Met orka’s valt niet te sollen, dat bleek andermaal op 13 september voor de kust van de Portugese hoofdstad Lissabon. Opvarenden van een boot die terugkeerde van een dolfijnenexcursie, zagen hoe een naburig zeilschip flink op en neer deinde. Excursieleider Bernardo Quieroz vermoedde direct dat er orka’s in het spel waren. Hij filmde hoe de boot met zo veel kracht werd geramd door drie orka’s dat het schip zonk. Bekijk de beelden hieronder.
Wraak of spel?
‘Tijdens nagenoeg al onze excursies komen we dolfijnen tegen, maar orka’s zijn een stuk zeldzamer,’ vertelt Quieroz. Hij vervolgt dat alle opvarenden van het geramde schip in veiligheid zijn gebracht en dat het wrak van de boot naar de kust is gesleept.
Volgens experts is het geen uitgemaakte zaak dat de dieren kwaad in de zin hebben, maar het is niet voor het eerst dat orka’s het op schepen hebben gemunt. In 2020 en 2024 werden in de Straat van Gibraltar, het water tussen Zuid-Spanje en Marokko, talloze schepen belaagd door orka’s.
In 2023 werd een onderzoek gepubliceerd in het vakblad Marine Mammal Science waarin werd gesteld dat de volwassen, vrouwelijke orka White Gladis weleens de ‘bendeleider’ zou kunnen zijn. In de studie wordt gespeculeerd dat Gladis mogelijk een keer in aanvaring is gekomen met een boot, waarna ze bij wijze van wraak schepen begon aan te vallen.
De onderzoekers wijzen op het feit dat de orka’s in haar groep het voornamelijk hebben voorzien op het roer van schepen, dat bij veel orkaverwondingen de boosdoener is. De kalfjes van Gladis hebben het gedrag wellicht gekopieerd, waarna het is doorgegeven aan andere orka’s in deze Iberische populatie.
Vaar weg als je een orka ziet
Sinds het eerste gedocumenteerde incident zijn er honderden bootaanvallen gedocumenteerd, van Zuid-Spanje tot aan de westkust van Portugal. Dat blijkt uit onderzoek van GT Atlantic Orca.
Of dit gedrag is ontstaan bij één orka of meerdere is onduidelijk, maar volgens deskundigen vertonen verschillende subpopulaties van orka’s over de hele wereld gedrag dat kan worden omschreven als een modegril: vaak is hun gedrag niets meer een spelletje.
Leestip: Deze orka doodt in zijn eentje een witte haai – en dat is een primeur
De orkapopulatie rond het Iberisch Schiereiland is ernstig bedreigd, en dus is het niet toegestaan om maatregelen te treffen die hen weghouden bij boten. Quieroz geeft aan dat bij een ontmoeting met een orka dezelfde regels gelden als het signaleren van een storm: ‘Als ze dichtbij zijn, moet je geduldig wachten, net zoals je doet met slecht weer.’
De autoriteiten geven de schippers mee dat ze het best weg kunnen varen als ze een orka zien. Schepen zijn te gast in het zeer belangrijke leefgebied van de orka.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
