Psychiater Sigmund Freud vernoemde mensen die voortdurend met zichzelf bezig zijn naar Narcissus uit de Griekse mythologie – en dit is geen toeval. Narcisten hebben een opgeblazen gevoel van eigenwaarde en verlangen naar bewondering, maar tegelijkertijd kampen ze vaak met een diep gevoel van minderwaardigheid en onzekerheid. Dit is de tragische Griekse mythe van Narcissus.
Gestraft door de goden
Op een dag vertelt de bergnimf Echo een sensationeel verhaal aan godin Hera. Niet om haar te entertainen, maar om haar af te leiden van het feit dat haar man Zeus vreemdgaat met andere nimfen. Dit mag echter niet baten. Zeus is slordig met het verbergen van zijn praktijken en Hera ontdekt de bittere waarheid.
Leestip: De tragische Griekse mythe achter het oedipuscomplex
Hera is woedend. Ze kon Zeus misschien niet tegenhouden, maar ze kan wel Echo aanpakken. Hera straft haar: voortaan kan ze alleen nog maar anderen napraten. Zo kan ze niemand meer in vervoering brengen met haar woorden.
De ontmoeting met Narcissus
Verloren in haar eenzaamheid zwerft Echo door het bos, waar ze op een dag een knappe jongeman ontmoet die op herten jaagt. Het is Narcissus, de bloedmooie zoon van een stroomgod en een waternimf.
Na zijn geboorte krijgt zijn moeder een raadselachtige voorspelling van een ziener. Narcissus zou een lang leven leiden, maar alleen als hij zichzelf nooit echt zou leren kennen. Niemand wist wat dit betekende, maar later zou dit duidelijk worden.
Een echte hartenbreker
Narcissus verovert met zijn knappe verschijning veel harten, maar hij blijft liever op zichzelf en wijst iedereen af. Ook Echo is op slag verliefd op Narcissus. Ze volgt hem zwijgend door het bos, tot het geritsel in de struiken zijn aandacht trekt. Hij vraagt hardop: ‘wie ben jij?’, waarop Echo alleen antwoordt met: ‘Jij’.
Leestip: In deze Griekse mythes staan familieleden op het menu
Ze komt tevoorschijn, maar Narcissus moet niks van haar hebben en laat haar gebroken achter. Ze trekt zich terug in een grot waar ze langzaam wegkwijnt. Alleen haar stem blijft tot op de dag van vandaag bestaan in de vorm van een echo.
Tijd voor vergelding
Het is niet de eerste keer dat Narcissus iemand de dood injaagt door een gebroken hart. Ook een jongeman genaamd Ameinias wordt stapelverliefd op Narcissus en genadeloos afgewezen.
Voor zijn dood smeekt Ameinias Nemesis om hulp; de godin van gerechtigheid en vergelding, maar ook van gelijkheid. Hij wenst dat Narcissus op een dag zelf de pijn van de liefde zal ervaren. Nemesis hoort zijn gebeden en besluit, na het voorval met Echo, dat het tijd is voor vergelding.
Verliefd op zijn spiegelbeeld
Nemesis lokt Narcissus naar een rivier. Op het moment dat hij zich vooroverbuigt om water te drinken, wordt hij verrast door zijn eigen spiegelbeeld. Hij is met stomheid geslagen; nog nooit heeft hij zichzelf zo helder gezien. Hij is op slag verliefd en blijft vol verlangen naar zichzelf staren.
Leestip: Dionysos was meer dan alleen een ‘feestgod’
Maar het is een onmogelijke liefde. Steeds als hij vooroverboog om zijn ware liefde te kussen of omhelzen, verdwijnt zijn spiegelbeeld in het rimpelende water, waarna het weer tevoorschijn komt. Zo ontdekt Narcissus de pijn van onbeantwoorde liefde.
Langzaam wegkwijnen
De dagen verstrijken, maar Narcissus kan zich niet losmaken van zijn ware liefde. Hij drinkt en eet niet meer en kwijnt langzaam weg. Zijn benen raken geleidelijk overwoekerd door gras.
Uiteindelijk is het enige wat van hem overblijft de witte en gele bloemen die verlangend over het water buigen, beter bekend als narcissen. Zo werd de voorspelling van de ziener toch werkelijkheid.
Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!
