Het behoort tot de meest indrukwekkende spektakels van het dierenrijk. Elk jaar kruipen duizenden zeeschildpadden de stranden van de Atlantische Oceaan en de Golf van Mexico op, waar ze met veel overgave een kuil in het zand graven, er hun eieren in deponeren (één enkel vrouwtje kan ruim honderd eieren leggen) en weer terugkruipen naar zee. Als de eieren uitkomen, proberen de piepkleine schildpadjes uit alle macht de branding te bereiken.
Volgens de Sea Turtle Conservancy, een onderzoeks- en milieuorganisatie in Gainesville, Florida, worden zo’n negentig procent van alle nesten van zeeschildpadden in de Verenigde Staten op de stranden van Florida gegraven. In het seizoen van 2019 kwam het Fish and Wildlife Research Institute van de staat bij zijn jaarlijkse telling uit op een aantal van 53.000 nesten van onechte karetschildpadden, op 27 verschillende stranden. Naast onechte karetschilpadden komen ook soepschildpadden en lederschildpadden in Florida aan land om hun eieren te leggen. Nog vier andere zeeschildpaddensoorten trekken door de wereldzeeën: de Kemp-zeeschildpad, de dwergschildpad, de karetschildpad en de platrugzeeschildpad. De overgrote meerderheid van deze soorten worden, al dan niet ernstig, met uitsterving bedreigd.
Tijdens het broedseizoen in Florida, van maart tot oktober, worden de stranden van de staat normaliter door veel mensen bezocht. Maar dit jaar wordt er door de coronavirus-pandemie veel minder gereisd en hebben sommige county’s hun stranden wekenlang gesloten gehouden. Hoewel dat een tegenvaller voor zonnebaders is, is het waarschijnlijk heel gunstig voor de zeeschildpadden. Maar het jaar 2020 heeft tot nu toe ook alle records gebroken als het gaat om het aantal orkanen dat het zuidoosten van de VS heeft getroffen. Nu het huidige broedseizoen ten einde loopt, zetten wetenschappers enkele voorlopige bevindingen op een rijtje en geven enkele tips voor reizigers (en mensen die gedwongen thuis zitten) over mogelijkheden om de dieren te beschermen.
Zeldzaam respijt van de mens
Een van de belangrijke kwesties die wetenschappers dit uitzonderlijke jaar bezighoudt, is de vraag of de minder drukke stranden ook tot de geboorte van meer zeeschildpadjes heeft geleid. Tijdens het broedseizoen doen zich veel ‘mislukte kruipgangen’ voor, waarbij vrouwtjes op weg van de zee naar de beoogde nestplaats worden afgeleid. Dat kan gebeuren door een toerist die een foto wil maken, een strandstoel of een licht dat in de verte schijnt. Het voornemen van de schildpad wordt onderbroken, waardoor het dier naar zee terugkeert zonder eieren te hebben gelegd.
“We zagen tijdens de sluiting van de stranden echt een duidelijk verschil in het percentage succesvolle nestvormingen,” zegt Justin Perrault, directeur van het Loggerhead Marinelife Center, een ngo in Juno Beach die zich richt op voorlichting, onderzoek en de bescherming van zeeschildpadden. Het centrum heeft dit jaar 17.000 nesten op de stranden van Juno Beach, Jupiter-Carlin en Tequesta geteld. “Tijdens de sluitingen bedroeg het succespercentage van onechte karetschildpadden 61 procent,” zegt hij. “Toen de stranden weer opengingen, daalde dat naar 46 procent.”
Langs de zuidwestkust van Florida houden leden van het zeeschildpaddenprogramma van de Sanibel-Captiva Conservation Foundation een kleine dertig kilometer aan strand tussen Sanibel Island en Redfish Pass in de gaten. Dit jaar telden ze 926 nesten van onechte karetschildpadden, een record. In de maand mei nam het aantal mislukte nestvormingen met 23 procent af ten opzichte van vorig jaar. Hoewel de stranden die werden onderzocht niet werden gesloten, mocht er vanaf 18 maart tot en met 1 juni niet op het strand worden geparkeerd en waren er ook episoden waarin mensen zoveel mogelijk thuis moesten blijven.
