Veel wilde dieren hebben het in Europa flink moeten ontgelden in de negentiende en twintigste eeuw, zo ook in België. Er werd actief op ze gejaagd, bijvoorbeeld omdat ze met ons concurreerden om de voedselvoorziening. Zo schoten we de otter af omdat hij ‘onze’ vis inpikte.
Ook habitatverlies en de aanleg van autowegen zijn grote drijvers achter de afname van de biodiversiteit. Toch beginnen sommige wilde dieren langzaamaan weer op te krabbelen. Welke dieren maakten in België een terugkeer? We zetten er vijf op een rij.
1. De wolf
Net als in Nederland is de wolf in België met een opmars bezig. In 2016 werd hij na meer dan honderd jaar afwezigheid voor het eerst weer gespot. Twee jaar later vestigde een wolvin zich definitief in de Vlaamse provincie Limburg, en ook in Wallonië besloot een wolf neer te strijken.
Leestip: Bekijk onze hele collectie verhalen over de wolf in Nederland en België
In 2019 werd de Vlaamse wolvin met opzet gedood, maar het bleek niet het einde voor de wolvenpopulaties in België. Andere wolven wisten ook hun weg naar het land te vinden en er ontstonden koppeltjes, waaronder met de Nederlandse wolf Maurice. Inmiddels lopen er zo’n twintigtal wolven rond in heel België.
2. De otter
Was de otter in de negentiende eeuw nog een volksvijand, inmiddels is hij een graag geziene gast in België. In 2012 werd hij na jarenlange afwezigheid voor het eerst weer gezien in het natuurgebied Smeetshof, tussen België en Nederland. Het dier was in de jaren tachtig nog uitgestorven in beide landen.
Ook in Oost-Vlaanderen laat de otter zich regelmatig zien op de beelden van een cameraval. In de Scheldevallei is hij met zekerheid gevestigd en plant hij zich ook voort. Dat blijkt uit een rapport van het Wereld Natuurfonds.
3. De oehoe
Ook de Europese oehoe is terug van weggeweest in België. Deze indrukwekkende vogel is met een spanwijdte van 160 tot 188 centimeter de grootste uilensoort van Europa. Dit dier was in de jaren tachtig nog uitgestorven in België, maar dankzij een succesvol herintroductieproject kun je hem nu weer tegenkomen.
In 1982 legde het eerste koppeltje een ei in Wallonië, en in 2005 mocht ook Vlaanderen een broedgeval noteren. Inmiddels wonen er zo’n 150 oehoekoppels in België, waarvan de overgrote meerderheid in de Ardennen.
Wie de oehoe een prachtig dier vindt, doet er goed aan om geen gif te gebruiken om ratten en muizen mee te verjagen. Die vormen namelijk een belangrijk onderdeel van het oehoedieet. Eet de uil een vergiftigde muis, dan kan dat hem ook fataal worden.
4. De lynx
Van een échte comeback is misschien nog geen sprake, maar het is wel zeker dat in ieder geval één lynx in België rondloopt. Hij was daar al honderden jaren verdwenen, maar sinds 2020 wordt steeds hetzelfde exemplaar gespot in de Semoisvallei in de Ardennen.
Leestip: Deze 5 dieren keerden terug naar Nederland – net als de wolf
Aangezien hij door de jaren heen regelmatig wordt vastgelegd door de cameraval en er pluis van zijn vacht is gevonden, is het duidelijk dat hij zich daar echt heeft gevestigd, en niet alleen op doortocht is.
Of er meer lynxen bij gaan komen is de vraag. De Belgische lynx bevindt zich op 180 kilometer van de dichtstbijzijnde populatie, en de dieren lopen vaak niet zover. Maar áls een exemplaar van die populatie besluit om richting België te trekken, is er volgens experts plek genoeg. De omgeving van de Semoisvallei wordt momenteel lynxvriendelijker gemaakt en kan naar schatting zo’n 75 lynxen herbergen.
5. De das
In 2014 werd voor het eerst een bewoonde dassenburcht ontdekt in West-Vlaanderen. Sowieso laat de das sinds een aantal jaar regelmatig sporen van zijn aanwezigheid achter in België. Dat hij in Vlaanderen steeds vaker voorkomt, is deels te danken aan een jachtverbod rondom dassenburchten.
De das komt nu onder meer voor in Vlaams-Brabant, Limburg en Oost-Vlaanderen. Hij wordt wel vaak aangereden; de aanwezigheid van wegen blijft het grootste struikelblok voor de groeiende dassenpopulatie in België. In Vlaanderen komt een jong dier dat een nieuw leefgebied zoekt gemiddeld om de driehonderd meter een weg tegen – en dat loopt dikwijls fataal af.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
