De herfst is ingetreden, en bij velen triggert dat de jaarlijks terugkerende spinnenfobie. Toch verdienen spinachtigen – let op: spinnen zijn dus géén insecten – minder vrees en meer credits. Wist je bijvoorbeeld dat spinnen cruciaal zijn voor in het in toom houden van insectenpopulaties? En ja, dus ook als het gaat om muggen, motten en fruitvliegjes in huis. Hoog tijd om vijf veelgehoorde mythen over deze intrigerende dieren te ontkrachten.

1. Spinnen willen ons bijten

De kans dat je in je leven wordt gebeten door een spin is nihil. Waarom? Omdat spinnen van nature weinig voelen voor interactie met de mens. Anders dan bijvoorbeeld muggen, teken of bedwantsen hebben spinnen ons bloed namelijk niet op het menu staan. Van de ruim 50.000 spinnensoorten op aarde komt slechts een klein deel in contact met de mens, en alleen uit zelfverdediging.

‘Toch krijgen spinnen onterecht weleens de schuld van kleine bultjes of wondjes na het wakker worden,’ zegt Dimitar Stefanov Dimitrov, spinnenexpert aan de Universiteit van Bergen in Noorwegen. ‘Maar hoektanden van de zeldzame ‘bijtende’ spinnensoorten zijn vaak zo klein, dat een beet nauwelijks zichtbaar zou zijn.’

2. We slikken spinnen door in onze slaap

De spinnenslikmythe duikt eens in de zoveel tijd op via online fora en op verjaardagen: slapend met onze mond open zouden we jaarlijks tot wel acht spinnen doorslikken. Maar geverifieerde wetenschappelijke studies, foto’s, medische gegevens noch bewezen observaties hiervan ontbreken.

Sterker nog: deze achtpotigen willen helemaal niks te maken hebben met onze vochtige en snurkende mondholte. ‘Het gehijg in onze slaap schrikt een spin juist af, omdat deze luchtstroom de talloze zintuighaartjes op zijn lijf alleen maar irriteert,’ legt de Amerikaanse arachnoloog Rod Crawford uit.

3. Spinnen leggen eitjes in bananen

Zeldzame foto’s van een spin tussen bananentrossen in de schappen van een supermarkt spreken nogal tot de verbeelding. Ze voeden de mythe – en onze nachtmerries – dat spinnen bewust ons fruit opzoeken om er eitjes in te leggen. Hoe het werkelijk zit? Het kán, bij hoge uitzondering, inderdaad gebeuren dat een spin na de oogst van tropisch fruit ongezien een donker hoekje in de doos gebruikt als veilige schuilplaats voor het leggen van eitjes, en het daaropvolgende transport overleeft.

Leestip: Waarom huntsmanspinnen in Australië een geliefde huisgenoot zijn

Echter: als dit al gebeurt, dan is dat tussen het fruit, en niet in een stuk fruit. ‘Er bestaan weliswaar spinnen die hun holletje in de grond graven,’ stelt Dimitrov. ‘Maar spinnen zelf zijn niet in staat zich een weg te knagen door de stugge fruitschil – laat staan er eitjes in te leggen.’

4. Spinnen leggen eitjes onder onze huid

Het verhaal gaat als volgt: eenmaal thuis van een vakantie in een ver, tropisch oord voelt een vrouw een bobbel op haar wang die alleen maar groter en groter wordt. Bezorgd bezoekt ze een arts. Wanneer deze de bobbel doorprikt, krioelen er honderden kleine spinnetjes uit.

Alleen, dit is nooit gebeurd. Wat is het wel? Crawford: ‘Een wijdverspreide urban legend, waarschijnlijk voortgekomen uit een Duits verhaal uit 1840, waarin een zweer op de wang van een vrouw openbarst met spinnen, vanwege een vermeend pact met de duivel.’

Leestip: Welke van deze 3 spinnen is de giftige zwarte weduwe?

Hier geldt dezelfde redenatie als bij het tropisch fruit: áls spinnen al geïnteresseerd zijn in het leggen van eitjes in onze huid, dan zouden ze daar niet eens toe in staat zijn. ‘En in het zeldzame geval dat een spin een mens bijt, dan is dat om gif te injecteren ter zelfverdediging, en niet om eitjes te leggen,’ zegt Crawford.

5. Bij koud weer kruipen spinnen via leidingen je huis binnen

Sommige spinnen zijn geëvolueerd om buiten te leven en andere zijn geëvolueerd om juist binnen te verblijven. In de meeste gevallen komen deze soorten elkaar nooit tegen. Natuurlijk kan een buitenspin per ongeluk weleens binnen terechtkomen. Maar spinnen die een kouder klimaat gewend zijn, hebben geen enkele interesse in onze knusse warme stulpjes – en vice versa.

En spinnen in je badkuip of gootsteen? ‘Dat zijn binnenspinnen die waarschijnlijk proberen te drinken. In huis zijn immers maar weinig waterbronnen,’ legt Crawford uit. De volgende keer dat je een spin in huis aantreft, bedenk dan dat deze een nuttige huisgenoot is, geen indringer. En dat zijn aanwezigheid niet alleen onschuldig, maar bovenal heel nuttig is – bijvoorbeeld voor het vangen van wél kwaadwillende muggen.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!