Volwassenen die vliegen, moeten soms het nodige geduld en uithoudingsvermogen opbrengen. Een combinatie van lange rijen, onverschillig personeel en gestreste passagiers kan de vakantie van zelfs de meest ervaren globetrotter in een tegenvaller veranderen. Voeg een peuter toe aan deze mix, en de intensiteit van die ervaring wordt nog eens vele tandjes opgeschroefd.

Reis- en lifestyle-expert Natalie Preddie weet waar het over gaat: haar zoons Charlie (2) en Jamie (10 maanden) hebben bij elkaar opgeteld al zo’n tien landen bezocht. “Op een keer wilde Charlie niet in zijn stoel blijven zitten en zette telkens een keel op als we opstegen en landden,” vertelt ze. “En we hadden die dag twee vluchten.” Toen stewardessen erbij kwamen om te helpen “gilde hij alsof hij werd gemarteld. Het was vreselijk.” Tegen de tijd dat ze een tussenlanding maakten en werden geconfronteerd met een urenlange rij voor de paspoortcontrole, hielden moeder en zoon het niet meer droog. (Plan je een uitstapje met het gezin? Deze vijftien bestemmingen zijn ideaal voor alle leeftijden.)

De stress van het vliegen is niet prettig voor ouders en baby’s, zegt Kimberly Tate, reisjournaliste en podcaster voor Stuffed Suitcase en Vacation Mavens. Als moeder van twee wijst ze erop dat kleine kinderen hun gevoelens vaak afstemmen op die van volwassenen. “Als jij gestrest en kwaad bent, pikken ze die emoties op. Als je rustig blijft en je normaal gedraagt, proberen ze hetzelfde te doen.”

Dat soort inzichten doe je als ouders vaak pas onderweg op. Er is namelijk geen handleiding die je vertelt hoe je vliegen met kinderen tot een aangename ervaring kunt maken, maar na elke vlucht heb je tenminste de kans om het de volgende keer beter aan te pakken.

Sta jij op het punt om het luchtruim te kiezen? Wij hebben experts gevraagd naar vliegtips voor een gezinsuitje zonder stress.

Voordat je gaat vliegen

Boek stoelen naast elkaar (ook als het extra kost): Hoewel sommige luchtvaartmaatschappijen bij het instappen kunnen helpen, kun je dit het best van tevoren zelf regelen. “Als je bij het kopen van de tickets ziet dat de stoelen niet naast elkaar staan, moet je de luchtvaartmaatschappij meteen bellen om te vragen wat het reisbureau in dat geval voor je gezin kan doen,” zegt Tate. Ook kun je overwegen om die extra stoel voor je peuter te boeken als je je het kunt veroorloven. Ja, kinderen onder de twee jaar mogen gratis vliegen, maar niet alle peuters zitten graag lange tijd op schoot. Met een extra stoel kun je ze ook in een autozitje zetten, een plekje dat ze al kennen. Overweeg dus om voor wat extra comfort te betalen.

Oefen voordat je vertrekt: “Bekijk de vliegtuigen van tevoren,” raadt Preddie aan. “Daarmee normaliseer je de ervaring zoveel mogelijk.” Voor de reis kun je thuis spelen dat je op het vliegveld bent (in de rij staan en door de paspoortcontrole lopen) of in het vliegtuig zit (doe het signaal voor het vastmaken van de veiligheidsriemen na en ga dan rustig zitten). Tate adviseert ook om wat boekjes uit de bibliotheek te halen waarin een vliegreis een rol speelt. “Als je je peuter voorbereidt op wat er kan gebeuren, hebben ze een groter gevoel van controle tijdens de ervaring en hebben ze handvaten om te begrijpen wat er aan de hand is. Daardoor raken ze tijdens deze nieuwe ervaring niet gestrest of bezorgd.”

Stel vragen: Dankzij sociale media kun je jouw luchtvaartmaatschappij of overheid gemakkelijker bereiken dan ooit. Doe daar je voordeel mee. Als je iets wilt meenemen maar je weet niet zeker of dat kan, maak er dan van tevoren een foto van en stuur die op met de vraag of je het mag meenemen.

Op de luchthaven

Verbruik wat energie: Met zijn smalle gangen en veiligheidsgordels is een vliegtuig een plek waar iedereen rustig moet blijven zitten. Dus laat de kinderen zolang je nog de tijd en de ruimte hebt wat rondrennen. Zoek kinderspeelplaatsen op de luchthaven op en laat ze klauteren en spelen. Matt Villano, een journalist die is gespecialiseerd in gezinsreizen, herinnert zich dat hij zijn tijd op een luchthaven doodde door met zijn dochtertje rond te lopen met het excuus dat ze op zoek waren naar een prinses. “Uiteindelijk vonden we een oud vrouwtje die zei dat zij een prinses was. Mijn dochter was helemaal onder de indruk. Dat was geweldig.”

