‘De eerste wilde wasbeerhond bereikt Amsterdam,’ kopte NRC in februari 2024. De wasbeerhond heeft officieel poot gezet binnen de ring – en zoals dat voor de meeste zoogdieren geldt is de kans dan groot dat hij er blijft. Wat doet dit van oorsprong Oost-Aziatische dier in de Lage Landen? En kan zijn aanwezigheid kwaad?

Wat is het verschil tussen een wasbeer en een wasbeerhond?

Hoewel zijn naam anders doet vermoeden, is de wasbeerhond niet verwant aan de wasbeer. Nyctereutes procyonoides is een roofdier uit de familie van de hondachtigen en wordt ook wel marterhond genoemd. Een volwassen dier is ongeveer zo groot als een vos en heeft met zijn korte pootjes en gedrongen, pluizige lijfje een hondachtig voorkomen.

Zijn brede, zwart-gemaskerde kop doet dan weer sterk aan een wasbeer denken, hoewel het dier daar verder helemaal niet op lijkt. Zo mist de wasbeerhond de grijpgrage handjes waar een wasbeer zijn eten mee verzamelt, en is hij daarnaast lang niet zo’n bedreven graver als zijn bijna-naamgenoot.

Waar komt de wasbeerhond vandaan?

In België en Nederland is de wasbeerhond een invasieve exoot: een dier dat hier eigenlijk niet hoort voor te komen. De wasbeerhond komt oorspronkelijk uit Oost-Azië, en leeft daar van het uiterste zuidoosten van Siberië tot Vietnam. In Japan is de wasbeerhond zelfs een hoofdrol toebedeeld in oude folklore. De mythische, mensachtige wasbeerhond wordt in dergelijke verhalen een tanuki genoemd, en is erg ondeugend, houdt van drinken en feestvieren en trommelt graag op zijn – wees gewaarschuwd – sterk uitvergrote balzak. Beeldjes van tanuki vind je in restaurants en woonhuizen door heel Japan. Ze brengen naar het schijnt geluk.

een beeldje van een japanse tanuki met welkomstbordje in japan staat deze mensachtige interpretatie van de wasbeerhond uit oude folklore onder meer bekend om zijn zeer uitvergrote scrotum
DigiPub//Getty Images
Een beeldje van een Japanse tanuki met welkomstbordje. In Japan staat deze mensachtige interpretatie van de wasbeerhond uit oude folklore onder meer bekend om zijn zeer uitvergrote scrotum.

In de jaren dertig ontsnapten de eerste wasbeerhonden uit pelsdierfokkerijen in Oost-Europa: een beruchte route waarlangs ook veel andere exoten – zoals de muskusrat, de beverrat en de rode neusbeer – op Europese bodem zijn geraakt. In 1981 werd er voor het eerst een wasbeerhond in Nederland gesignaleerd. Vanaf 1986 kwamen daar waarnemingen in Oost-Vlaanderen en Antwerpen bij.

Net zoals dat voor veel andere invasieve exoten geldt: er mag op de wasbeerhond gejaagd worden. Hoeveel exemplaren er vandaag de dag precies in de Lage Landen verblijven, is niet met zekerheid te zeggen. De verwachting is echter wel dat het er de komende jaren steeds meer zullen worden.

Is de wasbeerhond gevaarlijk?

De wasbeerhond is een nachtdier dat zich, net als de wasbeer, met zo’n beetje alles voedt dat op zijn pad komt – van vruchten en noten tot knaagdieren en vissen. Door zijn aanwezigheid in Nederland en België concurreert hij dus om voedsel met andere, inheemse roofdieren.

Ook voor prooidieren is de komst van de wasbeerhond zorgelijk. Zo vormt hij voor veel weidevogels een gevaar, omdat zij op de grond broeden. Eieren en jonge vogeltjes zouden dus zomaar op het menu van de wasbeerhond kunnen eindigen. Voor mensen is de wasbeerhond gelukkig niet gevaarlijk. Ondanks hun nogal uitvergrote mannelijkheid in de Japanse mythologie zijn de dieren ontzettend mensenschuw en als de dood voor honden en katten.

Nog niet uitgelezen?Schrijf je ook in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.