De tuimelaars in de Sarasota Bay staan bekend als vriendelijk en nieuwsgierig – en ze trekken veel toeristen. Maar uit nieuw onderzoek, dat vorige week werd gepubliceerd in het vakblad American Geophysical Union, is gebleken dat ook deze dolfijnen niet kunnen ontsnappen aan chemicaliën die door de mens in het milieu zijn gebracht, zich ophopen in de lichamen van de dieren en daar mogelijk hun gezondheid schaden.
Uit de studie bleek dat ftalaten, een welbekende groep van chemische additieven die in veel dagelijkse producten (waaronder plastic, cosmetica en verf) worden verwerkt, ook in tuimelaars worden aangetroffen.
Gedurende 2016 en 2017 namen onderzoekers van het College of Charleston en de Chicago Zoological Society urinemonsters van zeventien dolfijnen in de baai. Aan de hand van de urine konden ze zien of chemicaliën zelfs drie maanden tot een halfjaar nadat de dieren ermee in aanraking waren gekomen, nog steeds in hun lichaam aanwezig waren.
Het is voor het eerst dat deze stoffen in wilde dolfijnen zijn aangetoond. De tuimelaars in deze wateren zijn goede bekenden van de onderzoekers, die de zoogdieren al ruim veertig jaar bestuderen.
“We waren niet verbaasd over de blootstelling aan deze stoffen, maar wel over de niveaus die we maten,” zegt Leslie Hart, hoofdauteur van de studie.
Ten minste één type ftalaat werd in 71 procent van de geteste dolfijnen aangetroffen.
Omdat dit de eerste keer was dat onderzoekers urine gebruikten om de dieren te testen, is het team volgens Hart nog steeds bezig om vast te stellen wat normale en abnormale niveaus zijn. Maar sommige dolfijnen vertoonden volgens haar niveaus van afbraakstoffen van ftalaten die ook in mensen worden aangetroffen. Dat is verrassend, omdat men aanneemt dat mensen veel vaker in contact komen met deze stoffen, door middel van bijvoorbeeld plastic en cosmetica die ftalaten bevatten.
Hoewel de wetenschappers nu meer inzicht hebben in de mate waarin deze chemicaliën in dolfijnen belanden, roept de studie de verontrustende vraag op hoe de dieren aan de ftalaten worden blootgesteld en welke invloed dat op hun gezondheid heeft.
Ftalaten in het milieu
Ftalaten worden gebruikt om soorten plastic en vinyl zachter en buigzamer te maken. Deze stoffen worden overal ter wereld in consumentenproducten verwerkt. Vóór 1999 zaten ze ook in plastic fopspenen, maar sindsdien zijn ze in sommige kinderproducten verboden. Volgens de US National Library of Medicine is er weinig bekend over de werkelijke gezondheidseffecten van ftalaten, hoewel ze in het water, de bodem en de lucht voorkomen.
Omdat dolfijnen zich bovenin de voedselketen bevinden, een lang leven leiden en vaak door wateren voor de kust van stedelijke gebieden zwemmen, zijn ze “heel goede controleurs van het ecosysteem,” aldus dolfijnenonderzoekster Tara Cox van de Savannah State University, die niet bij het nieuwe onderzoek was betrokken.
“Ze kunnen ons informatie geven over wat er in het milieu gaande is en wat ook mensen zou kunnen beïnvloeden,” zegt zij.
Uit onderzoek naar ftalaten bleek dat ratten die langdurig aan een specifiek ftalaat werden blootgesteld, leverkanker ontwikkelden en problemen met de voortplanting ondervonden.
De studie van Hart maakt deel uit van een lopend onderzoek naar de gezondheidseffecten van ftalaten en naar hun verspreiding in het milieu. Eerder leidde Hart onderzoeken onder studenten naar gedrag dat de kans op blootstelling aan ftalaten verhoogde.
Bij sommige van deze tests werd gekeken naar het consumentengedrag van de studenten, door ze te vragen om niet langer gebruik te maken van alledaagse producten als shampoo en zeep waarin ftalaten zijn verwerkt. Uit de test bleek dat sporen van ftalaten daarna significant minder in de lichamen van de studenten voorkwamen.
Hoewel de wetenschappers nog weinig inzicht hebben in de eventuele gevaren van ftalaten, hoopt Hart de voornaamste bronnen van deze chemicaliën te bepalen, zodat de blootstelling eraan en daarmee de gezondheidsrisico’s die ermee gepaard gaan, verlaagd kunnen worden.
“Je ziet hoe deze stoffen langzaam in het milieu doordringen,” zegt Hart over het verlagen van ftalaten in consumentenproducten.
Ophoping in dolfijnen
Tijdens de volgende fase van het onderzoek naar de dolfijnen in de Sarasota Bay zullen de onderzoekers proberen vast te stellen hoe de ftalaten in het lichaam van de dieren worden afgebroken. Wetenschappers proberen ook inzicht te krijgen in de vraag hoe de chemicaliën in eerste instantie in de dolfijnen terechtkomen. Ook in andere mariene organismen, waaronder algen, vissen en enkele ongewervelden, zijn sporen van ftalaten aangetroffen, dus is het mogelijk dat de dolfijnen prooidieren vangen die de stoffen bevatten.
Bij de afbraak van plastic komen ftalaten in zee terecht, terwijl ook spoelwater uit stedelijke gebieden sporen van chemicaliën kan bevatten die in zee terechtkomen.
Zolang dieren in andere wateren niet zijn getest, kan Hart niet zeggen of het probleem wijdverbreid is, maar volgens haar mag aangenomen worden dat in andere dolfijnenpopulaties eveneens sporen van de chemicaliën kunnen worden aangetroffen.
Ook Cox denkt dat het probleem waarschijnlijk ook buiten Florida speelt. “Overal waar er mensen in de buurt zijn, zul je spoelwater met deze bestanddelen aantreffen,” zegt zij.
Lees meer op natgeo.nl/stopmetplastic
Lees ook: ‘Plastic deeltjes: ook schadelijk voor de mens?’
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
