Welke van de onderstaande oranje cirkels is groter? Goede kans dat je de rechter aanwijst, maar het correcte antwoord is dat ze even groot zijn. Deze optische illusie werd ontwikkeld door de Duitse psycholoog Hermann Ebbinghaus (1850-1909). Door de cirkels met grotere of juist kleinere cirkels te omringen, verandert onze perceptie. Wetenschappers wilden weten hoe vissen en vogels reageren op deze optische illusie en onderwierpen ze aan een voedertest.
Niet alleen mensen laten zich foppen
Of je in de Ebbinghaus-illusie trapt, hangt af van hoe je brein visuele informatie verwerkt. Zie je het grote geheel of focus je op details? Mensen doen over het algemeen aan globale informatieverwerking: we scannen de omgeving in grote lijnen. Wie meer op losse details focust, zal ook minder snel in de optische illusie trappen.
En wat blijkt? Guppy’s (Poecilia reticulata) doen waarschijnlijk hetzelfde. Onderzoekers van de Universiteit van Wenen (Oostenrijk) strooiden voedsel in cirkels van verschillende grootte op de voederplaatsen van de guppy en de lachduif (Streptopelia risoria). De guppy’s gingen steevast voor de cirkel visvoer die omringd was met kleinere cirkels, alsof ze dachten dat daar meer voedsel lag.
Leestip: Honden kunnen verslaafd raken aan hun speeltje, blijkt uit nieuwe studie
De lachduiven daarentegen lieten zich niet bij de neus nemen, zolang ze zich in een groep bevonden. Soms aten ze van de zaadjes in de ene cirkel, dan weer van de andere. Er was dus geen duidelijke voorkeur te ontdekken.
Vissen laten zich misleiden, duiven niet
Volgens de onderzoekers komt dat verschil door de manier waarop de dieren hun omgeving waarnemen. Voor guppy’s is het belangrijk dat ze de volledige context van hun omgeving zien. In het tropische oppervlaktewater waar zij wonen flikkert het zonlicht, groeit een dichte vegetatie en moeten ze snel roofdieren en andere guppy’s kunnen vinden.
Leestip: Waarom leven vrouwen langer dan mannen? Recent onderzoek geeft antwoord op deze vraag
De lachduif leeft op de grond, waar hij naar zaadjes pikt. Voor hem is het wellicht belangrijker dat hij kleine details kan ontwaren, dan dat hij de hele omgeving in zich op kan nemen.
Dat gezegd hebbende, enkele duiven reageerden net als de guppy’s op de verschillende voedselringen - ze kozen het vaakst voor degene die omringd was met kleinere cirkels. Het kan dus zijn dat de gevoeligheid voor optische illusies binnen de soort varieert, net als bij mensen het geval is.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
