Iedereen heeft weleens gehoord van het bijgeloof rondom zwarte katten. Zo zou het je ongeluk brengen als een zwarte kat je pad kruist. Maar waar komt dit bijgeloof eigenlijk vandaan?

Katten door de tijd

Katten leven al heel lang in de buurt van mensen. Duizenden jaren geleden werden wilde katten waarschijnlijk aangetrokken door menselijke nederzettingen vanwege de overvloed aan muizen en voedselresten.

Mensen ontdekten dat deze jagers nuttig waren om in de buurt te hebben, waardoor ze uiteindelijk samen gingen leven. Later namen mensen katten mee aan boord van schepen tijdens hun reizen over de wereld, waardoor katten zich op allerlei plekken konden vestigen.

Geliefd huisdier

Katten werden een geliefd gezelschapsdier. Zo waren de oude Egyptenaren gek op katten en werden ze veelal als huisdier gehouden om graanopslagplaatsen te beschermen tegen muizen en ratten. Ze werden vereerd en het doden van een kat was – zelfs per ongeluk – een onvergeeflijke zonde die met de dood werd bestraft.

In de Middeleeuwen werden katten helaas minder gewaardeerd. Ze werden wel ingezet om muizen en ratten te verjagen, maar zelden als gezelschapsdier gehouden. Dit is ook de periode waaraan de zwarte kat tegenwoordig zijn slechte naam dankt.

Vermomming van de duivel

In de Middeleeuwen werden katten in verband gebracht met hekserij – mede te danken aan paus Gregorius IX. Ze lieten zich bovendien lastig trainen en waren vooral ’s nachts actief. Zwarte katten hadden het extra zwaar: die werden zelfs gezien als een vermomming van de duivel en als metgezellen van heksen.

Leestip: Hoe Roermond in 1613 het centrum van de Nederlandse heksenvervolgingen werd

Vooral tijdens de heksenjachten werden zwarte katten als verdacht beschouwd. De glinsterende ogen van de zwarte kat zouden een spiegel zijn naar het onbekende en hun aanwezigheid een teken van duistere magie.

Een zwarte kat die ’s avonds door het dorp zwierf, werd gezien als een spion van de duivel. Sommige mensen dachten zelfs dat heksen zichzelf in katten konden veranderen en zo onopgemerkt door de nacht konden sluipen.

Voorspoed en geluk

Maar er zijn ook culturen waarin de zwarte kat juist geluk brengt. Zo werden katten in het Oude Egypte als bijzonder heilig beschouwd. Volgens de Welshe folklore zouden zwarte katten geluk brengen aan een huis en zelfs betrouwbare weersvoorspellers zijn. In Japan kent men de Maneki Neko, een gelukskat die vaak zwart is om kwade geesten af te weren.

Leestip: Op dit eiland in Japan maken katten de dienst uit

Toch zijn zwarte katten vandaag de dag minder populair als huisdier. Dit heeft weinig met bijgeloof te maken, maar vooral met het feit dat ze lastig goed op foto’s te zien zijn. Dit vinden baasjes minder leuk en dat is eigenlijk best jammer. Ben je van plan een kat te adopteren? Vergeet dan niet om de zwarte kat wat extra liefde te geven.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!