Andere wetenschappers denken dat de uitwerking van de pandemie vrij gering is geweest. In het kader van het zeeschildpaddenprogramma van het Marine Laboratory and Aquarium wordt 56 kilometer aan strand tussen Longboat Key en Venice in de gaten gehouden. In dat gedeelte werden 3716 nesten geteld, het op drie na hoogste aantal in de 39 jaar dat het programma loopt. Maar omdat deze stranden slechts enkele weken in het begin van het broedseizoen gesloten waren, zien de onderzoekers geen direct verband met de sluitingen.
De UCF Marine Turtle Research Group heeft in het Archie Carr National Wildlife Preserve in Brevard County 12.968 nesten van onechte karetschildpadden geteld, naast 8102 nesten van soepschildpadden en 40 nesten van lederschildpadden. Het aantal nesten van onechte karetschildpadden lag “binnen de marges die je kunt verwachten,” zegt directrice Kate Mansfield. De lederschildpadden “hadden een goed jaar,” zegt zij, terwijl ook de soepschildpadden meer eieren legden dan werd voorzien. “De hoeveelheid en de kwaliteit van het voedsel dat de schildpadden ter beschikking staat zijn van invloed op de vraag of ze al dan niet een nest graven (...), dus wat betreft de vraag of de schildpadden dit seizoen eieren zouden leggen, was de teerling al geworpen voordat de pandemie toesloeg.”
Veel meer stormen
Los van de invloed van de mens, kan ook het Atlantische orkaanseizoen (van juni tot november) het broedgedrag van de schildpadden beïnvloeden. In dit jaar, met een recordaantal van 25 benoemde stormen tot half oktober, hebben de overstromingen en stormvloeden die met orkanen gepaard gaan, hun tol geëist.
“Hoewel orkaan Teddy niet eens in de buurt van Florida kwam, was er veel golfslag, en die heeft behoorlijk wat stranderosie veroorzaakt,” zegt Perrault. “Als het strand (...) wordt weggeslagen, rollen de eieren rond in de branding. Ze kunnen ook door hoogwater langere tijd onder water worden gezet en feitelijk verdrinken.”
Onder de stormen van 2020 noemt Perrault vooral Isaias, die begin augustus dicht langs de Atlantische kust van Florida trok en miljarden dollars aan schade in de VS en elders aanrichtte. Maar deze orkaan verwoestte ook tweeduizend nesten van onechte karetschildpadden, alleen al in het gebied dat door het Loggerhead Marinelife Center van Perrault in de gaten wordt gehouden.
Volgens de National Oceanic and Atmospheric Administration stijgt de gemiddelde temperatuur op aarde sinds 1981 met bijna 0,18 graad Celsius per decennium, waardoor de oceanen opwarmen en dus meer en zwaardere orkanen voortbrengen.
De klimaatverandering verstoort ook de verdeling tussen de seksen bij de geboorte van zeeschildpadjes: experts constateren een verschuiving naar de geboorte van meer vrouwtjes. “Het kantelpunt bij het uitkomen van eieren van zeeschildpadden ligt rond de 29 graden Celsius,” zegt David Godfrey, directeur van de Sea Turtle Conservancy. “Dat is de temperatuur waarop er doorgaans de helft mannetjes en de helft vrouwtjes worden geboren. Koudere temperaturen leveren meer mannetjes op, warmere temperaturen meer vrouwtjes.”
Steeds meer stropers
Op andere broedplaatsen in de wereld heeft de pandemie juist een negatieve uitwerking op het aantal nestplaatsen gehad. Op de stranden van Costa Rica, waar elk jaar honderdduizenden nesten worden gegraven, heeft de terugloop van het aantal toeristen een enorme invloed gehad, zegt Jimena Gutiérrez, een biologe van de Sea Turtle Conservancy die in het Parque Nacional Tortuguero woont.
“Een van de duidelijkste gevolgen die we wegens COVID-19 zien, is de toename van het aantal gevallen van stroperij op het strand,” zegt zij. “Gewoonlijk worden de zeeschildpadden beschermd omdat er mensen komen kijken. Misschien zien we op langere termijn wél goede cijfers, aangezien er minder scheepvaart op zee is, maar op dit moment is de daling van het aantal toeristen niet goed voor de zeeschildpadden hier.”
