Voor de onderzoekers die erbij waren, voelde het als een maanlanding: afdalen naar een diepte van bijna een kilometer onder de zeespiegel, waar het aardedonker is. Verstrooid zonlicht dringt niet verder door dan tot een diepte van ruim 180 meter. Daaronder kunnen je ogen nóg zo hun best doen, maar in de inktzwarte duisternis valt er niets meer te zien.
Wetenschapper Tim Shank en fotograaf Luis Lamar daalden af in de duisternis van de Lydonia Canyon, een van meerdere kloven die samen met een reeks onderzeese bergen op tweehonderd kilometer voor de kust van Massachusetts liggen.
Afdalen naar een diepte van bijna duizend meter kan uren duren.
Toen de wetenschappers in de onderzeeër waarin ze afdaalden eindelijk de beoogde diepte hadden bereikt en de lampen werden ingeschakeld, leken ze op een andere planeet te zijn beland.
Het Northeast Canyons and Seamounts Marine National Monument bestaat uit een uitgestrekte keten van onderzeese bergen en reusachtige canyons die zich over een gebied van ruim 12.700 vierkante kilometer uitstrekken. Vanaf het wateroppervlak is het onmogelijk deze kleurrijke en bruisende diepzeewereld ter grootte van de staat Connecticut te zien, dus moet je wel duiken.
“Het was alsof we in een aquarium zweefden, zonder dat je wist waar dat aquarium precies eindigde,” zegt diepzeebioloog Tim Shank van de Woods Hole Oceanographic Institution. “Ik was sprakeloos.”
Gedurende twee weken in september kon een team van onderzoekers van Woods Hole, OceanX en de NASA aan boord van het onderzoeksschip Aluciawerken, dankzij financiële hulp van OceanX en Bloomberg Philanthropies.
Het doel?
Het park werd in 2016 ingesteld door de regering-Obama, ter bescherming van een marien natuurgebied dat bekendstaat om zijn biodiversiteit maar waarvan een groot deel nog niet is bestudeerd. Binnen het reservaat zijn commerciële activiteiten als industriële visserij en mijnbouw aan beperkingen gebonden.
Maar het monument loopt nu het risico om die bescherming door toedoen van de regering-Trump kwijt te raken. Vorig jaar stelde de Amerikaanse minister van Binnenlandse Zaken Ryan Zinke voor om het Northeast Canyons and Seamounts Monument samen met enkele andere zeeparken open te stellen voor commerciële activiteiten, hoewel het ministerie het voorstel nog niet in praktijk heeft gebracht.
De deelnemers aan de expeditie vrezen dat het gebied door menselijke ingrepen kan worden verstoord en wilden zo snel mogelijk onderzoek doen naar de biodiversiteit van het ecosysteem.
“We zien hier beneden een compleet nieuwe wereld,” zegt Rachel O’Neill, een geneticus van de University of Connecticut die aan de expeditie deelnam.
Aan boord van het schip was O’Neill verantwoordelijk voor de sequentiëring van het DNA van organismen die in de diepzee werden verzameld. Hierdoor zal het onderzoekteam niet alleen nieuwe soorten kunnen identificeren maar ook meer inzicht krijgen in de wijze waarop organismen zich aan de extreme omstandigheden op deze diepte hebben aangepast.
“Waar het om draait, is dat we de ecologische aanpassingen begrijpen die deze koralen doen gedijen,” zegt Shank. “We weten dat het koraal hier zeer traag groeit, dus als we een koraal van dertig centimeter hoog zien, zou het weleens vijfhonderd jaar oud kunnen zijn.”
Meer inzicht in de wijze waarop de diepzeeflora en -fauna gedijt, kan natuurbeschermers helpen bij het behoud van het ecosysteem, zegt hij. Zelfs op vele honderden meters diepte zijn deze systemen niet immuun voor vervuiling.
“We zien plastic zakken, blikjes, douchestangen, verfblikken... Ik heb afval op 11.000 meter diepte gezien. Alles wat je maar kunt bedenken, hebben we gezien,” zegt Shank.
Een plastic zak die op een koraalrif blijft steken, kan verhinderen dat het koraal zich voedt, waardoor uiteindelijk een organisme afsterft dat een toevluchtsoord voor andere soorten vormt, van vissen tot weekdieren. Wetenschappers staan nog maar het begin van hun onderzoek naar de wijze waarop het diepzeeleven bijdraagt aan de flora en fauna in de waterkolom erboven. Boven de hotspot van biodiversiteit op de hellingen van deze canyons zagen de onderzoekers volgens Shank een hoge dichtheid aan grotere zeedieren als walvissen, dolfijnen en zelfs zeevogels.
Terwijl het team het komende jaar de verzamelde exemplaren zal bestuderen, zal het de ontdekking van meerdere nieuwe soorten bekendmaken.
Schatten uit de diepzee
Zowel Shank als Lida Teneva, wetenschappelijk medewerkster van OceanX, zegt dat het onderzoek naar diepzeekoraal en andere organismen tot baanbrekend medische inzichten zou kunnen leiden. Zo groeien bij sommige soorten zeesterren afgesneden tentakels weer helemaal aan, een verschijnsel dat biomedische onderzoekers willen bestuderen ten behoeve van eventuele klinische behandelmethoden.
De expeditie was voor Woods Hole en de NASA ook een goede gelegenheid om het op afstand bestuurbare onderzeevoertuig Orpheuste testen.
“Het ding kan zich als een sprinkhaan over de zeebodem verplaatsen,” zegt Shank. Orpheuskan onder de extreme druk van de diepzee werken, metingen doen en naar tekenen van leven zoeken.
Afgezien van het onderzoek in oceanen op aarde zouden toekomstige versies van het voertuig ook gebruikt kunnen worden voor het verkennen van Europa, een maan van Jupiter waar buitenaards leven mogelijk zou kunnen zijn.
De toekomst van het zeegebied
Milieugroepen als Earth Justice en de Natural Resources Defense Council hebben aangekondigd de regering voor de rechter te dagen als zij probeert de beschermde status van het zeepark terug te draaien.
Volgens de wetenschappers aan boord van de Aluciais tot nu toe nog maar een fractie van het mariene ecosysteem in dit onderzeese natuurgebied onderzocht. “Als we het zeereservaat zouden vergelijken met Manhattan,” zegt Shank, “dan zouden we nog maar één parkeerplaats hebben bestudeerd.”
Kilometers aan onderzeese canyons (groter dan de Grand Canyon), uitgedoofde vulkanen, eindeloze bergketens en mysterieuze zeewezens die in diepe duisternis leven, wachten allemaal om nader te worden bestudeerd.
Lees ook: Duik onder Groenlands mysterieuze 'terra incognita'
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
