onderzocht, behoren katten en fretten, die in het laboratorium enigszins kwetsbaar voor besmetting bleken te zijn (andere onderzochte dieren zijn onder meer honden, vleermuizen, civetkatten en varkens). Schubdieren kunnen besmet zijn met een nauw verwant coronavirus maar voor zover bekend niet met SARS-CoV-2.

Virologen wijzen erop dat in het laboratorium is gebleken dat de ziekteverwekker de cellen van sommige diersoorten kan binnendringen, maar dat die vorm van besmetting buiten het lab niet zal voorkomen. Ook hebben ze vastgesteld dat dieren die in het laboratorium werden besmet, niet altijd ziek worden. Aanvullend onderzoek zal nodig zijn om een beter beeld te krijgen van deze processen bij dieren.

Waar het op neerkomt: we weten dat mensen het nieuwe coronavirus op sommige diersoorten kunnen overdragen, maar er zijn geen aanwijzingen dat huisdieren mensen met het virus kunnen besmetten. Meer onderzoek is nodig, maar intussen kunnen huisdierbezitters voor hun dieren het beste dezelfde voorzorgsmaatregelen nemen als voor gezinsleden en andere mensen.

Dit artikel werd oorspronkelijk op 24 april 2020 in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com