Even voor de Australische kust komt een groep bultruggen boven het wateroppervlak uit. Voor hen spuiten kleine fonteintjes op uit het water. De walvissen zijn vandaag blijkbaar niet alleen: een school tuimelaars zwemt voor ze uit.

Het bonte gezelschap is vastgelegd met een crittercam, een kleine camera op de rug van een van de walvissen. Het is wellicht slechts een vlugge ontmoeting tussen de walvissen en dolfijnen, maar het lijkt erop dat de dieren elkaar veel vaker opzoeken dan voorheen gedacht werd.

Dolfijnen zoeken contact

Onderzoekers bestudeerden in tweehonderd video’s en foto’s de interactie tussen negentien verschillende soorten walvissen en dolfijnen. Aan de hand van deze beelden concludeert men nu dat een kwart van deze ontmoetingen ‘waarschijnlijk op bevriende voet’ zou kunnen zijn, zo wordt beschreven in vakblad Discover Animals.

In tachtig procent van de gevallen zwommen de dolfijnen direct naast de kop van de walvissen. ‘Het wekt de indruk dat de dieren in elk geval van elkaars aanwezigheid op de hoogte zijn, of misschien zelfs dat de dolfijnen graag de aandacht van de walvissen proberen te trekken,’ zegt Olaf Meynecke, coauteur van de studie en walvisdeskundige aan de Griffith University in Queensland (Australië). ‘In een aantal gevallen zocht een dolfijn zelfs fysiek contact met een walvis.’

Leestip: Waarom sluiten deze dolfijnen vriendschappen met orka’s?

Sommige dolfijnen gebruiken de aanwezigheid van de walvissen om te boegsurfen, een techniek waarbij ze op de golven die door de walvissen veroorzaakt worden glijden. Met het boegsurfen besparen de dolfijnen energie – ze doen het ook regelmatig in de golfslag van zeeschepen. ‘Je kunt je afvragen of de dolfijnen op zoek zijn naar sociaal contact, of dat ze simpelweg proberen te surfen,’ merkt Meynecke op.

Vriendschap van twee kanten

Het is al langer bekend dat dolfijnen graag rondom walviskudden spelen. Maar er is weinig bewijs dat de walvissen erop reageren of zelfs meespelen. Maar toen Meynecke de beelden beter bekeek, realiseerde hij zich dat de walvissen dit wel degelijk lijken te doen.

Leestip: Waarom walvissen en schepen steeds vaker botsen

Uit de beelden bleek dat walvissen het gedrag van de dolfijnen verschillend beantwoorden. Waar sommige walvissoorten – zoals de gewone vinvis, de blauwe vinvis en de noordelijke atlantische walvis – de dolfijnen en hun speelse uitnodigingen negeerden, gingen andere walvissen wel op het joviale gedrag in.

Sociale walvissen spelen mee

Zo lijken de bultruggen – die regelmatig andere walvissen, zeehonden en zonnevissen beschermen tegen orka’s – vaak positief op het gezelschap van de dolfijnen te reageren. Ze draaien zich om hun as, of steken hun vinnen naar de dolfijnen uit. Af en toe zoeken ze de dolfijnen zelfs actief op.

Leestip: ‘Uitgestorven’ walvis ontdekt in de Atlantische Oceaan

Grijze walvissen draaien zich ook om hun as, een gedraging die ze vertonen als ze enthousiast of nieuwsgierig zijn. Zuidkapers slaan weer op het water met hun staartvin – een manier om de dolfijnen te begroeten. In enkele gevallen ging een walvis zelfs een stapje verder en tilde hij een dolfijn met zijn snuit uit het water op. Speels gedrag komt dus van beide kanten, en niet alleen vanuit de dolfijnen.

Spelen is goed voor de ontwikkeling

Spelen is niet alleen ter vermaak, het blijkt ook goed voor de cognitieve en sociale ontwikkeling van de dieren. ‘Dolfijnen zijn echte groepsdieren die bij het foerageren, jagen en voortplanten sterk van elkaar afhankelijk zijn,’ legt Thea Taylor, directrice van het Sussex Dolphin Project in Engeland uit. ‘En net als bij mensen kan een spelletje spelen ontspannend werken en de onderlinge band versterken.’

De onderzoekers hopen dat de studie bijdraagt aan een beter inzicht in de verhoudingen tussen de verschillende diersoorten, en dat dit uiteindelijk zal leiden tot meer publieke kennis en natuurbehoud.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!