Een bijzondere gebeurtenis in walvisland: voor het eerst zijn er beelden van het paargedrag van de bultrug. Uit een analyse van de ontmoeting blijkt een interessant detail: beide dieren waren mannelijk.
De ontdekking werd gedaan door fotografen Lyle Krannichfeld en Brandi Romano voor de kust van het Hawaïaanse eiland Maui. ‘Ik was verbluft toen ik de foto’s zag,’ zegt hoofdonderzoeker Stephanie Stack, wetenschapper bij de Pacific Whale Foundation in Maui. ‘Geslachtsgemeenschap tussen bultrugwalvissen was nog niet eerder gezien of geregistreerd, nergens ter wereld. Omdat de dieren hun leven onder water doorbrengen, zijn veel van hun gedragingen voor ons nog een raadsel.’
De afgelopen decennia hebben wetenschappers meer onderzoek kunnen doen naar de dieren, mede dankzij nieuwe volgtechnologieën en drones. De Pacific Whale Foundation bestudeert eenzelfde groep bultrugwalvissen in Hawaï al sinds 1980, zegt Stack, ‘en we beschikken over een van de grootste databanken ter wereld met foto’s van individuele dieren.’
De gefotografeerde dieren stonden al geregistreerd in de databank als #PWF-NP_5016 (in het onderzoek aangeduid als Walvis A) en #PWF-NP_3754 (Walvis B). Daardoor wist Stack dat het ging om twee volwassen mannetjes. Van Walvis B was dat al meteen duidelijk, omdat de penis van het dier naar buiten stak tijdens de interactie. Wanneer een walvismannetje niet seksueel actief is, is de penis gewoonlijk verborgen in een genitale spleet.
Homoseksueel gedrag bij dieren
Bij talloze zeedieren werd eerder al homoseksueel gedrag vastgelegd, waaronder bij walrussen, grijze zeehonden, Orinocodolfijnen, tuimelaars, Atlantische vlekdolfijnen, orka’s en Groenlandse walvissen.
Onderzoekers houden er verschillende hypothesen op na waarom dieren paargedrag vertonen dat niet leidt tot voortplanting. Het zou kunnen dat de dieren oefenen voor toekomstige ontmoetingen, of dat de intimiteit een rol speelt bij het onderhouden van de relatie tussen twee individuen. Het zou ook kunnen dienen om stress te verminderen, of worden ingezet om macht uit te oefenen over een ander dieren.
Waarom paarden Walvis A en B?
Bij de interactie tussen het walvispaar viel het onderzoekers op dat Walvis A een slechte gezondheid leek te hebben, mogelijk vanwege een kaakblessure. Hij was mager, had een groot aantal parasitaire walvisluizen op de huid en bewoog traag. Daarom is het mogelijk dat het dier niet in staat was van Walvis B weg te zwemmen, ook als het dat gewild had.
Op basis van de observaties stelt marien ecoloog Robert Pitman, die niet betrokken was bij het onderzoek, dat volwassen mannetjes in een paargebied mogelijk zo sterk gefocust zijn op paren, dat ze ook hun kans wagen bij andere mannetjes. Sommige mannetjes reageren daar misschien agressief op; andere mannetjes, zoals zieke dieren, doen dat misschien niet. Het is ook mogelijk dat Walvis B zich had vergist in de identiteit van zijn partner. Of dat de twee dieren een relatie hadden, en dat de interactie bedoeld was om hun verbintenis te versterken, of om troost te bieden aan een zieke kennis, sluit Pitman af.
