Op zondagochtend, uren voor de afsluiting van het jaarlijkse trouwfestival in de plaats Galičnik in Macedonië, gaan de bruidegom en zijn bruidsjonkers het bos in om de laatste uitnodigingen voor de ceremonie te bezorgen. Het is midden juli en de mannen dragen zware tunieken en witte wollen broeken. Ze worden vergezeld door muzikanten die op houten hoorns blazen en op trommels slaan. Uitgerust met een fles raki, de lokale grappa, en een dienblad met borrelglaasjes lopen ze achter elkaar over een smal pad naar het kerkhof. In een kring rond een grafsteen op een open plek tussen de bomen drinkt het gezelschap, dat al twee lange, warme dagen feestviert, de likeur. Ze gieten wat op het graf, steken religieuze kaarsen aan en vragen hun overleden familieleden het hoogtepunt van de viering bij te wonen.
Net als bijna alle rituelen en gebruiken tijdens het twee-en-een-halve dag durende samenzijn dat dit jaar op 14 en 15 juli valt, tart het oproepen van geesten de moderne logica. De hernieuwde kennismaking met het onmiskenbaar antieke erfgoed maakt de viering speciaal voor de plattelanders, de duizenden in de diaspora en de reizigers die de pelgrimstocht naar deze rustige gemeenschap diep in de bergen aan de rand van Macedonië maken. Dat de mensen de tijd nemen om zich de tradities en cultuur weer eigen te maken, maakt de traditie zo mooi.
Het festival is in de negentiende eeuw ontstaan nadat meerdere generaties uit Galičnik waren vertrokken. Hun wortels waren ze echter niet vergeten. Elke zomer rond het feest van St. Petrus, de beschermheilige van de plaats, op 12 juli van de orthodox-christelijke kalender, keerden ze terug in de hoop een partner voor het leven te vinden. Tegenwoordig komen de mensen van over de hele wereld naar het huwelijk van een nieuw stelletje dat hier mag trouwen vanwege de familieband met de plaats. Daarnaast brengen ze een eerbetoon aan hun voorouders en het landschap dat hen heeft gevormd.
“Wie een goed en eenvoudig leven heeft gehad, verlangt altijd naar zijn wortels. Of je nu wilt zien hoe het de mensen uit de gemeenschap vergaat, tradities in ere wilt houden of wilt worden herinnerd aan de plek die voor innerlijke vrede zorgde,” aldus Tanja Lepcheska. Haar opa van vaderskant komt uit de plaats, waar tegenwoordig maar twee mensen het hele jaar door wonen. “Volgens mijn oma duurde de bruiloft vroeger een week en was er voor elke dag een ander protocol. Sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw zijn de belangrijkste gebruiken van ongeveer 25 rituelen tot een verhaal bijeen gebracht, zodat iedereen begrijpt wat er gebeurt.”
De festiviteiten beginnen onofficieel op vrijdagavond met een soort vrijgezellenfeest voor de bruidegom. Hierbij zijn veel inwoners, zowel mannen als vrouwen, aanwezig. Van zaterdag tot de kerkdienst op zondag vinden vervolgens allerlei spektakels en evenementen plaats. Er staat een traditionele dans door de moeder van de bruidegom op het programma, de bruid vult een kruik bij de drie fonteinen, ze wordt ‘opgehaald’ bij haar huis, de huwelijksmakelaars worden verwelkomd en er wordt afscheid genomen van de muzikanten.
“De viering wordt tegenwoordig gesteund door het ministerie van Cultuur, de president van Macedonië en ambassadeurs,” vertelt Marko Bekrić. Hij organiseert fiets- en wandeltochten in Galičnik en baat het familierestaurant en de lodge uit. “Ook voor bezoekers zijn de ceremonie en gebruiken belangrijk, omdat deze zeldzaam en uniek zijn. Alle reizigers zouden de doedelzakken en trommels moeten horen, de paarden moeten zien en de spirituele traditie moeten kunnen beleven.”
