Van sommige bouwwerken die voor vroege beschavingen van grote betekenis waren, hebben we geen idee waarvoor ze dienden. Sinds de opkomst van de archeologie is veel verloren geschiedenis weer tot leven gewekt, maar niet alle vindplaatsen geven hun geheimen zo gemakkelijk bloot. Daarvan zijn dit 3 voorbeelden.

1. Paaseiland (Rapa Nui), Chili

      Paaseiland, Rapa Nui in de gelijknamige lokale taal, is een van de meest afgelegen plekken ter wereld. Meer dan 1000 jaar geleden plaatste de bevolking honderden zware monolieten op het eiland. Deze zogeheten moai werden 300 jaar geleden herontdekt – de meeste lagen toen al op hun kant.

      de moai op rapa nui paaseiland
      Onfokus//Getty Images
      Een aantal van de moai op Rapa Nui.

      De kenmerkende gezichten zijn met handgereedschappen uit de vulkanische tufsteen gehakt. Daarna zijn de beelden op stenen sokkels getild. Maar waarom? En hoe kreeg de bevolking deze zware stenen omhoog gehesen? Volgens de lokale bevolking konden de moai lopen.

      Onlangs ontdekten archeologen dat het verhaal van de lokale bevolking best eens kan kloppen: met behulp van touwen en tientallen mensen kan een moai van links naar rechts worden bewogen en het zo naar voren ‘lopen’.

      2. Megalieten van Carnac, Frankrijk

      Vlak bij dorp Carnac, in Bretagne, vind je meer dan 3000 staande stenen, verweerd door wind en regen. Er staan zowel losse stenen, zogeheten menhirs, als hunebedden. De steenrijen strekken zich zo’n 3 kilometer uit. Ze staan er al duizenden jaren, over hun betekenis en herkomst wordt nog altijd in het duister getast.

      De megalieten hadden op verschillende momenten in de Bretonse geschiedenis een heilige betekenis. De Romeinen hakten hun goden in het granieten oppervlak en christenen voegden daar later hun eigen symbolen aan toe. Volgens een legende zijn de menhirs de stenen overblijfselen van een heidens leger dat de heilige Sint-Cornély richting de zee joeg. Toen hij geen kant meer op kon, zou hij zijn achtervolgers in steen hebben veranderd.

      In werkelijkheid zijn de stenen al veel ouder dan het ontstaan van het christendom. Waarschijnlijk dateren ze van de pre-Keltische, neolithische periode in Bretagne, van ongeveer 4500 tot 2000 v.C. Zijn ze neergezet als eerbetoon aan vroege goden? Was het een manier om voorouders te eren? Dienen ze als zonnewijzer? Het grijze leger heeft zijn geheimen vooralsnog niet prijsgegeven.

      de neolithische stenen van carnac bretagne frankrijk
      FUNKYFOOD LONDON, PAUL WILLIAMS, ALAMY
      Carnac is bekend om de ruim tienduizend neolithische stenen die er staan. Waarom ze werden neergezet? Die vraag is nog altijd onbeantwoord.

      3. Serpent Mound, Verenigde Staten

      Bijna 400 meter lang, 6 tot 8 meter breed en 1 tot 2 meter hoog: Serpent Mound in de Amerikaanse staat Ohio is ’s werelds grootste effigy mound: kunstmatige heuvels die dieren uitbeelden. Zijn staart krult op in een elegante spiraal en zijn kop lijkt een gigantisch ei door te slikken.

      Wie de heuvel heeft gebouwd en wat zijn betekenis is, is onduidelijk. In 1840 werd Serpent Mound voor het eerst beschreven. Hij werd toen toegeschreven aan mensen van de Adenacultuur, die het gebied tussen 500 v.C. en 200 n.C. bewoonden.

      Uit een koolstofdatering blijkt echter dat de heuvelslang jonger is, waarschijnlijk zo’n 900 jaar oud. Toen heerste de Fort Ancientcultuur over de regio. Deze cultuur kende veel invloeden uit de Mississippicultuur, waarin de ratelslang een grote rol speelde.

      Sommige archeologen wijzen erop dat het hoofd van de slang uitlijnt met de zon op de langste dag van het jaar. Het kan dus zijn dat Serpent Mound een astronomisch of ceremonieel doel had. Helaas zijn er geen beschrijvingen of andere voorwerpen bewaard gebleven, dus blijft de heuvel voorlopig een groot mysterie.

      serpent mound in ohio in de verenigde staten vanuit de lucht
      RICHARD A. COOKE III, NAT GEO IMAGE COLLECTION
      Wie goed kijkt, ziet in Serpent Mound een slank met een krulstaart (links). De kop (rechts) lijkt een gigantisch ei naar binnen te werken.

      Er zijn natuurlijk nog veel meer vondsten die hun geheimen nog niet hebben prijsgegeven. Wat te denken van de Nazcalijnen in Peru of dit meer in India vol met skeletten?