Ga als eerste of laatste aan boord: De meeste luchtvaartmaatschappijen bieden de mogelijkheid om vóór de overige passagiers aan boord te gaan, maar daar moet je dan wel speciaal om vragen. Als je in je eentje met een peuter reist, is het slim om als eerste aan boord te gaan, je bagage weg te stoppen en het je peuter en jezelf gemakkelijk te maken. Maar als je met één of meer andere volwassenen reist, kun je overwegen om hen alvast met de koffers aan boord te laten gaan, zodat jij de tijd hebt om de kleine nog wat rond te laten rennen.

Beperk de overstaptijd: Zelfs de beste luchthavens worden na een tijdje saai. Probeer de tijd tussen twee vluchten zo kort mogelijk te houden. Een ouder meent dat de ideale tussenstop niet langer dan drie uur moet duren. Als je langer dan acht uur moet wachten, kun je het best een hotelkamer op de luchthaven boeken.

Tijdens de vlucht

Maak vriendjes: “Als je aan boord gaat, zorg er dan voor dat je naar het cabinepersoneel glimlacht en erbij zegt dat het de eerste keer is dat de kleine vliegt,” oppert Tate. “Misschien hebben ze een klein cadeautje voor je kind en je maakt het personeel erop attent dat jouw kind voor het eerst vliegt.” Cabinepersoneel komt tijdens de vlucht vaak heel goed van pas, bijvoorbeeld als je even naar het toilet moet of iets uit de bagage moet halen. Dus hou ze te vriend.

Neem je eigen speeltjes mee: Villano pakt altijd goodiebags voor zijn dochtertjes in, met daarin bijvoorbeeld een paar nieuwe pennen, stiften en stickers – perfect voor het creëren van meesterwerken tijdens de vlucht. (Een eenvoudige activiteit: stroken kleurkarton en wat plakband om er kettingen van te maken, die de kinderen aan het cabinepersoneel kunnen geven.) Preddie neemt altijd één of twee nieuwe speeltjes mee, als verrassing tijdens de vlucht. Zowel Villano als Preddie zweren erbij om aan boord van alles wat extra te hebben: snoep, luiers, doekjes, kleren – voor iedereen. “Als je denkt dat je ergens genoeg van hebt ingepakt, doe er dan nog wat bij,” zegt Villano.

Maak er een show van: Zelfs ouders die vinden dat de kids thuis niet te lang naar een scherm moeten staren, zouden dat beleid op een lange vlucht moeten heroverwegen, zegt Preddie. “Wees niet te streng. Maak er gebruik van.” Een voorraadje afleveringen van de lievelingsserie van jouw kind kan jou de broodnodige extra speelruimte aan boord geven. Zorg ervoor dat je hoofdtelefoons meeneemt die op een laag volume geschikt zijn voor kleine oortjes en dat je alle bijbehorende oplaadkabeltjes bij je hebt.

Creëer een slaapmoment: Wil je dat de kinderen gaan slapen? Creëer dan het gevoel dat ze naar bed gaan. Laat ze vóór de vlucht alvast hun pyjama aantrekken en neem hun favoriete slaapbeest, dekentje en boekje mee. Hoe vertrouwder het aanvoelt, des te beter.

Houd het schoon: Het laatste wat je wilt, is dat je kleine een ziekte mee naar huis neemt. Villano zegt altijd met wat desinfectiedoekjes te reizen, om de plekken af te vegen waar zijn dochters zitten. “En vertrouw een kind nooit met een plastic bekertje van de luchtvaartmaatschappij,” zegt hij. Zorg ervoor dat je je eigen beker bij je hebt, met een deksel voor eventuele turbulentie.

Wacht op het signaal: Luchtdrukverschillen kunnen voor kinderen pijnlijk zijn, maar ouders zijn vaak te vroeg met het aanbieden van troostende steun (zoals een speen, fles of borstvoeding). “Soms is een vliegtuig lang bezig met taxiën, waardoor alle melk of al het water al op is voordat het vliegtuig opstijgt,” zegt een moeder. Het beste advies is om te wachten op het signaal van de gezagvoerder: “Cabinepersoneel: voorbereiden voor opstijgen.” Moedig je kind dan aan om te slikken om de druk in de oortjes te verminderen.

Heather Greenwood Davis is expert in gezinsreizen en schrijvend redacteur van National Geographic Traveler. Volg haar op Twitter.

Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com