Op 17 oktober 1814 barstte in Londen een enorm houten vat van de Meux & Co’s Horse Shoe Brewery. Een vloedgolf van bier overspoelde de stad en trof de omliggende sloppenwijk met een verwoestende kracht. Acht mensen zouden het ongeluk niet na kunnen vertellen. Hoe kon deze ramp gebeuren?

De Meux familie

De brouwerij van de Londense familie Meux was aan het begin van de negentiende eeuw een van de grootste van de stad. In 1809 kocht Sir Henry Meux de Horse Shoe Brewery in het centrum van Londen, op de plek waar nu het Dominion Theatre staat.

Zijn vader, Sir Richard Meux, was eerder mede-eigenaar van een andere brouwerij in West-Londen geweest. Die stond bekend om één opvallende blikvanger: Richard had er het grootste bieropslagvat van Londen laten bouwen. Het kon maar liefst 3,2 miljoen liter bier bevatten.

Leestip: Negentiende-eeuws Londen door de ogen van schrijver Charles Dickens: een stad met twee gezichten

Henry besloot het voorbeeld van zijn vader te volgen en plaatste in de Horse Shoe Brewery een vergelijkbaar vat. Deze opslagtank, bijna zeven meter hoog, bood ruimte aan net iets minder dan 3 miljoen liter en werd gevuld met het enige bier dat Henry hier produceerde: porter.

Porter was een donker bier en gold als de populairste alcoholische drank van de Britse hoofdstad. Voor de beste smaak werd het maanden, soms wel een jaar, in de vaten gerijpt. Jarenlang wisten de houten vaten van de brouwerij de druk van de gistende porter te weerstaan – tot het in 1814 misging.

Het vat barst

Rond 16.30 op 17 oktober viel een magazijnbediende van de Meux-brouwerij, George Crick, iets op. Eén van de zware, ijzeren banden die het houten portervat moesten versterken, leek te zijn verschoven.

Crick bracht zijn meerdere op de hoogte, maar kreeg te horen dat er ‘absoluut geen reden tot bezorgdheid’ was. Het was immers niet ongewoon dat deze banden af en toe verschoven. Crick hoefde alleen een briefje te schrijven voor één van de mede-eigenaren, zodat het vat spoedig gerepareerd kon worden.

Leestip: Waarom associëren we kloosters en monniken met bier?

Tot die reparatie zou het echter nooit komen: nog geen uur later barstte het vat en stroomde het bier met enorme kracht naar buiten. Dat zette meteen een domino-effect in gang. De stopkranen van de aangrenzende vaten werden losgeslagen, en ook hier begon de inhoud uit te stromen. Uiteindelijk kwam er een vloedgolf van 580.000 tot 1.400.000 liter bier vrij, die zich een weg naar buiten baande.

Een verwoestende golf van bier

De kracht van het bier was zo enorm, dat de bakstenen achterwand van de brouwerij compleet werd vernield. De biergolf was naar verluidt 4,5 meter hoog, en baande zich een weg door de smalle straatjes en dichtopeengepakte huizen van de wijk St Giles.

St Giles was in die tijd een beruchte sloppenwijk, en stond bekend als een van de armste delen van Londen. De huizen van de bewoners, waaronder veel Ierse immigranten, waren vaak slecht onderhouden en verkeerden in vervallen staat.

Leestip: Werd er écht zo veel bier gedronken in de Middeleeuwen?

De golf verwoestte al snel twee huizen en beschadigde twee anderen. In één van de huizen was een meisje van vier met haar moeder aanwezig, toen een mengsel van bier en straatpuin het huis binnenstroomde. Het meisje overleefde het niet. Ook in een ander huis, waar een familie bijeen was voor een wake, vielen meerdere doden.

Een jonge barmeid die in de lokale kroeg aan het werk was, werd bedolven onder een instortende muur. In totaal kwamen acht mensen om het leven door het gebarsten vat. Alle aanwezigen in de brouwerij overleefden de ramp, hoewel drie arbeiders uit het puin moesten worden gered.

Na de ramp

De dagen na de overstroming lag St Giles er verwoest bij. Naar verluidt lieten wachters mensen tegen betaling de kapotte biervaten bekijken, en honderden Londenaren kwamen opdagen. Enkele overledenen werden opgebaard op een nabijgelegen binnenplaats, zodat familie en buurtbewoners afscheid konden nemen. Ook werd er geld ingezameld om de families te helpen met de begrafenis.

Het Dominion Theatre, dat nu op de plek van de Horse Shoe Brewery staat, is een iconisch monument in het West End van Londen. Sinds het theater in 1929 zijn deuren opende, is er van de oude brouwerij niets meer te herkennen.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!