In de Dominicaanse Republiek leggen elk jaar honderden zeeschildpadden hun eieren op de stranden van Isla Saona en het Parque Nacional Jaragua. Volgens Yolanda León, biologe en hoogleraar aan het Instituto Tecnológico de Santo Domingo, zijn er op plekken als Isla Saona in de afgelopen jaren tweemaal zoveel nesten gegraven omdat er op de stranden door medewerkers wordt gepatrouilleerd, wat stropers afschrikt. Maar nu de inkomsten uit het toerisme als gevolg van de pandemie zijn teruggelopen, kunnen deze plaatselijke medewerkers niet meer worden betaald. Ze maakt zich zorgen over zowel de milieubeschermers als de zeeschildpadden.
Terwijl het broedseizoen in Australië pas is begonnen (het loopt doorgaans van oktober tot en met februari), tonen sommige plaatselijke experts zich bezorgd over een nieuw toeristische trend. “We zien een enorme toename van het aantal terreinwagens op stranden en paden,” zegt Debbie Ferguson, eigenaresse van de Exmouth Dive & Whalesharks Ningaloo, aan de westkust van het land. “We vrezen dat de schildpadden daardoor aan meer stress worden blootgesteld. Het gevolg is dat ze geen eieren leggen of, als ze dat wél doen, het aantal schildpadjes dat de zee haalt veel lager ligt door de aanwezigheid van mensen.”
Opsteker voor zeeschildpadden
Volgens de Amerikaanse Endangered Species Act is het verboden om zeeschildpadden en hun nesten schade te berokkenen, terwijl de Marine Turtle Protection Act van de staat Florida de omgang met deze dieren beperkt tot mensen die werken voor wetenschappelijke instellingen en milieuorganisaties.
Meerdere gemeenten kiezen bij de bescherming van de dieren voor een proactieve aanpak. Zo worden de nesten die zeeschildpadden op de witte zandstranden van Broward County graven (vorig jaar waren dat er 3500), met koorden afgebakend door het Sea Turtle Conservation Program. De organisatie overlegt ook met hotels en andere strandbedrijven om verlichting te installeren die de zeeschildpadden minder afleidt.
Stephanie Kedzuf, milieumedewerkster van Broward County, adviseert bezoekers om tijdens avond- of nachtwandelingen op de stranden geen foto’s te nemen of zaklampen te gebruiken, want dat kan het leggen van de eieren verstoren.
Vrijwilligers die zich inzetten voor de schildpadden, maken stranden schoon, zoals bij de maandelijkse actie van de Sea Turtle Preservation Society op Melbourne Beach en bij Cape Canaveral, de wandelingen die door het Loggerhead Marinelife Centerworden georganiseerd en de ‘Trash Bash’ van het Navarre Beach Sea Turtle Conservation Center.
Buiten Florida kunnen reizigers bij het plannen van hun post-pandemische avonturen overwegen om wetenschappers van de milieugroep Earthwatch in Costa Rica en op de Bahama’s een handje te helpen bij het verzamelen van gegevens over zeeschildpadden. Of ze kunnen in Australië de groep Ocean 2 Earth Volunteers helpen met het verzorgen van zieke of gewonde zeeschildpadden.
Maar of je nu in de buurt van een strand woont of niet, iedereen kan iets voor deze dieren betekenen, namelijk door minder wegwerpplastic te gebruiken. “Als je herbruikbare waterflesjes, tasjes, bestek, rietjes gebruikt (...), kun je de hoeveelheid plastic die in de oceaan belandt aanzienlijk beperken,” zegt Kedzuf, “en dat zal ten goede komen aan zeeschildpadden en andere zeedieren.”
Jesse Scott woont in Fort Lauderdale, Florida, en schrijft voor onder andere Lonely Planet, Condé Nast Traveler, de Miami New Times en The Free Lance-Starover reizen, eten, cultuur en muziek. Volg hem op Instagram en Twitter.
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
