Iedere vier tot tien minuten laat de gestreepte pijlstormvogel uitwerpselen vallen in de oceaan. Dat ontdekten onderzoekers van de Universiteit van Tokio. Die bevinding werd per toeval gedaan: de onderzoekers waren helemaal niet bezig met het bestuderen van het poepgedrag van de zeevogel. Hoe kwamen ze toch tot dit opmerkelijke resultaat?
Opstijgen om te poepen
Hun bijzondere vondst is gepubliceerd in het vakblad Current Biology. ‘Ik bestudeer hoe zeevogels over het zee-oppervlak rennen om op te stijgen,’ vertelt hoofdonderzoeker Leo Uesaka. Voor zijn laatste onderzoek bond hij daarom kleine achteruitkijkcamera’s vast aan de buik van vijftien gestreepte pijlstormvogels. Maar toen hij de beelden terugkeek, zag hij tot zijn verbazing bijna tweehonderd ‘poepmomenten’.
Leestip: Ook bij vogels leidt overspel tot ‘scheidingen’
Hij kwam erachter dat de vogels bijna altijd vliegend ontlasten, en dat ze dat doen vlak na het opstijgen. Af en toe stegen de vogels zelfs puur en alleen op om te poepen – binnen een minuut landden ze weer op het water. Op basis van de beelden concludeert Uesaka dat de vogels het bewust vermijden om drijvend te poepen.
‘Ik was verbaasd over hoe vaak ze hun ontlasting lieten vallen,’ aldus Uesaka. ‘Ik vond het eerst gewoon grappig, maar de vondst bleek veel interessanter dan we in eerste instantie dachten.’
De moeite waard
Dat de vogel per se vliegend wil poepen, is gezien zijn lichaamsbouw helemaal niet zo logisch. ‘Gestreepte pijlstormvogels hebben lange en smalle vleugels. Daarmee kun je goed glijden, maar niet flapperen,’ aldus Uesaka.
Maar om op te stijgen, moeten ze hard met hun vleugels slaan, wat veel energie kost. Dat ze die moeite nemen, doet vermoeden dat er een evolutionair voordeel aan kleeft. ‘Er moet een goede reden voor zijn om vliegend te ontlasten,’ aldus Uesaka.
De vraag is alleen: welke dan? De onderzoekers hebben zo hun vermoedens. Het kan zijn dat vliegend poepen voorkomt dat hun veren vervuild raken, dat ze ermee voorkomen roofdieren aan te trekken, of dat het simpelweg eenvoudiger is dan dobberend ontlasten.
Positief effect op zeeleven
Dat de vogel zo vaak in het water poept, heeft waarschijnlijk ook veel voordelen voor het zeeleven. Zeevogelpoep bevat namelijk veel stikstof en fosfor, belangrijke elementen die de grond verrijken en nabijgelegen kustwateren bemesten. Maar wat het effect van deze voedingsstoffen is midden op de open zee, waar zeevogels het grootste deel van hun leven doorbrengen, is nog niet uitgebreid onderzocht.
Leestip: Het belang van walvisurine voor een gezond zeeleven
Het kan zijn dat de naar schatting 424 miljoen pijlstormvogels en hun naaste verwanten met hun ontlasting plankton en ander zeeleven van belangrijke voedingsstoffen voorzien. Het onderzoeksteam schat dat een enkele vogel gemiddeld zo’n dertig gram poep per uur in de oceaan loslaat.
Toekomstig onderzoek
In de toekomst wil Uesaka camera’s of temperatuursensoren met een betere batterij gebruiken, en dit combineren met een gps-systeem. Op die manier hoopt hij in kaart te brengen waar de zeevogels hun uitwerpselen precies loslaten. ‘Poep is belangrijk voor het mariene ecosysteem,’ zegt Useaka. ‘Maar mensen denken daar niet echt over na.’
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
